Danio perłowe (Danio margaritatus) – chów

Opublikowany przez

Dorosły samiec

Ryba ta należy do rodziny karpiowatych (Cyprinidae) i pierwotnie zwana była razborą (lub mikrorazborą) galaxy (Microrasbora sp. „Galaxy”), a obecnie także niebiańskim danio perłowym (usiane jasnymi cętkami ciało przypomina rozsiane na niebie gwiazdy). W języku angielskim nazwa gatunku brzmi zaś: Galaxy rasbora lub Celestial pearl danio, a w handlu także: Fireworks rasbora.

 

Para – samica u góry

Gatunek został odkryty dopiero w 2006 r., a opisany rok później przez amerykańskiego ichtiologa Tysona Robertsa. W naturze zasiedla płytkie i obficie zarośnięte zbiorniki (w tym stawy i jezioro Inle), rozlewiska i mokradła, położone na wysokości do około tysiąca m n.p.m., wzdłuż rzeki Salween, we wschodniej Birmie i północnej Tajlandii.

 

 

 

Danio perłowe to ryba ruchliwa, żwawa i towarzyska – samiec u dołu

Ryba ruchliwa, żwawa i towarzyska. Dorasta do około 2 cm i dożywa 2-2,5 roku. Najlepiej chowa się w większych grupach z przewagą samic, po co najmniej po 6-7, a najlepiej kilkanaście osobników. Ryby utrzymywane tzw. parkami czują się źle, są bardziej płochliwe i nieśmiałe oraz krócej żyją. Gatunek jest łatwy do chowu, gdyż nie ma wygórowanych wymagań środowiskowych.

 

 

Dojrzała do tarła samica ma uwypukloną partię brzuszną

Optymalnie woda powinna być średnio twarda, o temperaturze 20-24ºC (w wyższej ciepłocie ryby są delikatniejsze i zmniejsza się długość ich życia) i odczynie od obojętnego do lekko zasadowego (pH 7,0-7,5). Moje obserwacje potwierdzają jednak, że danio ten dobrze radzi sobie także w miększej wodzie, której odczyn jest lekko kwaśny. Wskazany jest wolno pracujący filtr wewnętrzny lub kaskadowy, który zapewniałby dobre natlenienie wody i jej lekki ruch. Nieodzowne są regularne podmiany wody, dzięki którym poziom azotanów utrzymywałby się na jak najniższym poziomie (w naturze woda jest uboga w związki azotu).

 

Samiec jest mniejszy, smuklejszy i jaskrawiej ubarwiony

Akwarium o pojemności około 30 l dla kilkunastu ryb powinno mieć ciemne podłoże i być dobrze zarośnięte roślinnością (w tym pływającą). Ryby te bowiem pochodzą z siedlisk silnie zarośniętych i najlepiej prezentują się na tle soczystej zieleni. Trzeba jednak pamiętać o pozostawieniu tu i ówdzie wolnej przestrzeni do swobodnego pływania. Do wystroju zbiornika nie używamy korzeni (aczkolwiek jeden niewielki, dobrze wyleżały w wodzie i nie barwiący jej na pewno nie zaszkodzi), ani zatopionych liści, gdyż w nadmiarze mogłyby one niebezpiecznie obniżyć odczyn wody, czego ryby te nie lubią.

 

Dobrym towarzystwem dla danio perłowych są m.in. małe gatunki piękniczkowate (tu drobniczka)

Dopuszcza się utrzymywanie ich z innymi niewielkimi gatunkami, odpowiednimi do małych akwariów, np. z drobniczkami, drobnotkami, małymi gatunkami razbor i danio, kiryskami karłowatymi, kardynałkami chińskimi, skrzeczykami karłowatymi itp. Danio perłowe to ryba wszystkożerna. Jedynym problemem pozostaje tylko wielkość pokarmu, który zawsze powinien być dostosowany do niewielkiego otworu gębowego.

 

Młoda, ale już dorosła samica na tle bujnej roślinności

Między dorosłymi samcami (rzadziej między samicami) może dochodzić do niegroźnych utarczek. W ich wyniku postrzępieniu ulegają czasem płetwy u słabszego osobnika. W odpowiednich jednak warunkach utrzymania nie stanowi to większego problemu (chów stadny, bogata roślinność, większe akwarium itp.). U omawianych ryb nie zauważyłem także jakiś specjalnych zachowań terytorialnych. Raczej chodzi tu o wzajemne przeganianie się i to głównie w okresie składania ikry.

Aleksandretta różana, różowopierśna, wąsata (Psittacula alexandri). Chów i rozród

Opublikowany przez

Samiec aleksandretty różanej – szczegóły głowy

Ten piękny ptak pochodzi z południowej i południowo-wschodniej Azji (znanych jest kilka podgatunków) i w jęz. angielskim zwany jest Red-breasted Parakeet lub Moustached Parakeet. Przymiotnik „wąsata”  wziął się od czarnego rysunku z przodu głowy, między oczami, który przypomina niektórym „wąsy”. Jest to gatunek umiarkowanie płochliwy i niezbyt hałaśliwy, a przy tym stadny, o bardzo dobrze rozwiniętym behawiorze społecznym, ponadto spokojny i towarzyski.

 

Papuga ta osiąga długość 35 cm. Dożywa do 25 lat. Jest bardzo inteligentna i pojętna – trzymana od podlota w towarzystwie człowieka dobrze się oswaja i uczy wymawiać słowa. Można ją utrzymywać w obszernej klatce w domu. Jeśli mamy dużo czasu, jaki możemy poświęcić ptakowi, to możemy chować go pojedynczo, w innych przypadku – zawsze dwa osobniki.

 

Para ptaków – samiec z przodu

Dymorfizm płciowy jest bardzo dobrze zaznaczony, ale tylko u dorosłych osobników. Samiec ma przede wszystkim jaskrawy, czerwony dziób (u samicy jest on czarny). Jednak młode do mniej więcej ukończenia 2 lat przypominają wyglądem samicę i trudno z całą pewnością określić wcześniej ich płeć po wyglądzie (zaleca się tu badanie DNA lub endoskopię). Pożywienie stanowi mieszanka ziaren dla aleksandret oraz wszelkie warzywa i owoce.  Ptaki z upodobaniem obskubują gałęzie, np. wierzbowe.

 

Samica ma skromniejsze ubarwienia, a przede wszystkim czarny dziób

Ptak ten jest generalnie odporny na zimno i dobrze znosi nasze zimy w wolierze zewnętrznej pod warunkiem jednak, że ta jest dobrze osłonięta (zabezpieczenie od wiatru i opadu atmosferycznego), a najlepiej jeśli ma dobudowaną część zamkniętą (tzw. schron, w którym ptaki mają do dyspozycji żerdzie o grubszej średnicy i są zabezpieczone przed mrozem). Konstrukcja woliery powinna być metalowa, choć różnie to bywa z niszczeniem drewnianych jej części (zależy od osobnika).

 

Para dorosłych osobników – szczegóły głowy

Lęgi rozpoczynają się wiosną. Budka o wymiarach 30x30x50-60 cm może być zastąpiona odpowiedniej wielkości pniem. Otwór wlotowy o średnicy 8 cm. Samica dziobem przebudowuje wnętrze budki, a w razie potrzeby poszerza otwór wlotowy. Następnie składa od 2 do 5 jaj (mają białą skorupkę), które wysiaduje sama przez około 23 dni. W tym czasie jest troskliwie karmiona przez samca.

 

 

Aleksandretta chińska jest większa – tu samica

Młode opuszczają budkę po około 7 tygodniach. Dojrzałość płciową osiągają po ukończeniu 2-3 roku życia. Aleksandretta różana jest łudząco podobna do innego azjatyckiego gatunku, rodem z Chin i Tybetu, a mianowicie do aleksandretty chińskiej (Psittacula derbiana). Ta ostatnia jest jednak znacznie od niej większa i dorasta do około 50 cm.

Lamprologus kungweensis – chów i rozród

Opublikowany przez

Dorosła samica – widoczne dwie czarne plamy na płetwie grzbietowej i złoto-żółta górną część brzucha

Ten osobliwy i rzadki w akwariach polskich hobbystów gatunek małej pielęgnicy zamieszkuje w naturze głównie półn.- wsch. rejony jeziora Tanganika – zatoka Kungwe Bay (Tanzania, DRK). Spotkać go w nim można na głębokości 10-50 m, na płaskim, piaszczysto-mulistym dnie z rozrzuconymi gdzieniegdzie skałami. Obecność ryb zdradzają liczne otwory/jamki w dnie o średnicy około jednego i długości kilkunastu cm.

 

Dorosły samiec jest nieco większy od samicy

Wielu akwarystów nazywa ten gatunek muszlowcem (jego nazwa w jęz. angielskim to: Ocellated shell-dweller), ale w tym wypadku jest to określenie nieco, moim zdaniem, na wyrost. Ryba ta bowiem może wprawdzie rozmnażać się w muszlach, ale czyni to tylko w akwarium (nie jest to zatem „muszlowiec” obligatoryjny, lecz fakultatywny – może, ale nie musi rozmnażać się w muszlach). W naturze zaś preferuje do tarła głównie wspomniane wyżej jamki/tunele w dnie.

 

Para – samica z prawej

Takson stenotopowy, co oznacza że ma on mały zakres tolerancji i adaptacji wobec zmian zachodzących w środowisku. Innymi słowy mógłby posłużyć badaczom jako stenobiont, czyli gatunek wskaźnikowy (bioindykator), którego  występowanie świadczy o obecności lub działaniu określonego czynnika w środowisku. Obecnie ten endemiczny takson wpisany jest do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych i ma w niej status Critically Endangered, czyli krytycznie zagrożonego wyginięciem.

 

Podłoże w akwarium powinien stanowić drobny piasek (na zdjęciu samica)

W publikacjach można spotkać dane mówiące o tym, że samiec może dorastać do 8 cm, ale w akwarium ryby są zwykle o 2-3 cm mniejsze. Samica ma charakterystyczne dwie czarne plamy na płetwie grzbietowej, otoczone jasną poświatą (samiec też niekiedy je ma, ale raczej szczątkowe i bledsze) oraz złoto-żółtawą górną część brzucha. Lekko wyłupiaste oczy opalizują od góry na niebiesko, a płetwy piersiowe, które służą rybie m.in. do podpierania się na podłożu (niczym u babek) są kremowo-szaro-niebieskawe (ich pierwsze promienie są zwykle jaśniejsze – nawet mlecznobiałe).

 

Agresja u omawianych ryb ma charakter głównie wewnątrzgatunkowy – zarówno samce, jak i samice obierają małe terytoria, których zwykle bronią

Agresja wewnątrzgatunkowa u tego gatunku ma raczej umiarkowany charakter, ale niekiedy zaskakuje nasileniem. Nawet bowiem zgodna para przeniesiona do nowego zbiornika może początkowo przejawiać wobec siebie wzmożoną agresję (podobnie jak u naskalników). Zarówno samce, jak i samice obierają małe terytoria, których bronią, przy czym samiec może też odganiać rywali z rewirów samic lub „wyżywać się” na partnerkach niedojrzałych do tarła. Nie jest to gatunek zbyt płochliwy. Choć może być utrzymywany z innymi mieszkańcami jeziora Tanganika, to jednak najlepiej jest chować go w zbiorniku jednogatunkowym.

 

Osobniki rodzicielskie przy muszli, w której, po wyczyszczeniu, nastąpiło tarło i odchowywane są młode

Ryba ta przejawia szereg bardzo ciekawych zachowań, które różnią się nieco w zależności od tego, czy mamy w akwarium parę, czy też grupę współplemieńców. Zwykle mniej lub bardziej intensywnie przekopują dno, zwłaszcza wokół muszli lub jamek. Niemniej para ryb utrzymywana przeze mnie jedynie przesuwała tylko lekko muszle i wykorzystywała na schronienie także groty/jazy powstałe z ułożonych kamieni i części glinianej mufki. Nie zauważyłem, aby ryby broniły przed sobą swoich rewirów. Raz tylko, podczas odławiania z sąsiedniego zbiornika samica mieczyka wyskoczyła mi z siatki i wpadła do „muszlowców”. Te od razu zaczęły okazywać jej agresję, uderzając gwałtownie pyskami i błyskawicznie odskakując.

 

Poza obronna samicy, która strzeże muszli z ikrą przed intruzem, który przypadkowo znalazł się w ich akwarium

Ryby te można trzymać w parach lub w grupie z przewagą samic, np. 2 x 5. Swoje uwagi opisują obserwując parę ryb w 60 l akwarium. Podłoże stanowił warstwa drobnego piasku o grubości około 4 cm. Z elementów wystroju możemy użyć kilku kamieni, a nade wszystko konieczne są muszle (ja używam tych po ślimaku winniczku). Można użyć także rurek z PCW lub ceramicznych (średnica i długość wspomnianych wyżej jamek) z zaślepkami na końcu lub „nadzianymi” muszlami, ale nie jest to bezwzględnie konieczne.

 

Zwykle ryby te mniej lub bardziej intensywnie przekopują dno, zwłaszcza wokół muszli lub jamek

W akwarium można posadzić pojedyncze rośliny. Lepiej jednak zdecydować się na gatunki pływające luzem, np. moczarkę argentyńską i/lub rogatek. U mnie para ryb zupełnie się nimi nie interesowała. Trzeba tylko pamiętać, że rośliny są dla tych ryb praktycznie zbędne, a jeśli chcemy wiernie odtworzyć w akwarium naturalne siedlisko L. kungweensis – wręcz niewskazane.

 

Dobrana para w zakamarkach akwarium

Woda powinna być w miarę twarda (do 25ºn), o odczynie obojętnym do zasadowego (pH 7-8,5) i temperaturze 23-26ºC. Dobra filtracja i natlenienie wody oraz regularne, cotygodniowe podmiany około 10-15% jej objętości na świeżą, to podstawa zachowania dobrego dobrostanu ryb. Żywienie powinno być dostosowane do wielkości ryb i ich otworów gębowych. Jedzą dobrej jakości karmę granulowaną, jak i płatkową. Osobiście podaję także siekane rureczniki i larwy ochotek.

 

W akwarium nie może zabraknąć pustych muszki, kamieni, a opcjonalnie, także wsadzonych pod kątem w piasek rurek

W naturze omawiany gatunek odbywa tarło w tunelowatych zagłębieniach w dnie. To dlatego niektórzy hodowcy stosują właśnie owe wspomniane przeze mnie wyżej cienkie rurki, których koniec wbijają pod skosem na 3-6 cm w dno. Para dobiera się samoistnie spośród grupy ryb (gatunek w zasadzie monogamiczny, ale relacje między tarlakami nie są zbyt trwałe). Samiec generalnie zajmuje inną kryjówkę niż samica (często w przeciwległym rogu akwarium).

 

Samiec charakterystycznie opierający się na płetwach brzusznych

To samica obiera muszlę, w której ryby odbędą tarło i nastąpi wychów młodych. Przed tarłem starannie czyści wybrane lokum – wpływa do końca muszli, po czym rozpościera płetwy brzuszne i cofając się ku wyjściu wygarnia nimi na zewnątrz wszelkie nieczystości (głównie piasek). Czasami pomaga jej w tym samiec, wpływając do muszli nierzadko razem z partnerką.

 

Wyłupiaste nieznacznie oczy opalizują od góry na niebiesko

Tarlaki nierzadko zmieniają muszle tak, iż ma się wrażenie, że młode nie wylęgły się w tej, którą pierwotnie z takim zapałem czyściły. Rano obserwowałem jak samica pilnuje muszli przy kamieniu, popołudniu w przeciwległym rogu akwarium, a następnego dnia – jeszcze w innym miejscu.  Najprawdopodobniej ryby te przenoszą niekleistą lub mało kleistą ikrę, larwy lub narybek.

 

W akwarium z L. kungweensis mogą rosnąć rośliny, ale ich ilość powinna być ograniczona do estetycznego minimum

Z jaj po około tygodniu wylęgają się larwy. Opiekę nad ikrą, larwami i młodymi sprawuje samica, ale bywają nader troskliwe samce, które jej w tym pomagają lub nawet wiodą prym. Generalnie jednak samiec zajęty jest obroną terytorium wokół swojej muszli. Narybek jest bardzo drobny – mierzy około 2,5 mm. Mimo to od razu zjada najdrobniejsze larwy solowca, choć najlepsze są larwy oczlików i wrotki (tzw. pył), a także roztarta karma sucha.

 

Najlepsze zdjęcia ptaków i ryb w 2017 r.

Opublikowany przez

Już opierzone młode rozeli białolicej, które niedługo opuszczą budkę lęgową

Dopominające się o pokarm pisklę amadyny czerwonogłowej

Pięknie ubarwiona (szek) samica rozeli krolewskiej

Para rozeli różanych – samiec z przodu

Kanarczęta w gnieździe

Samica akary z Maroni pilnująca złożonej na kamieniu ikry

Prawie odchowane już młode aleksandretty obrożnej

Rozmaite kanarki kolorowe w wolierze zewnętrznej

Para rozeli czarnogłowych, barnardów – samiec po prawej

Pięknie ubarwiony samiec pielęgnicy Meeka w pozie odstraszającej

Pisklęta ryżowca siwego w gnieździe

Samiec Aulonocara Calico – feeria barw

Samica gołąbka (aborygenka) długoczubego na gnieździe z młodym

Samiec (po prawej) i młode rozeli adelajdzkiej

Samica ogrzewająca pisklęta w gnieździe

Para aleksandret obrożnych z młodym (w środku)

Wysiadująca jaja samica kanarka odmiany consort

Pięknie ubarwiona odmiana barwna świergotek seledynowych (samica z lewej)

Para jordanelek florydzkich – samiec po lewej

Młode kanarczęta przy karmniku z ziarnem

 

Z okazji nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia życzę wszystkich hobbystom samych radosnych chwil i wielu sukcesów hodowlanych w Nowym Roku!

Hubert Zientek

 

 

 

Ziemiojad brazylijski (Geophagus brasiliensis). Młodzież

Opublikowany przez

Młode osobniki zaczynają pięknie się wybarwiać

O tych pięknych rybach pisałem już wcześniej – patrz linki poniżej. Teraz jednak postanowiłem pokazać kilka fotek rosnącej młodzieży. Ze wszystkich bowiem gatunków ziemiojadów ten wydaje się mieć najbardziej wyrównany i najszybszy wzrost. Jest ponadto bardzo odporny i niezwykle wdzięczny do obserwowania, zwłaszcza potem, w okresie rozrodu.

 

Niewielka czarna plama widoczna jest już u podrostków

O chowie ziemiojada brazylijskiego pisałem wcześniej tu:

 

„Ziemiojad brazylijski. Chów”

O rozrodzie zaś tu:

„Ziemiojad brazylijski. Rozród”

 

Młodzież można trzymać w licznych grupach

Rosnące osobniki młodociane są bardzo żarłoczne i wymagają dobrej filtracji wody oraz regularnych jej podmian

Wyszukiwanie pokarmu zabiera młodym rybom najwięcej czasu

Na ciemnym tle barwy ciała ziemiojadów są najbardziej uwydatnione

Na tle zieleni młode ziemiojady brazylijskie prezentują się także całkiem atrakcyjnie

 

Strzebla błotna (Eupallasella percnurus). Charakterystyka gatunku

Opublikowany przez

Strzebla błotna jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem i wymaga ochrony czynnej

Strzebla błotna należy do rodziny karpiowatych (Cyprinidae), a jej nazwa w języku angielskim brzmi: Lake (Swamp) Minnow. W Polsce gatunek objęty jest obecnie ścisłą ochroną, jako rzadki i zagrożony wyginięciem. Wymaga on tzw. ochrony czynnej polegającej m.in. na kontrolowanym rozrodzie, utrzymywaniu stad rodzicielskich, produkcji dobrej jakości materiału zarybieniowego, pogłębianiu naturalnych siedlisk itp.

 

 

Ciało strzebli usiane jest bardzo licznymi, małymi plamkami o barwie ciemnobrązowej do czarnej

Ciało strzebli jest bocznie spłaszczone i wrzecionowate, pokryte drobną, cykloidalną łuską. Ubarwienie zaś jest bardzo zmienne, od żółto-brązowo-złotawego po niemal czarne, lśniące (zależnie od warunków środowiskowych). Całe ciało usiane jest bardzo licznymi, małymi plamkami o barwie ciemnobrązowej do czarnej. Wzdłuż boku biegnie szarofioletowa smuga, która jednak często jest niemal niewidoczna.

 

W warunkach naturalnych Polski występowanie strzebli błotnej ma charakter wyspowy

Występowanie omawianego taksonu ma w RP charakter wyspowy. Ryba zasiedla niewielkie i płytkie zbiorniki wodne (najczęściej są to dawne wyrobiska torfu, a rzadziej śródpolne i śródleśne oczka wodne, glinianki, bagniste doły), silnie zarośnięte roślinnością (grążel żółty, grzybienie białe, moczarka kanadyjska, rdestnice itp.), w tym także nabrzeżną (trzcina pospolita, pałki) oraz o mulistym dnie.

 

Strzebla błotna jest rybą wszystkożerną, stadną, płochliwą i prowadzącą skryty tryb życia

Dotychczas w Polsce zidentyfikowano ponad 160 stanowisk tego gatunku, w tym ponad połowę z nich w województwie pomorskim (Pojezierze Kaszubskie). Strzebla błotna jest rybą wszystkożerną, stadną, płochliwą i prowadzącą skryty tryb życia. Jest stosunkowo odporna na niską zawartość tlenu w wodzie i duże wahania jej odczynu. W naszych wodach dorasta zwykle do 6-8 cm (wyjątkowo do nawet 13 cm). Żyje do 6 lat.


Samce są mniejsze od samic, a w okresie godowym mają słabo widoczną wysypkę tarłową. Ich głowy są też mniejsze i węższe niż u samic

Dojrzałość płciową samice strzebli osiągają w trzecim roku życia, a samce w drugim. Samce są mniejsze od samic, a w okresie godowym mają słabo widoczną wysypkę tarłową. Ich płetwy brzuszne sięgają otworu moczopłciowego, podczas gdy u samic są krótsze. Ikrzyce odznaczają się też większą i szerszą głową. Porcyjne tarło ma zwykle miejsce w maju, czerwcu przy temperaturze wody około 15°C. Ryby trą się w grupach po kilkanaście osobników. Silnie kleista, brązowawa ikra składana jest najczęściej na podwodnych częściach roślin (gatunek fitofilny).

 

Strzeble błotne podczas żerowania w akwarium – ryby te są wszystkożerne

W warunkach polskich podczas jednego tarła samica składa zwykle kilkaset jaj (rzadko powyżej 700). W temperaturze wody około 20°C larwy wykluwają się po około 4-5 dobach. Mierzą wtedy 4-4,5 mm i na czas wchłaniania zawartości woreczków żółtkowych przyczepiają się roślin za pomocą wydzieliny gruczołów cementowych. W powyższej temperaturze wody po około 6 dniach od wylęgu rozpoczynają swobodne pływanie i pobieranie pokarmu.

 

 

Aleksandretta obrożna (obroźna) (Psittacula krameri). Chów i rozród

Opublikowany przez

Para z młodym – samiec po lewej, samica u góry

Ten przedstawiciel rodziny papugowatych (Psittacidae) zwany jest w języku angielskim Rose-ringed Parakeet lub Ring-necked Parakeet. Jego pierwotną ojczyzną jest środkowa Afryka i południowa Azja. Dorasta do 41 cm. Te piękne ptaki są długowieczne – w niewoli dożywają nawet ponad 20 lat. Często utrzymuje się je w wolierach zewnętrznych.

 

 

Pisklęta w wieku 5-6 dni

Nie wszyscy jednak hodowcy lubią aleksandretty obrożne z uwagi na wydawane przez nie hałaśliwe odgłosy – tym bardziej przenikliwe, im bardziej zestresowany jest ptak. Mimo to grono ich wielbicieli jest pokaźne. Obecnie znanych jest wiele odmian barwnych, m.in. żółta, niebieska, oliwkowa, biała, cynamonowa, cremino, lacewing, pallid, lutino, turkusową, szekowata oraz tzw. głowa-ogon. Ta ostatnia staje się coraz bardziej popularna także i w polskich hodowlach.

 

 

Pisklęta w wieku 12-13 dni

Ptaki te są mało wymagające, odporne na zimno i choroby, stadne (poza lęgami), hałaśliwe, inteligentne (szybko się oswajają i potrafią nauczyć się wymawiania niektórych słów), silne, napastliwe i agresywne (zwłaszcza samice), ale częstokroć także dość płochliwe i nerwowe. Mogą niszczyć drewniane elementy woliery. Nie nadają się do wspólnego utrzymywania z innymi gatunkami ptaków.

 

 

Pisklę w wieku 19 dni

Najlepsze dla aleksandret są woliery o metalowej konstrukcji. Możliwy jest całoroczny ich chów w wolierze zewnętrznej, o ile ma ona osłoniętą część wewnętrzną z żerdziami o większej średnicy lub zawieszona jest budka do nocowania. Ewentualnie mogą być utrzymywane w klatce o wymiarach dla pary co najmniej 150 × 70 × 150 cm. Jednakże chowu w takich warunkach osobiście nie polecam – to typowy mieszkaniec wolier.

 

 

Pisklęta w wieku 25-26 dni

Gatunek nie podlega obowiązkowi rejestracji. Obrączka o średnicy 7,0 mm. Samiec ma czarno-różową obrożę na szyi, która pojawia się jednak dopiero u dwuletnich osobników. Wśród papug aleksandretta obrożna odznacza się największym zasięgiem występowania w warunkach naturalnych z uwagi na liczne introdukcje i przypadkowe zawleczenia, m.in. w Europie Zachodniej, USA, Iranie, Turcji i Izraelu.

 

 

Pisklęta w wieku 32-33 dni

Lęgi przebiegają na ogół dobrze, ale wszystko zależy od właściwego dobrania się pary rodzicielskiej. Bywa, że pierwsze jaja są niezapłodnione lub składane na podłogę pomieszczenia zamiast w budce (widziałem raz samicę, która niosła pierwsze jajo do naczynia z wodą).

 

 

 

Młody w wieku około miesiąca

Wychowanie trzech młodych nie stanowi zwykle problemu, ale często para wyprowadza tylko jedno pisklę. Do pierwszego lęgu nadają się osobniki w wieku co najmniej 2,5, a najlepiej 3–4 lat. Konieczna jest budka lęgowa z wewnętrzną drabinką o wymiarach 30 × 30 × 60–70 cm i otworze wejściowym o średnicy 8 cm.

 

 

 

Para lęgowa z podlotami (dwa zielone po prawej)

Jej dno wysypujemy wiórkami z drzew liściastych z dodatkiem wilgotnego torfu. Dobrym miejscem na gniazdo jest też spory, wydrążony pień drzewa. Samica składa 2–6 jaj, które wysiaduje sama przez 22–24 dni. Pisklęta po dwóch tygodniach otwierają oczy, po sześciu opuszczają budkę i jeszcze przez kolejne dwa, trzy są dokarmiane przez rodziców poza nią.

 

 

 

Ryby jajożyworodne A.D. 2017

Opublikowany przez

Mieczyki i molinezje to symbole akwarystyki jako takiej

W tym roku hodowałem wiele gatunków ryb jajożyworodnych. Niektóre z nich przedstawiam Państwu na załączonych zdjęciach. Z moich obserwacji wynika, że wielu hobbystów wraca po latach do mniej lub bardziej popularnych gatunków, od których zaczynali swoją przygodę z akwarystyką. Częstokroć są to właśnie ryby jajożyworodne i to nie jakiś wyszukanych odmian, lecz te najzwyklejsze, znane dobrze z lat dzieciństwa.

 

Para molinezji ostroustej – samiec poniżej

Znam wielu starszych wiekiem akwarystów, którzy hodują tylko „żyworódki”. Jest to dla nich bowiem jedyna droga do spełnienia się w ukochanym hobby i tylko im poświęcają całą swoją uwagę. Coś w tym musi być, bowiem popularne mieczyki, gupiki, molinezje czy platki to w wielu przypadkach najlepiej sprzedające się dziś gatunki ryb akwariowych. Wiele podrzędnych sklepów zoologicznych bazuje właśnie na nich oraz na tanich gatunkach jajorodnych.

 

Para limek garbatek – samica poniżej

Bywa że bardziej zaawansowani hobbyści gardzą „żyworódkami”, uważając je za ryby zbyt pospolite, tuzinkowe, proste w chowie i rozmnażaniu. Prawda jest jednak inna, bo o ile wszędobylskie „endlerki” mnożą się na potęgę, o tyle uzyskanie zdrowego i wartościowego genetycznie oraz fenotypowo przychówku od limek garbatek, drobnotek nadobnych, czy wyselekcjonowanych odmian mieczyków, bądź gupików już takie proste nie jest.

 

Stadko drobniczek jednodniówek

Inny ważki problem to jakość ryb jajożyworodnych oferowanych dziś w sklepach zoologicznych. Generalnie jest źle, zwłaszcza z mieczykami i gupikami. Ryby te bowiem są, kolokwialnie mówiąc, po prostu jakieś dziwne – chwieją się na boki, są mało odporne i nienaturalnie wybarwione, a nade wszystko nie rozmnażają się i krótko żyją. Chodzi oczywiście o materiał z importu, a zwłaszcza z azjatyckich ferm.

 

Dorodna samica gupika odmiany moskiewskiej czarnej

Prawdopodobnie ryby są tam wcześniej poddawane kąpielom w jakiś środkach chemicznych, które je sterylizują i/lub wzmacniają odporność na kilka tygodni. Potem, w akwariach polskich hobbystów, zaczynają się problemy – ryby szybko zapadają na choroby wywołane przez lokalne patogeny. Ich odporność była bowiem sztucznie podtrzymana, a teraz uległa zachwianiu. Leczenie takich osobników nie jest łatwą sprawą i często kończy się porażką.

 

Dorodny samiec gupika odmiany moskiewskiej czarnej

Oczywiście nie ze wszystkimi „żyworódkami” z importu tak właśnie się dzieje, ale w mojej ocenie z większością. Dlatego też najlepszy materiał hodowlany pochodzi zawsze od renomowanego hodowcy amatora. Osobiście znam takich kilku i wszyscy są obecnie na emeryturze.  Ich mieczyki są … inne – piękne i dorodne, a samice rodzą po 100 i więcej młodych. To właśnie u nich powinniśmy nabywać materiał zarodowy do dalszej hodowli.

 

Para mieczyków Hellera – po prawo samiec z wydłużonymi płetwami

Jeszcze w sprawie warunków chowu. Unikajmy wody miękkiej i kwaśnej. Najlepsza bowiem dla ryb jajożyworodnych jest woda średnio twarda do twardej, o odczynie obojętnym do lekko zasadowego. Woda może być lekko słonawa – łyżka od herbaty soli niejodowanej na 20-30 l wody. Pamiętajmy o regularnych jej podmianach i o roślinach – „żyworódki” najlepiej prezentują się na ich tle. Gatunki pływające zaś to znakomita osłona dla nowo urodzonego narybku.

 

Dorosły samiec molinezji ostroustej

Bardzo ważne jest żywienie ryb urozmaiconym pokarmem. W diecie wielu gatunków (np. molinezji, mieczyków) nie może zabraknąć karmy roślinnej, w tym glonów (szczególnie jest to ważne przy odchowie narybku). Z drugiej strony ryb nie wolno nigdy przekarmiać, bo jest to dla nich o wiele bardziej szkodliwe niż zbyt skąpe żywienie. Dostęp do akwarium światła słonecznego polepsza dobrostan ryb, uwypukla ich barwy i stymuluje rozwój glonów.

 

Para gupików odmiany moskiewskiej czarnej

O rybach jajożyworodnych pisałem więcej tu:

„Ryby jajożyworodne”

 

 

 

 

Dorodny samiec molinezji ostroustej, odmiany czarnej

Grupa limek garbatek w g esto zarośniętym akwarium

Typowy samiec mieczyka Hellera

Gupik odmiany moskiewskiej czarnej

Samica mieczyka Hellera

Samiec mieczyka Hellera – odmiana o wydłużonych płetwach

Dwie samice – mieczyka Hellera i gupika, odmiany moskiewski czarny

Dwa samce – mieczyka Hellera i molinezji ostroustej

Kilka drobniczek jednodniówek w nano akwarium

Samica molinezji ostroustej

Żerujące przy dnie limki garbatki

Ampularia Pomacea diffusa. Rozród

Opublikowany przez

Dymorfizm płciowy ampularii jest bardzo trudny do określenia

Aby doszło do udanego rozrodu ślimaków poziom wody w zbiorniku musi być obniżony o co najmniej 5, a najlepiej 8-10 cm od górnej krawędzi. W celu bowiem złożenia jaj ślimak ten opuszcza środowisko wodne. Pomacea diffusa to gatunek jajorodny i co ciekawe, rozdzielnopłciowy (dymorfizm płciowy jest jednak trudny do określenia, chyba że w czasie kopulacji lub składania jaj). Nim jaja zostaną złożone musi zatem dojść do kopulacji dwóch osobników przeciwnej płci, a zatem zapłodnienie jest tu wewnętrzne.

 

Tuż przed kopulacją dwóch dorosłych osobników

Samiec przekazuje samicy nasienie, które ta magazynuje w specjalnym zbiorniczku nasiennym. Plemniki zachowują żywotność zwykle przez długie tygodnie. Następnie, już bez udziału samca, samica składa jaja kilka, kilkanaście cm nad wodą – w akwarium na szybkie (jednej z bocznych lub nakrywowej, plastikowej pokrywie, względnie na szklanym pasku wzmacniającym, a w naturze na łodygach lub liściach nadbrzeżnej roślinności błotno-bagiennej. Mają one postać zwartych tzw. kładek – kokonów o jasnej, lekko pomarańczowawej barwie i długości 2-7 cm (przypominają nieco plastry miodu).

 

Kokon z jajami złożony w paludarium autora

Zarówno kopulacja, jak i składanie jaj mogą trwać nawet 2-4 godzin i mają miejsce głównie nocą. Wyrośnięta, zdrowa samica składa od kilkudziesięciu do stu kilkudziesięciu jaj (literatura podaje, że może ich być nawet kilkaset). U mnie kokony były składane szczególnie chętnie na tylnej szybie paludarium, gdzie poziom wody wynosił jedynie 15 cm. Jaja miały tam bardzo dobre warunki rozwoju, ponieważ nigdy nie były zalane wodą, a gąszcz spryskiwanych regularnie roślin błotnych generował potrzebną im wilgoć (gdy jest za sucho zarodki obumierają).

 

Kokon – rozpoczęło się wylęganie ślimaczków

Kokon z jajami w ciągu kilku godzin twardnieje i staje się lekko różowy (niekiedy wręcz czerwienieje, a niektórzy określają barwę jako łososiowa). Inkubacja jaj trwa około 3 tygodni +- tydzień, co oczywiście zależy od temperatury i wilgotności powietrza wokół. Po tym czasie kokon pęka uwalniając młode ślimaczki, które spadają do wody. Do składania jaj dochodzi wielokrotnie (co kilka dni) w danym okresie czasu (zwykle trwa on kilka tygodni), po czym następuje przerwa.

 

Resztki kokonów po wylęgnięciu się młodziutkich ślimaczków

Kokon można także inkubować sztucznie. Po odcięciu, np. żyletką przenosimy go do małego lęgnika (1-3 l) i układamy na unoszącym się po powierzchni wody kawałku korka, styropianu lub plastikowego talerzyka. Jaja absolutnie nie mogą być zanurzone w wodzie – środowisko ich inkubacji musi być wilgotne, ale nie mokre. Młode dokarmiamy tym samym pokarmem co dorosłe. Jedynie co, to dbamy o jego większe rozdrobnienie.

 

Ta samica po złożeniu jaj opadła na dno i zamknęła otwór muszli wieczkiem (operculum)

Ampularie tak samo jak i inne ślimaki są bardzo wrażliwe na rozmaite substancje chemiczne, np. odkażalniki, nawozy dla roślin, leki itp. Szczególnie nie tolerują związków miedzi. Gdy coś w ich środowisku dzieje się złego, zamykają szczelnie wieczko muszli, zakopują się w podłożu, stają się nieaktywne (temperatura wody <16ºC) lub starają się wyjść z wody, względnie gromadnie wynicowują swe syfony oddechowe ponad lustro wody (brak tlenu).

 

Należy szybko reagować na wszelkie objawy erozji skorupy ślimaka. Regularnie zatem badamy odczyn i twardość wody, aby szybko je w razie potrzeby skorygować. Zauważyłem jednak, że nawet w odpowiednich warunkach środowiskowych skorupa wielu starych osobników ma liczne odbarwienia i ubytki masy wapiennej, stąd także wiek i kondycja osobnika mają duży wpływ na to niekorzystne zjawisko.

 

Ampularie trzeba bacznie obserwować. Gdy zwierzę znajduje się 1-2 dni w tej samej pozycji, ma ciało schowane w muszki, a otwór w niej jest zakryty wieczkiem, trzeba je wyłowić, aby sprawdzić czy żyje. Martwy ślimak roztacza bowiem odrażający zapach, a jego rozkładające się ciało bardzo szybko zanieczyszcza wodę.

 

 

 

O chowie ampularii Pomacea diffusa pisałem tu:
„Ampularia. Pomacea diffusa. Chów”

Bass słoneczny (Lepomis gibbosus) w akwarium

Opublikowany przez

Bassy lubią w akwarium kryjówki, przestrzeń, żywy pokarm i temperaturę rzędu 16-22 st. C

Dla kilku 5-6 cm osobników o należy przeznaczyć co najmniej 250 l zbiornik. Na dno dajemy drobny lub średnio gruby żwirek. Nieodzowne są kryjówki: korzenie (np. obrośnięte roślinami), podwodne gałęzie, kilka kamieni (zarówno płaskich, jak i postawionych na sztorc), kępy twardolistnej roślinności podwodnej oraz egzemplarze pływające. Optymalna temperatura wody dla bassów to 16-22°C (okresowo znoszą one jednak ciepłotę powyżej 26°C i poniżej 10ºC). W normalnie ogrzewanym mieszkaniu nie trzeba jej więc dogrzewać.

 

W promieniach słonecznych ciało bassa mieni się kolorami

W zbiorniku należy pozostawić sporo miejsca do swobodnego pływania. Wystarcza zwykła woda wodociągowa, do której można dodać niejodowanej soli kamiennej (płaska łyżka stołowa na 20-25 l wody). Oświetlenie zbiornika powinno być dość silne, bo i tak będzie tonowane przez roślinność pływającą. Wskazany jest kilkugodzinny w ciągu dnia dostęp promieni słonecznych. Wydajny filtr jest nieodzowny. Podczas upałów można dodatkowo zastosować deszczownię, filtr wewnętrzny lub napowietrzacz.

 

W akwarium z bassami nie może zabraknąć podwodnej roślinności, najlepiej twardolistnej

Omawiane drapieżniki najlepiej jest utrzymywać bez innych ryb, choć doskonale znoszą one towarzystwo zbliżonych wielkością gatunków zimnowodnych (np. karasi, jazi, linów, okoni itp.), a nawet niektórych tropikalnych. Zjadają przede wszystkim pokarm żywy, ale można przyzwyczaić je do pobierania mrożonek. W warunkach akwariowych dojrzałość płciową bass osiąga w drugim roku życia przy długości ciała 10 (samica) i 12 cm (samiec).

 

W czasie zimowania bassy karmimy skąpo

Najlepiej jest zakupić kilka młodych, dorastających, niespokrewnionych ze sobą osobników. Z nich wyłoni się potem para hodowlana. Wraz z nadejściem jesieni ryby przenosimy do zbiornika w pomieszczeniu, w którym temperatura wody będzie mogła oscylować na poziomie 10–12°C. Zimowanie trwa 3–4 miesiące. W tym czasie ryby karmimy bardzo skąpo. Okres godowy rozpoczyna się wczesną wiosną, gdy dzień świetlny ulega wydłużeniu (III–V), a woda stopniowo się ociepla.

 

Przytłumione przez roślinność pływającą oświetlenie zbiornika wpływa na lepsze wybarwienie bassów

Najlepiej jeszcze na zimowisku (połowa kwietnia) podnosić jej ciepłotę za pomocą grzałki z termostatem do poziomu 19–22°C (o 1°C na dobę). W krótkim czasie z grupy dojrzałych płciowo osobników wyłania się samiec alfa (czasami dwa), który wybiera rewir lęgowy, a następnie broni go zaciekle przed współplemieńcami (bez względu na płeć). Wówczas przenosimy go wraz z samicą o najbardziej wypukłych partiach brzusznych do zbiornika z wodą o temperaturze pokojowej. Tarlaki intensywnie karmimy żywym pokarmem (małe rybki, dżdżownice, kiełże, gruby zooplankton, szklarka, larwy ochotek, doniczkowce itp.).

 

Bassy można utrzymywać z niektórymi gatunkami typowo akwariowymi – tu z kirysami

Zbiornik tarliskowy o pojemności, co najmniej 150-200 l powinien mieć na wyposażeniu gąbkowy filtr bez obudowy oraz kryjówki dla samicy (korzeń, kilka kamieni, doniczka z roślinami itp.). Dno wysypujemy 5–7-centymetrową warstwą żwirku o granulacji 2–4 mm (częstokroć ikrzyce nie chcą składać jaj na piasku). Codziennie usuwamy wszelkie resztki i nieczystości, podmieniając przy okazji trochę wody na świeżą (wystarcza zwykła odstana woda wodociągowa). Po tarle samicę odławiamy, gdyż  jest przepędzana przez partnera i może nawet zostać przez niego zabita.

 

Najlepsze do rozrodu są ryby poddane wcześniej kilkumiesięcznemu zimowaniu

Podczas tarła tarlaki żywiołowo zataczają kręgi nad gniazdem (raz w jedną, raz w drugą stronę), płynąc blisko siebie, przy czym mleczak stara się maksymalnie przywrzeć bokiem do ciała ikrzycy tak, aby otwory moczo-płciowe ryb znalazły się jak najbliżej siebie. Co jakiś czas samica zatrzymuje się na moment w gnieździe i składa porcję żółtawych jaj, które samiec natychmiast polewa spermą (mleczak może wtedy przez chwilę drżeć lub pokładać się na boku). Ikra przykleja się do dna gniazda.

 

Samce bassa opiekują się gniazdem i złożonymi w nim jajami

Liczba złożonych jaj wynosi zwykle kilkaset, choć może sięgać nawet ponad 2000 sztuk. Mleczaki bassa opiekują się gniazdem i złożonymi w nim jajami, m.in. odganiają intruzów, przewietrzają wodę wachlując płetwami piersiowymi itp. W temperaturze wody 22°C larwy wylęgają się po 5-6 dniach. Mierzą wtedy około 3 mm. Po dalszych 4–6 dniach rozpoczynają żerowanie. Są troskliwie wodzone przez samca. Zwykle jednak po 7-10 dniach rozpływają się, a opieka rodzica ustaje.

 

Podstawą udanego rozrodu bassów w akwarium jest posiadanie odpowiednich tarlaków

Samca można także odłowić po tarle, a ikrę odessać ją do oddzielnego lęgnika. Najlepszym pierwszym pokarmem dla narybku jest tzw. „pył”, czyli larwy oczlików i wrotki oraz zakraplane na powierzchnię wody pierwotniaki. Po 5–7 dniach można rozpocząć żywienie larwami solowca i najdrobniejszym zooplanktonem (wioślarki i oczliki), a po 10 dniach – nicieniami „mikro”, dokładnie miażdżonymi na szkle i przepłukanymi rurecznikami itp.

 

 

Po tarle można odłowić zarówno samicę, jak i samca

Do wielkości centymetra narybek je bardzo łapczywie, co często kończy się zadławieniem i śmiercią. Dlatego też nie należy w żadnym wypadku go przekarmiać – powinno się podawać pokarm często, ale w niewielkich ilościach. Po ukończeniu przez młode miesiąca segregujemy je według wzrostu (możliwy kanibalizm) i przenosimy do obszerniejszych zbiorników, rozrzedzając jednocześnie obsadę.

 

Otwór gębowy jest u bassa lekko skierowany ku górze

O bassach słonecznych w oczku wodnym pisałem tu:
„Bass słoneczny w oczku wodnym”

 

 

Szczupieńczyk Dageta (Epiplatys dageti). Rozród

Opublikowany przez
6

Dorastający samiec – tu niewidoczna jest jeszcze charakterystyczna, pomarańczowa plama na spodzie pyska

Ta pochodząca z wód Afryki Zachodniej (od Liberii do Ghany) ryba zwana jest w języku angielskim: Redchin panchax lub Firemouth killifish. Dorasta do 6 cm. Preferuje zbiorniki dobrze zarośnięte, z korzeniami i zatopionymi gałęziami oraz suchymi liśćmi. Ryba spokojna i towarzyska. Najlepiej czuje się w grupie kilku osobników z przewagą samic. Takson niesezonowy i fitofilny. Samiec jest nieco większy, ma jaskrawsze ubarwienie, ostro zakończoną i większą płetwę odbytową oraz pomarańczową plamę na dolnej stronie pyska.

11

Para tarlaków – samiec u góry

Najprostszą metodą rozmnażania jest spontaniczny rozród małej liczby tarlaków, które stale przebywają w gęsto zarośniętym akwarium jednogatunkowym. Sukcesywnie pojawiający pośród roślinności pływającej wylęg należy wyławiać i przenosić do zbiorników – odchowalni. Odradzam wychów młodych w towarzystwie rodziców, jako że będą one w mniejszym lub większym stopniu stale narażone na pożarcie.

5

Tarlisko musi obfitować w miękkolistną roślinność lub pompony z przędzy/włóczki syntetycznej

Odchowalnie wypełniamy odstaną, dobrze natlenioną (delikatne napowietrzanie) i filtrowaną wodą (zwykły filtr gąbkowy bez obudowy lub napędzany brzęczykiem). Ruch wody musi być jednak jak najmniejszy, aby nie męczył narybku, co może skutkować jego masowymi śnięciami. Wszelkie resztki organiczne codziennie usuwamy. Zapewniamy dostęp promieni słonecznych oraz oraz sporą ilość miękkolistnych roślin pływających. Do odchowalni dobrze jest też wpuścić kilka niedużych ślimaków, które będą zjadały resztki pokarmu, zapobiegając w ten sposób zepsuciu się wody.

87d3cadb7ab0a813med

U góry samica -jest także nieco mniejsza od samca i ma skromniejsze ubarwienie ciała

Znacznie wydajniejszą metodą jest zastosowanie higienicznego zbiornika tarliskowego o pojemności 30–60 l. Można zrezygnować z podłoża (pod spód dajemy czarny papier). Jako substratu dla ikry używamy gęstych kęp miękkolistnych roślin wodnych lub włóczki/przędzy syntetycznej (dobrze wymytej!), przymocowanej do kawałka korka, styropianu albo pustej plastikowej buteleczki po lekarstwach (tzw. mop). Zwykle wystarcza 50–100 włókien o długości 10-15 cm, czyli 1-2 mopy, na których zostanie złożona ikra.

2

Do tarła ryby najlepiej zestawiać parami lub w tripletach – samiec i 2 samice

Zbiornik tarliskowy ustawiamy w ocienionym miejscu lub oklejamy szarym lub zielonym papierem. Woda powinna być w miarę miękka (do 12°n), o pH około 6,5 i temperaturze 26–27°C, o głębokości do 20 cm. Co 1–2 dni podmieniamy 20–30% wody na świeżą, odstaną, aby pobudzić tarlaki do godów. Fitofilne szczupieńczyki wycieramy parami lub w grupach z przewagą samic, np. 1 × 2–3.

3

Rozród spontaniczny w gęsto zarośniętym akwarium jednogatunkowym to najprostszy sposób rozmnażania szczupieńczyków

Substrat, w zależności od kondycji ryb i ich chęci do odbywania tarła, wymieniamy na świeży codziennie (pracochłonne) lub co 2–4 dni. Ten z ikrą przenosimy do zacienionych naczyń inkubacyjnych – szalek (np. płytek Petriego), kuwet, plastikowych pojemników (np. po lodach) lub zwykłych głębszych talerzy, wypełnionych wodą z akwarium tarliskowego do wysokości 2–4 cm. Stosujemy delikatne, drobnoperliste napowietrzanie wody. Na bieżąco usuwamy ziarna zapleśniałe i obumarłe. Korzystne jest wcześniejsze dodanie do wody preparatu przeciwko pleśnieniu ikry.

7

W rozrodzie szczupieńczyka Dageta można stosować tzw. tarło krótkie lub długie

Innym wariantem powyższej metody jest odłowienie tarlaków po 1–2 tygodniach i odchowywanie narybku w zbiorniku tarliskowym (tzw. długie tarło). Po tarle poziom wody nieco obniżamy, a cały zbiornik zaciemniamy. Nieodzowny jest oczywiście delikatnie działający napowietrzacz. Samica może złożyć do 300 jaj, ale zwykle jest ich około setki. Okres inkubacji ikry wynosi zwykle około 10 dni.

10

Po prawej samiec z widoczną pomarańczową plamą na spodniej stronie pyska

Tarlaki można również łączyć na 1–2 dni, po czym ponownie  rozdzielać je na 5–6 dni (tzw. krótkie tarło). Taki system powoduje, że samice w ciągu krótkiego okresu czasu pozbywają się 70–80% zapasu dojrzałej ikry, która nie jest przez ryby niszczona. Tym sposobem otrzymuje się narybek w miarę wyrównany pod względem wzrostu. Dodatkowo odpada konieczność karmienia ryb, co w dużym stopniu zabezpiecza ikrę przed potencjalnym namnożeniem się na niej pierwotniaków, bakterii i grzybów.

12

Szczupieńczyki Dageta są spokojne i towarzyskie

Po tarle osobniki rodzicielskie wyławiamy, z substratu wybieramy jaja i wpuszczamy nowe tarlaki. Można również pozostawić ryby na tarlisku przez 4–5 dni, po czym odłowić je do innego zbiornika ze świeżym substratem, w którym pozostają przez 3 dni, a następnie przenieść do kolejnego na dalsze 3 dni itd. Jest to jednak metoda dość pracochłonna.

8

Generalnie metody rozmnażania szczupieńczyka Dageta dzielą się na mniej lub bardziej pracochłonne

Zawartość woreczka żółtkowego zarodki zużywają jeszcze w otoczce jajowej, dlatego wylęg żeruje zaraz po wylęgnięciu się. Jest jednak dość drobny i przez pierwsze 4-5 dni życia należy podawać mu (wielokrotnie w ciągu dnia) pierwotniaki oraz wrotki. Potem do diety włączamy najdrobniejsze larwy solowca oraz larwy oczlików. Żywienie nimi stosujemy przez 7–10 dni, po czym skarmiamy nicieniami „mikro” oraz markowymi karmami suchymi. Naprzemiennie z nimi można podawać mrożonki, np. moinę, oczlika itp.

Ampularia Pomacea diffusa. Chów

Opublikowany przez

Odmiana żółta ampularii – jedna z najpopularniejszych

Te słodkowodne ślimaki należą do rodziny Ampullariidae i w języku angielskim znane są jako apple snails (P. diffusa zwany jest rozmaicie: spike-topped apple snail, Brazilian apple snail, golden mystery snail lub ivory snail). Ich pierwotną ojczyzną jest Ameryka Poł. (Amazonia) oraz wyspy Morza Karaibskiego. Zawleczono je także w inne rejony świata (np. Azja, USA, Nowa Zelandia), gdzie stały się uciążliwymi szkodnikami upraw rolnych (np. ryżu) i obcymi taksonami inwazyjnymi.

 

Mięsista noga może dochodzić do 10 cm

Muszla może mieć różną barwę (m.in. żółtą, białą, brązową w różnych odcieniach, zieloną, niebieskawo-fioletową, z ciemnymi prążkami i inne) tak samo, jak mięsista noga [od jasnożółtej (niekiedy wręcz białej), poprzez różne odcienie brązu i beżu do czarnej]. Istnieje także wiele krzyżówek międzyodmianowych o pośrednich kolorach. Muszla jest kształtu stożkowatego, o szpiczastym zakończeniu, ma 5-6 skrętów (kąt na jej szwie jest prosty) oraz osiąga szerokość do 5 i wysokość do ponad 6 cm.

 

Pomacea diffusa ma jedno skrzele, prymitywne niby płuco i rurkowaty syfon oddechowy

U Pomacea diffusa w jamie płaszczowej jest tylko jedno skrzele (ktenidium) oraz prymitywne niby płuco – miejsce gdzie błona wyściełająca jamę płaszczową jest silnie ukrwiona przez gęstą sieć naczyń krwionośnych. Ślimak ma także przy głowie syfon oddechowy w postaci cienkiej, giętkiej, rozciągliwej rurki, którą może wysuwać (nawet na ponad 10 cm) ponad powierzchnię wody celem zaczerpnięcia powietrza atmosferycznego.

 

Otwór muszli jest duży i owalny – tu widać także wieczko

Otwór gębowy zaopatrzony jest w tarnikowaty język, którym mięczak może wykonywać ruchy posuwisto-zwrotne i przez to zdrapywać np. glony. Otwór w muszli jest owalny i duży, zakrywany w razie potrzeby twardym wieczkiem (tzw. operculum). Szczelność zamknięcia może być polepszana poprzez wydzielany śluz. Ratuje to ślimaka z opresji w przypadku np. ataku drapieżnika lub w razie zaistnienia niekorzystnych do życia warunków środowiskowych (np. suszy).

 

Czułki są długie – mogą mierzyć nawet do 10 cm

Amplarie te są aktywne zwykle całodobowo i należą do zwierząt bardzo spokojnych – nie atakują ryb, krewetek, ani innych ślimaków. Same za to mogą paść ofiarą bardziej drapieżnych taksonów ryb (np. wielkopłetwów, bocji), które mogą uszkodzić ich długie, cienkie czułki (dochodzą do nawet 10 cm), nogę lub nawet pożreć gdy są młodziutkimi ślimaczkami. Ampularie dożywają w akwarium 2-4 lat.

 

Wyrośnięty osobnik z widoczną erozją muszli

Wyrośniętych egzemplarzy nie należy umieszczać w lęgniku ze świeżo wylęgłymi larwami ryb, np. skalara. Obserwowałem bowiem jak ślimak potrafi (zwłaszcza nocą) nakryć płaszczem nogi zbite w gromadę larwy, które następnie pożera. Młode zaś ampularie (średnica około 1 cm) są jak najbardziej pożądane w zbiorniku z żerującym narybkiem, w którym wyjadają resztki karmy i zapobiegają w ten sposób pogorszeniu się jakości wody.

 

Żerujący ślimak – zdrapuje glony z przedniej szyby zbiornika za pomocą tarnikowatego języka

W zbiorniku zespołowym mięczaki te skutecznie pełnią rolę służby sanitarnej. Co ciekawe odchody ampularii zawierają mnóstwo mikroorganizmów, które żyją w ich przewodzie pokarmowym. Dla młodziutkiego wylęgu mogą one stanowić znakomity pierwszy pokarm. Jednakże liczba ślimaków musiała by być naprawdę duża, aby wyżywić liczny zwykle narybek, a to z kolei stwarza niebezpieczeństwo szybkiego zepsucia się wody.

 

Szybka przemiana materii wymusza na akwaryście zwracanie uwagi na liczebność ślimaków w akwarium

Populację ampularii w akwarium bardzo łatwo jest utrzymywać w ryzach. Wystarczy bowiem na bieżąco usuwać świeżo złożone kokony z jajami, aby nie dopuścić do niepohamowanego rozrodu mięczaków. Mają one bowiem szybką przemianę materii i wydalają dużo odchodów, stąd ich liczba w akwarium musi być ograniczona. Hobbysta powinien tu wykazywać wzmożoną czujność i nigdy nie dopuszczać do nadmiernego zwiększenia liczebności ślimaków w akwarium.

 

Z prawej widoczny jest syfon oddechowy w początkowej fazie jego wynicowywania ku powierzchni wody

Pomacea diffusa jest detrytusożercą i zjada martwe szczątki roślin i zwierząt, a także glony, odchody ryb (zwłaszcza nie do końca strawione), wszelką sztuczną karmę dla ryb (zwłaszcza na bazie spiruliny) lub krewetek, a także gotowane (groszek, marchew, brukselka itp.) lub świeże (sałata, mniszek lekarski, szpinak itp.), ale zawsze dobrze umyte warzywa. Ślimak ten jest bardzo żarłoczny i potrafi pobierać pokarm z powierzchni wody – noga formuje się wówczas na kształt komina, bądź lejka.

 

Ampularia P. diffusa nie zjada żywych roślin, ale …

P. diffusa nie zjada żywych roślin, o ile nie są one w jakiś sposób osłabione, np. zaatakowane przez chorobę lub permanentnie doskwiera im brak jakiegoś makro- lub mikroelementu (odbarwienia, nekroza, itp.). Wówczas ślimaki mogą zacząć ochoczo konsumować chorobowo zmienione części, co niekiedy powoduje łamanie zdrowych łodyg, odpadanie liści i w konsekwencji jeszcze bardziej osłabia roślinę. Ponadto duże, wyrośnięte osobniki nie są pożądane w akwarium z delikatnymi z natury gatunkami roślin, które mogą po prostu połamać.

 

Osobnik z widoczną erozją muszli – może być to wynik zbyt miękkiej wody lub wieku mięczaka

Parę dorosłych ślimaków można utrzymywać w minimalnym litrażu 20 l, przy czym poziom wody może być niski – np. do 10 cm. Preferowane jest przytłumione światło, piaszczyste podłoże (ampularie czasem się w nim zakopują) i wiele kryjówek w postaci korzeni (jeden, góra dwa), kamieni i roślinności. Przy zbyt intensywnym świetle (zwłaszcza bezpośrednim, słonecznym) muszle ślimaka mogą porastać glonami, co dla zwierzęcia nie jest szkodliwe, ale znacznie umniejsza jego walory dekoracyjne.

 

Ampularie lubią wodę twardą i zasadową, a przy tym dobrze filtrowaną i regularnie podmienianą

Woda powinna być średnio twarda do twardej (15-20°n), o odczynie obojętnym do zasadowego (pH 7-8,5) i temperaturze 21-24°C (optymalnie), dobrze filtrowana oraz raz w tygodniu podmieniana na świeżą (do 20%). Na dolewkę bierzemy zawsze partie dobrze odstane przez minimum dobę, co gwarantuje uwolnienie od ewentualnego chloru i innych substancji mogących aktualnie znajdować się w wodociągu (np. związków miedzi). Podmiany wody należy zawsze łączyć z oczyszczaniem dna z wszelkich zalegających na nim resztek organicznych.

 

Dla porównania – nasz rodzimy ślimak winniczek

Zbyt miękka (a przy tym często mniej lub bardziej kwaśna) powoduje problemy ze skorupą, która ulega w niej rozmiękczeniu, maceracji i erozji – tworzą się ubytki. Permanentne utrzymywanie mięczaków w temperaturze wody powyżej 26°C znacznie skraca im życie. Z kolei w ciepłocie około 20°C stają się one o wiele mniej aktywne, ale za to żyją dłużej. W temperaturze poniżej 18°C aktywność ślimaków drastycznie spada, by przy poniżej 16ºC spowodować ich wejście w stan anabiozy, czyli krańcowego obniżenia aktywności życiowej organizmu. Akwarium musi być dobrze przykryte, w przeciwnym bowiem razie ampularie mogą z niego wyjść (bez wody są zdolne przeżyć kilka dni, ale zależy to od warunków zewnętrznych).

 

Pielęgnica Meeka (Thorichthys Meeki). Rozród

Opublikowany przez

Samiec z odchylonymi pokrywami skrzelowymi i fałdami podgardla – widać ich piękną, intensywnie czerwoną barwę

Dymorfizm płciowy jest dobrze widoczny u osobników dorosłych. Samiec jest większy i intensywniej ubarwiony. Ma ponadto bardziej wydłużone i ostro zakończone płetwy grzbietową i odbytową (jednak wiele samic nie ma bynajmniej łagodnych czy tępych zakończeń, choć płetwy te są u nich znacznie krótsze). Dolna, przednia część ciała jest u samca znacznie intensywniej zabarwiona i rozleglejsza. Rzadko, ale bywają samice  niewiele ustępujące pod tym względem niektórym samcom oraz takie, u których czerwień jest ledwie widoczna (często).

 

 

Wyjątkowo ładnie wybarwiona samica

Najlepiej gdy przyszłe osobniki rodzicielskie połączą się w sposób spontaniczny, spośród gromadki niespokrewnionych ze sobą młodych ryb. Tak złączone pary są bowiem najzgodniejsze i najtroskliwsze wobec potomstwa. Owszem, niekiedy tarlaki złączone przez hodowcę od razu utworzą zgraną parę, ale najczęstszy scenariusz jest taki, że samiec przejawia agresję wobec partnerki, a ta, obolała, ratuje się ucieczkami. Ryby niedobrane mogą przez wiele miesięcy nie rozmnażać się.

 

Sympatyzująca ze sobą para

Celem rozmnożenia parę, która ze sobą sympatyzuje należy odłowić do oddzielnego zbiornika o poj., co najmniej 120 l. Dno wykładamy 3-4 cm warstwą drobnego podłoża, które dobrze jest wcześniej wyparzyć. Kilka płaskich kamieni na dnie lub ustawiona po kątem około 40º dachówka wystarczają jako miejsce do składania ikry. Zapewniamy także kryjówki (np. przewróconą na bok glinianą doniczkę). Powierzchnia wody może być przysłonięta przez roślinność pływającą.

 

Tarlaki obrały miejsce na gniazdo

Woda powinna być odstana i  dobrze napowietrzona – wystarcza tu wewnętrzny filtr gąbkowy. Choć „meeki” odbywają tarło praktycznie w każdej wodzie (oczywiście poza wartościami skrajnymi), to jej optymalne parametry są: twardość ogólna poniżej 10ºn, odczyn (pH 6,5-7,5) i temperatura 26-27ºC. Tarlaki (a szczególnie samiec) przybierają intensywne barwy. Mleczak stroszy płetwy, wygina wahadłowo ciało i odchyla pokrywy skrzelowe, co jeszcze bardziej eksponuje czerwień tej części jego ciała.

 

Czyszczenie kamienia, na którym zostanie złożona ikra

Po wyborze miejsca na gniazdo obie ryby pieczołowicie je czyszczą („szlifują”). Zwykle jest nim płaski kamień, ale bywa, że ikra składana jest na szybie, korzeniu lub nawet, choć rzadko, na szerokim liściu rośliny. Jeśli do tarła nie dochodzi przez 2-3 dzień, to tarlaki karmimy skąpo jedynie pokarmami naturalnymi, np. larwami wodzienia. Tarło prowokuje większa niż zwykle (30% i powyżej) podmiana wody (niekoniecznie na miękką, ale ja stosuję zawsze wodę z filtra RO) i chłodniejszą o 2-3°C.

 

Ikra „meek” w dobę po złożeniu

Czasami tarło prowokuje  wpuszczenie do zbiornika tzw. target fish, czyli 1-2 osobników obcego gatunku. Takim swoistym „chłopcem do bicia” może być np. kiryśnik lub zbrojnik. Jego obecność ma zachęcić parę do tarła (niektóre tarlaki muszą stale „coś” odganiać, aby wejść w nastrój do tarła) lub zniwelować  ewentualne kłótnie między rodzicami o opiekę nad potomstwem. Trzeba pamiętać, aby po złożeniu ikry szybko odłowić „target fish”.

 

Para hodowlana w czasie tarła – samica (poniżej) składa jaja na uprzednio oczyszczonym płaskim kamieniu

W czasie składania jaj można zaobserwować pokładełka tarlaków – większe i grubsze u samicy oraz cieńsze i bardziej szpiczaste u samca. Jaja są lekko żółtawe i lepkie. Samica składa je w kolistych rzędach w liczbie od stu kilkudziesięciu do ponad 400 sztuk. Ikrą opiekuje się głównie samica (wachluje płetwami piersiowymi, wybiera ziarna niezapłodnione, pleśniejące i strzeże gniazda przed intruzami). Samiec może jej w tym mniej lub bardziej pomagać, ale jego głównym zadaniem jest patrolowanie terytorium lęgowego.

 

Larwy przeniesione do zagłębienia w podłożu

Larwy wylęgają się po 2,5-3 dniach. Rodzice zwykle od razu przenoszą je do wykopanego uprzednio dołka w podłożu (bywa, że jest ich kilka i ryby raz za razem przenoszą do nich potomstwo). Przez kolejne 4-5 dni larwy zużywają zawartości pęcherzyków żółtkowych. Znakomitą karmą dla narybku jest tzw. pył, czyli larwy oczlików, wrotki i pierwotniaki, ale najczęściej narybek karmiony jest dedykowanymi pokarmami suchymi (np. Hikari First Bites) lub mrożonkami (moina, wrotka itp.).

 

Samiec patrolujący rewir lęgowy

Od 3. dnia można podawać larwy solowca lub nicienie „mikro”. Od 10. zaś przesiane, najmniejsze rozwielitki i oczliki oraz miażdżone na szkle i posiekane rureczniki. Także dedykowane pokarmy sztuczne mogą być stosowane, jako że młode są żarłoczne i mało wybredne. Podczas ich ich odchowu woda powinna być filtrowana i podmieniana 2-3 razy w tygodniu do około 50% objętości. Miesięczny narybek powinien mierzyć około 1 cm. Opieka rodziców może trwać przez wiele tygodni, ale zwykle oddziela się ich po 2-3 tygodniach.

 

Samica musi mieć zapewniony czas na odpoczynek po każdym tarle

Rozród „meek” nie zawsze się udaje. Bywa, że jedno z rodziców (zwykle) zjada jaja (rzadziej) lub larwy (częściej). Czasami dochodzi też do kłótni między tarlakami o opiekę nad narybkiem, co niekiedy ma dramatyczny przebieg i finał (wówczas lepiej jest odłowić samca). W momencie fiaska (np. cała ikra spleśniała) samica musi mieć co najmniej dwa tygodnie na odpoczynek. Inaczej samiec będzie mocno ją molestował i okazywał agresję. Może to doprowadzić do poturbowania lub nawet śmierci samicy.

 

Samiec w pozie odstraszającej, a samica wachluje płetwami piersiowymi nad ikrą

Sztuczny odchów młodych jest u „meek” jak najbardziej możliwy. Substrat z ikrą można wówczas przenieść do około 20 l lęgnika z identyczną wodą, stabilną temperaturą i napowietrzaniem. Jednak nie ma to jak odchów zbliżony do naturalnego, czyli z udziałem rodziców. Możliwość bowiem poczynienia ciekawych obserwacji oraz frajda ze zrobionych zdjęć lub nakręconych filmików jest tu bezcenna.

 

Samica z narybkiem

O chowie pielęgnicy Meeka pisałem tu:

„Pielęgnica Meeka. Chów”

Lilianki A.D. 2017

Opublikowany przez

Piękna różowa samica odmiany rubino

Lilianka zwana także łąkówką liliową (Neopsephotus bourkii) jest cichą, spokojną, towarzyską i małą papugą australijską. Już kiedyś pisałem o tym gatunku na blogu, więc osoby zainteresowane proszę o kliknięcie na linki zamieszczone na końcu niniejszego wpisu. W tym roku (sezon 2017) lęgi lilianek zarówno u mnie, jak i u kolegów to jedno pasmo porażek. Niestety tak czasem bywa, a przyczyn niepowodzeń w rozrodzie jest zazwyczaj wiele. Każdy hodowca oczywiście stara się je eliminować, ale nie zawsze to się udaje …

 

Samiec odmiany standard

Moja obecna para lilianek odbyła w sezonie 2016 dwa udane lęgi, ale u kolegi (w sumie para wyprowadziła mu 7 dorodnych młodych). U mnie ptaki  jednak zawiodły na całej linii. Przystąpiły wprawdzie do lęgów i to nawet dwukrotnie, ale za każdym razem samica zniosła tylko 2 jaja. Były one co prawda zapłodnione, ale nie wylęgły się z nich pisklęta. Trudno dociec co było tego przyczyną. Być może coś straszyło samicę w nocy (lęgi odbywały się w dużej, obudowanej klatce ustawionej na wolnym powietrzu).

 

Odmiany barwne lilianek są dziś bardzo atrakcyjne

Prawdą natomiast jest fakt i pamiętać o tym powinien każdy hodowca, że zgrana para lęgowa (obojętnie jakiego gatunku ptaka) po przeniesieniu w inne miejsce może zachowywać się zgoła odmiennie i marnować lęgi. Niestety nie ma tu żadnej gwarancji na to, że ptaki takie będą także i u nas niezawodnie dalej wyprowadzały potomstwo. Sukces w ich rozrodzie zależy bowiem od wielu czynników, w tym zapewne od stresu jaki zwierzęta niewątpliwie przeżywają na skutek zmiany miejsca. Wielu hodowców mówi wtedy kolokwialnie, że ptaki muszą swoje odsiedzieć i nic na to zaradzić nie można …

 

Para lęgowa lilianek (samica na budce) – nie ma gwarancji, że w nowym miejscu ptaki będą się tak samo dobrze legły jak u poprzedniego właściciela

U innego z kolei kolegi samica od jego pary po zniesieniu drugiego jajka „zapadła” na nogi (obniżony poziom wapnia we krwi po zniesieniu jaja) i oczywiście cały lęg był nieudany. U drugiej znów pary samica siedziała twardo na jajach, które jednak były wszystkie niezapłodnione. I tak dwukrotnie. Tymczasem lato zleciało i nijakiego potomstwa kolega także się nie dochował. Nawet zmiany diety oraz partnerów lęgowych nie dały pożądanych rezultatów. Zwykle bowiem pełne zgranie ptaków także zabiera jakiś czas i bywa, że przystępują one do lęgu dopiero w kolejnym sezonie.

 

Lilianki lubią ciepło, ale w dobrze osłoniętej wolierze zewn. dają sobie doskonale radę

Trzeba też przyznać, że lilianki są dość wrażliwe na dłuższe spadki temperatury powietrza i słotę. Kolega w ostatniej chwili zabrał swoje ptaki do domu, gdy po jednej z nocy (koniec sierpnia) siedziały już skrzywione na dnie woliery (w pomieszczeniu ptaki odżyły). Pamiętajmy zatem, iż co prawda lilianki są odporniejsze od łąkówek (turkusowej, wspaniałej), ale tylko trochę. Woliera zewnętrzna dla nich musi być zatem dobrze osłonięta, jasna, z dostępem promieni słonecznych.

 

Lilianki to ptaki dość płochliwe

O chowie lilianek pisałem tu:

„Lilianka. Chów”

 

O rozmnażaniu zaś tu:
„Lilianka. Rozród”

 

Akara z Maroni (Cleithracara maronii). Chów

Opublikowany przez

Osobniki młodociane powinny być utrzymywane w grupach

Ta dostojna i majestatyczna ryba, zwana jest także akarą marońską. Należy do rodz. pielęgnicowatych (Cichlidae) i w naturze zasiedla czarne wody obydwu Gujan, Surinamu, Trynidadu i Wenezueli (delta Orinoko) w Ameryce Południowej. Choć ich barwy są stonowane, oscylujące wokół różnych odcieni brązu, to jednak urok ryb jest niezaprzeczalny. Oczywiście w odpowiednich warunkach środowiskowych.

 

 

Akary z Maroni nie kopią w podłożu i nie niszczą roślin

Po bokach ciała, w górnej części tułowia znajduje się czarna plama przypominająca nieco … dziurkę od klucza, od której wzięła się angielska nazwa gatunku – Keyhole cichlid. Charakterystyczna jest także ciemna, pionowa pręga biegnąca łukowato przez głowę, w tym oko. Inne ciemne rysunki na ciele mogą być widoczne lub nie w zależności od aktualnego stanu emocjonalnego osobnika. Całe ciało, a zwłaszcza płetwy mogą mienić się na żółto, a te ostatnie także na niebiesko (szczególnie ich krawędzie).

 

Samiec – widać wydłużone końce płetw grzbietowej i odbytowej

Cechy charakterystyczne „maronek” to przede wszystkim bardzo łagodny charakter i duża towarzyskość, ale też niestety wzmożona płochliwość. Im zbiornik jest gorzej urządzony (chodzi głównie o brak kryjówek, roślinności itp.), tym bojaźliwość ryb wzrasta. Przestraszone potrafią w panice uszkodzić sobie ciało (zwykle odpada kilka łusek) lub rozerwać płetwy, bądź nawet wyskoczyć z akwarium, o ile nie jest właściwie przykryte. Wówczas ryby bledną. Z kolei nocą ich ciała ciemnieją i pojawia się na nich „panterkowaty” wzór. Odłowienie dorosłego osobnika jest często wyzwaniem, gdyż w stresie płynie on gwałtownie i na oślep, robiąc przy tym błyskawiczne zwody.

 

„Maronki” to ryby płochliwe, stąd odpowiednie towarzystwo i dużo kryjówek w akwarium są bardzo ważne

Co więcej, omawiane ryby nie kopią zwykle w podłożu i nie niszczą roślin, stąd możemy wraz z nimi uprawiać wiele gatunków, w tym delikatniejsze, miękkolistne. Osobniki młodociane do czasu osiągnięcia dojrzałości płciowej prowadzą stadny tryb życia. Dlatego też należy w tym okresie utrzymywać je grupach złożonych z 5-7 osobników. W przeciwnym razie ryby będą czuły się źle, a ich rozwój nie będzie prawidłowy.

 

 

 

Samica jest mniejsza i ma krótsze płetwy

Najlepszym towarzystwem dla akar są spokojne, stadne ryby kąsaczowate, zbrojniki, kirysy, drobnoustki itp. Często widywałem je także w towarzystwie skalarów, a nawet paletek. Dodatkowe gatunki ryb w akwarium zmniejszają płochliwość akar. Dla 5-6 osobników potrzebny jest zbiornik o pojemności co najmniej 200 l, niemniej dobraną parę można utrzymywać w około 120 l akwarium.

 

 

Dobre samopoczucie akar w danym zbiorniku widać już na pierwszy rzut oka

Wystrój zbiornika to przede wszystkim elementy organiczne w postaci korzeni (idealnie, jeśli obrośnięte roślinami, np. mikrozorium), kawałków drewna, zatopionych gałęzi, bukowych lub dębowych liści, szyszek olszy itp. Woda powinna obfitować w garbniki i mieć lekko herbaciany kolor. Jako uzupełnienie wystroju można włożyć kilka kamieni i/lub łupin kokosu. Jako zaś podłoża używamy drobnego żwirku o ciemnym odcieniu lub grubszego piasku. Wówczas dobrostan akar zostanie zachowany na optymalnym poziomie.

 

Akary z Maroni preferują wodę miękką i lekko kwaśną, ale doskonale przystosowują się do praktycznie każdych warunków, poza oczywiście skrajnymi

Także parametry fizyko-chemiczne wody mają podstawowe znaczenie dla zdrowia i dobrego samopoczucia omawianych ryb. Optymalna jej twardość to 10-13°n (ale akary można łatwo przyzwyczaić do znacznie twardszej wody, np. 20ºn), odczyn kwaśny do lekko kwaśnego (pH 5,5 – 6,5) (lecz akary bez problemu znoszą wodę i delikatnie zasadową – lekko ponad pH 7,5) i temperatura rzędu 23-26ºC. Woda powinna znajdować się w bardzo lekkim, subtelnym ruchu i być zawsze dobrze natleniona (ryby wrażliwe na niedobór tlenu) oraz regularnie, najlepiej raz w tygodniu podmieniana w ilości około 15%.

 

W akwarium trzeba przede wszystkim dbać o dobrą jakość wody, stąd dojrzały filtr jest nieodzowny

Zabieg ten najlepiej jest połączyć ze starannym czyszczeniem dna zbiornika, gdyż wszelkie zalegające w nim resztki organiczne znacząco pogarszają jakość wody.  Należy zawsze dbać o to by poziom związków azotu znajdował się na jak najniższym poziomie, stąd konieczny jest wydajny i dojrzały biologicznie filtr. W zbiornikach zaniedbanych, o niewydolnej filtracji i wysokim poziomie azotanów w wodzie „maronki” zwykle krótko cieszą się dobrym zdrowiem, szybko zapadają na choroby i wkrótce giną (zwłaszcza młode, rosnące osobniki).

 

Samiec – w oczy rzuca się niebieskawy odcień płetw grzbietowej i odbytowej

Rośliny najlepiej jest sadzić w zwartych kępach, dających osłonę i tworzących naturalne kryjówki. Nie zapominajmy także o przykryciu części lustra wody gatunkami pływającymi. Tłumią one zbyt silne oświetlenie, co polepsza dobrostan akar i uwydatnia ich kolorystykę.

 

 

 

Akary z Maroni to ryby wszystkożerne

Akara z Maroni to ryba z natury wszystkożerna, stąd ich dieta musi być jak najbardziej różnorodna. W jej menu mogą znaleźć się zarówno wszelkie pokarmy żywe, jak i mrożone oraz suche. Dobrze jest także zapewnić dodatek pokarmu roślinnego, np. na bazie  spiruliny.

 

Notropis chrosomus w obiektywie autora

Opublikowany przez

Para „notropisów” – samica u góry

W kolejnym wpisie postanowiłem zamieścić serię zdjęć mojej najpiękniejszej pary „notropisów”, która od wiosny 2016 r. żyje (wraz z innymi współplemieńcami, płazami i ich larwami) w jednym z ogrodowych oczek wodnych. Ryby bez problemu przezimowały i przez wiosnę i lato cieszą oczy swymi urzekającymi kolorami. Dochodzi także do tarła. Poniższe fotki robiłem w małym akwarium, do którego na czas sesji ryby zostały przeniesione.

 

Para Notropis chrosomus – feeria barw (samiec u dołu)

O chowie Notropis chrosomus pisałem tu:
„Notropis chrosomus. Chów”

 

O rozmnażaniu zaś tu:
„Notropis chrosomus. Rozród”
i tu: „Notropis chrosomus. Rozród2”

Samiec z przodu

Samica – poniżej – jest znacznie skromniej ubarwiona

„Notropisy” dobrze czują się wśród roślinności

Samiec w pełnej krasie

Soczysta zieleń uwypukla barwy ryb

Samiec spektakularnie adoruje samicę

Zatopione gałęzie nadają wystrojowi zbiornika szczególnego smaku

Tarło u „notropisów” przebiega żywiołowo

Samiec przywierający bokiem do samicy

Tak wybarwionych ryb nie zobaczymy w przegrzanych, sklepowych akwariach

Jako substrat dla ikry konieczne są otoczaki

Tu para (samiec z lewej) przy miejscu składania ikry

Na tarlisku – samica z przodu

W czasie tarła gonitwy nie mają końca

Samiec (z lewej) jest niezmordowany w adorowaniu samicy

Ikra wpada między kamienie, ale chętnie jest przez tarlaki zjadana

Para w zbiorniku tarliskowym

Samiec (powyżej) potrafi być napastliwy i męczący

Samiec – barwy powalają swym pięknem

Po tarle tarlaki szybko odławiamy

„Notropisy” to ryby bardzo wdzięczne, łagodne i towarzyskie

Rozela białolica i królewska. Rozród

Opublikowany przez

Para rozel królewskich – samiec z przodu

W mijającym właśnie sezonie lęgowym 2017 odchowy potomstwa u popularnych gatunków rozel – białolicej i królewskiej wypadły całkiem korzystnie (w przeciwieństwie do egzotycznej „drobnicy”, gdzie lęgi w wielu wypadkach były nieudane). Dlatego też wielu znajomych hobbystów uważa go za udany, choć i tu nie obyło się bez problemów (np. składanie niezapłodnionych jaj lub przypadki marnowania lęgów o czym poniżej).

 

 

Rozele królewskie – szeki (z prawej osobnik młody)

Mając powyższe na uwadze postanowiłem napisać kilka zdań, będących moimi spostrzeżeniami hodowlanymi w temacie rozrodu  w/w gatunków ptaków. Mam nadzieję, że okażą się one pomocne w zrozumieniu pewnych występujących tu kwestii. Wówczas, być może, lęgi staną się bardziej udane, a nasze zadowolenie z pięknego hobby wzrośnie  nieporównywalnie. Nic bowiem nie cieszy hodowcy tak, jak zdrowy i dorodny przychówek 🙂

 

Para rozeli adelajdzkich – samica po lewej

Mój kolega posiadał parę pięknych rozel pomarańczowych (Platycercus adelaidae), zwanych też adelajdzkimi [obecnie uważa się je za hybrydę (mieszańca) powstałego ze skrzyżowania rozeli królewkiej (P. elegans) i rozeli słomkowej, czyli żółtej (P. flaveolus) – w naturze znane są mieszańce pochodzące z krzyżówek pomiędzy tymi trzema gatunkami]. Niestety samica z niewiadomych przyczyn nagle padła wczesną wiosną po trzech latach pielęgnacji 🙁

 

 

Pisklęta rozeli białolicej w wieku około tygodnia

Dla osamotnionego samca hodowca dokupił wkrótce dorosłą samicę, ale rozeli królewskiej (P. elegans), gdyż akurat innej nie było. Ptaki niemal od razu przypadły sobie do gustu. Gdy tylko zawiesił budkę samica natychmiast w niej zniknęła (wyszła z niej na chwilę dopiero, gdy młode miały około dwóch tygodni). Odchowały się wówczas trzy dorodne młode. Lecz to nie koniec sukcesu, bowiem ptaki, niejako z marszu, zagniazdowały ponownie i wyprowadziły dwa młode.

 

Samiec rozeli adelajdzkiej (z prawej) wraz z trzema młodymi

A zatem pogratulowania godny duży sukces hodowlany, bo często rozele gniazdują tylko raz w roku. Inny problem to fakt, że nierzadko młode z drugiego lęgu są znacznie słabsze kondycyjnie, czasem obdarzone wadami rozwojowymi (np. wykrzywione kończyny, niemożność latania) i bywa, że wkrótce padają. Ponadto samica z reguły jest tak wymęczona lęgami, że aż serce się kraje, gdy się na nią patrzy (stąd niektórzy hodowcy pozwalają swoim ptakom tylko na jeden lęg w roku).

 

 

Pisklęta rozeli białolicej w wieku około dwóch tygodni

U drugiego z kolei znajomka zagniazdowała młoda para rozeli królewskich, lecz wszystkie z sześciu złożonych jaj były niezapłodnione. To częsty problem u wielu gatunków ptaków, którego przyczyny są złożone i nie łatwo jest je jednoznacznie wskazać. Inna za to para, tym razem rozeli białolicych, odchowała z sukcesem dwa młode, których rozwój w odstępach tygodniowych przedstawiam niniejszym na załączonych zdjęciach.

 

 

Młode rozeli białolicej w wieku około trzech tygodni

Moim zdaniem, najważniejsze w łączeniu par rozel jest umożliwienie ptakom swobodnego wyboru partnera lęgowego. Pary zestawiane przez hodowcę często marnują lęgi, choć i tu zdarzają się oczywiście zgodne i zgrane pary. Przyczynami niepowodzeń w lęgach, oprócz składania niezapłodnionych jaj, są także: zjadanie jaj lub wyrzucanie ich z budki, złe wysiadywanie jaj lub skąpe karmienie młodych, bądź porzucenie ich, wyskubywanie młodym piór i inne.

 

Para rozeli białolicych – samiec z przodu

Dużym problemem jest także znaczna płochliwość rozel, które najlepiej jest hodować w przestronnych wolierach ogrodowych, gdzie każda para ma swój oddzielny boks (oddzielone od siebie podwójną siatką, co zapobiega wzajemnemu ranieniu się). O klatkach, nawet dużych lepiej zapomnieć, chyba że mamy do czynienia z dobrze sprawdzoną już parą.

 

 

 

Samiec rozeli białolicej w ubarwieniu nominatywnym

Ponadto w grę wchodzi pewna nieprzewidywalność ptaków. Jeden znajomy hodowca chciał zaobrączkować pisklęta i uczynił to oczywiście bez problemu. Jednakże samica porzuciła młode, do budki już nie weszła i konieczny był ręczny odchów potomstwa. Podobnie zachowała się para po tym, jak hodowca ten uchylił dach budki, aby sprawdzić czy coś się już wylęgło. Nasze nerwy z powodu takich ekstremalnych zachowań ptaków są wtedy napięte do granic …

 

Para rozeli królewskich – samiec z przodu

A zatem hodując rozele trzeba być przygotowanym na szereg nieprzewidzianych zdarzeń. Rozczarowania nie są tu rzadkie i lepiej zawczasu się na nie przygotować. Rozele bowiem to kapryśne ptaki. Czasami para dobrze gniazduje i wyprowadza młode jednego roku, aby w kolejnym zupełnie dać plamę. To samo z miejscem gniazdowania – u jednego hodowcy te same ptaki będą miały owocne lęgi, a u drugiego miesiącami nie zajrzą do budki …

 

Para rozeli białolicych – samica po prawej

O chowie i rozmnażaniu rozeli białolicych pisałem tu:
„Rozela białolica”

O rozeli adelajdzkiej zaś tu:
„Rozela adelajdzka”

Traszka zwyczajna. Przeobrażenie 2017

Opublikowany przez

Zaawansowana w rozwoju larwa traszki zwyczajnej – widoczne kończyny, skrzela zewnętrzne i podłużna płetwa ogonowa

W moim oczku – płazarium na działce larwy traszek zwyczajnych (Lissotriton vulgaris) są już niemal przeobrażone. Jeszcze kilka dni i szczątkowe skrzela zewnętrzne zupełnie ulegną zanikowi na rzecz rozwijających się coraz bardziej płuc. Wówczas kolejne młode pokolenie opuści wkrótce wodę, zaczynając niełatwe i pełne niebezpieczeństw życie na lądzie. Płazy te są bowiem praktycznie bezbronne, a jedynym ich sposobem na przetrwanie jest  skryty tryb życia.

 

Te larwy traszek zwyczajnych wkrótce opuszczą środowisko wodne i zaczną życie na lądzie

Niestety tylko nieliczne z nich dożyją wieku dorosłego. Ogromna większość padnie łupem wszelkich drapieżników. Jeśli mamy to szczęście, że w naszym oczku wodnym żyją traszki, należy zawczasu zadbać o odpowiednie dla nich kryjówki w bezpośrednim jego sąsiedztwie. Są to przede wszystkim liczne konary, korzenie, kawałki drewna, sterty liści i gałęzi oraz większe kawałki kory, kamienie itp. U mnie wkopane w ziemię są ponadto kastry z roślinnością błotno-bagienną (tzw. bagienka).

 

Larwy traszek zwyczajnych w towarzystwie młodziutkiej żaby trawnej, z którą dzielą oczko wodne

Dopiero na trzeci rok młode osobniki uzyskują dojrzałość płciową i wiosną rozpoczynają wędrówkę do zbiornika wodnego, celem zdeponowania w nim gamet. Połowa lata to również okres, kiedy dorosłe osobniki kończą gody i także wychodzą na ląd. Dalsze ich życie, podobnie jak i przeobrażonego potomstwa, jest skryte, dość tajemnicze i trudne do obserwacji w naturze. Płazy przebywają bowiem w rozmaitych zakamarkach i kryjówkach, zawsze tam gdzie jest wilgotno i dociera mało lub wcale światła słonecznego.

 

 

Zwykle w sierpniu i wrześniu pojedyncze dorosłe traszki można spotkać niedaleko oczka, zwłaszcza w nocy, gdy wychodzą z kryjówek na żer lub wędrują korzystając z osłony ciemności. Można się na nie natknąć także za dnia, unosząc nieopatrznie kawałki kory, korzenie, kłody drewna, itp. To doprawdy niezwykłe zwierzęta, które każdy z nas powinien zawsze i wszelkimi sposobami chronić.

 

Młoda, przeobrażona traszka zwyczajna opuszczająca środowisko wodne

O traszkach pisałem już na blogu wielokrotnie. Pod poniższymi linkami można zobaczyć młode wychodzące na ląd po przeobrażeniu, miejsca ich żerowania i zimowania oraz przeczytać o biologii gatunku. Nade wszystko jednak warte zwrócenia uwagi są zdjęcia tych pięknych płazów. Ich wykonanie było możliwe dzięki specjalistom z dziedziny ochrony środowiska. W Polsce od 2014 r. traszka zwyczajna podlega ochronie prawnej częściowej.

 

Oczko – płazarium na działce autora. Obok traszek zwyczajnych bardzo licznie gody odbywają tu żaby trawne

Oto wcześniejsze moje wpisy o krajowych gatunkach traszek:

O traszkach zwyczajnych:

„Traszka.1”

„Traszka.2”

O płazach w oczku wodnym: „Płazy”

O traszkowym raju utraconym: „Traszkowy raj”

Sumatrzak Parosphromenus sp. „Sentang”

Opublikowany przez
6

Ryba spokojna, łagodna, delikatna i płochliwa

Ten rzadko utrzymywany w akwariach polskich hodowców gatunek sumatrzaka zwany jest po angielsku Green Speckled Licorice Gourami. Należy do rodziny guramiowatych (Osphronemidae). Dorasta tylko do 3,5 cm. W naturze zasiedla głównie ciek wodny Sungai Sentang w Południowej Sumatrze (tzw. czarne wody). Ryba ta absolutnie nie nadaje się do zbiornika towarzyskiego z pospolitymi gatunkami ryb akwariowych. Jest na to za delikatna i ustępuje im w rywalizacji o pokarm, ostoję itp.

 

1

Gęsto zarośnięty zbiornik to podstawa dobrego dobrostanu sumatrzaków

Ryba ta preferuje akwaria gęsto zarośnięte roślinnością, z mnóstwem korzeni, kawałków drewna, zatopionych i wyleżałych w wodzie gałązek oraz liści (dębowe, bukowe), kilka szyszek olszy. Dla pary zbiornik może mieć pojemność około 20 l. Jako podłoża używamy drobnego żwirku. Nieodzowne są kryjówki w postaci kilkucentymetrowej długości rurek (średnica do 2 cm), małych, glinianych doniczek (położonych na boku lub wyszczerbionych), kamiennych grot itp.

 

2

Dające cień rośliny pływające są bardzo polecane w zbiorniku z sumatrzakami – tu samica

Sumatrzaki z Sentang lubią światło przytłumione, które zapewniają im rośliny pływające, np. pistia rozetkowa, paprocie, limnobium gąbczaste i inne. Wskazany jest wolno pracujący, niewielki wewnętrzny filtr gąbkowy. Woda powinna być dość miękka (do 13º n), lekko kwaśna (pH 6-6,5), o temperaturze 22-25ºC, raz w tyg. podmieniana w niewielkiej ilości – do ok. 10%. Ze swej strony dodam, że moje ryby przebywają okrągły rok w zbiorniku nieogrzewanym i spadki ciepłoty wody do 17-18ºC zupełnie im nie szkodzą, podobnie jak niska kwasowość wody rzędu pH 5.

 

5

Akwarium powinno być dobrze zarośnięte roślinami i mieć sporo korzeni

Zbiornik powinien odwzorowywać naturalne bagnisko. Dlatego też ryby te można z powodzeniem chować w zarośniętych paludariach z poziomem wody 8-10 cm. Sumatrzaków nie należy jedynie wpuszczać do zbiornika z niedojrzałą, świeżą wodą, co może skończyć się dla nich przejściowym niedomaganiem, chorobą lub nawet śmiercią. Co i raz ryby muszą zaczerpnąć powietrze atmosferyczne, jednak w porównaniu z pospolitymi gatunkami z rodziny guramiowatych robią to znacznie rzadziej.

 

4

Młody, wybarwiający się samczyk

Parosphromenus sp. „Sentang” to ryba łagodna i spokojna, stąd można ją utrzymywać z innymi małymi i równie przyjaznymi gatunkami, odpowiednimi do nanoakwariów. Jak na drapieżnika przystało ryby te zjadają wszelkie drobne bezkręgowce wodne. Warunkiem jest jednak to, aby mieściły się one w ich bardzo małych otworach gębowych. Najlepsze są żywe i mrożone rozwielitki, oczliki, kawałkowane rureczniki i larwy ochotek, małe larwy komarów itp. Pokarm suchy zjadają dość niechętnie, ale mogą się z czasem przyzwyczaić do jego pobierania.

 

1

Ciemne, podłużne pasy odzwierciedlają aktualny stan emocjonalny ryby

„Sumatrzaki z Sentang” można utrzymywać parami lub w grupach złożonych z 2-4 par. Płetwy nieparzyste samca mają cienką, zwykle niebieskawą lub seledynową obwódkę, często podwójną, pomiędzy którą znajduje się czarny pas (zwłaszcza na płetwie ogonowej). Płetwy brzuszne są wydłużone i opalizują na niebiesko. Samice są znacznie skromniej ubarwione. Dwa ciemne podłużne pasy biegnące na ciele obydwu płci mogą być mniej lub bardziej widoczne, w zależności od aktualnego stanu emocjonalnego ryb.

 

2

W tym niewielkim zbiorniku sumatrzaki żyją razem z Danionella priapus i endlerami

Tarło ma miejsce w kryjówce, położonej w obrębie niewielkiego rewiru obranego przez samca. W czasie aktu płciowego mleczak charakterystycznie owija się wokół ikrzycy i następuje wówczas uwolnienie gamet. Następnie obydwa tarlaki starają się umieścić jaja na suficie kryjówki. Niekiedy da się tu zauważyć produkowanie (skąpe) „piany”, tak znamienne dla innych, pospolitych błędnikowców. W przeciwieństwie jednak do nich po tarle to samiec opiekuje się złożem w kryjówce, podczas gdy samica pilnuje rewiru wokół niej.

 

suma

Samiec opiekuje się ikrą złożoną w kryjówce, podczas gdy samica pilnuje rewiru wokół niej

Inkubacja ikry trwa krótko, bo do 36 godzin. Po 4-5 dniach narybek zaczyna żerować. Podstawą jego żywienia są pierwotniaki (najlepiej z preparatu Protogen) i wrotki. Samiec jeszcze przez kilka dni może podejmować opiekę nad nim. Jeśli w zbiorniku hodowlanym znajduje się tylko jedna para ryb, wówczas potomstwo może wspólnie z nimi dorastać, gdyż dorosłe osobniki rzadko przejawiają zachowania kanibalistyczne.

 

 

Pielęgnica Meeka (Thorichthys Meeki). Chów

Opublikowany przez

Samiec o pięknie wybarwionej przedniej, dolnej stronie ciała

Ryba ta, której nazwa w jęz. angielskim brzmi: Firemounth cichlid zotała po raz pierwszy opisana przez amerykańskiego ichtiologa Setha E. Meek’ea w 1904 r. Dorasta do około 10 (samica) i około 15 (samiec) cm. W niewoli dożywa ponad 10 lat. W naturze występuje w wodach południowego Meksyku (w tym Półwysep Jukatan) do Gwatemali, Belize i północnego Hondurasu. Populacje tych ryb zostały także zawleczone przez człowieka na Puerto Rico, Florydę czy Hawaje.

 

Para ryb (samiec po lewej) w zbiorniku towarzyskim

Generalnie, poza okresem tarła,  pielęgnica Meeka nie jest rybą agresywną. Niemniej do chowu w zbiorniku towarzyskim nadają się głównie osobniki młodociane (najlepiej czują się one w grupach po 6-8 ryb), mniej natomiast dorosłe. Jeśli bowiem dojdzie tu do dobrania się pary, a następnie tarła, to zachowanie „meek” wobec współmieszkańców zwykle przybiera agresywny charakter (obrona gniazda z ikrą i terytorium wokół niego).

 

 

Dorosła samica – im jaskrawsze oświetlenie i jaśniejsze podłoże, tym barwy ryb są bledsze

Zależy to jednak od indywidualnych cech osobniczych tarlaków. Zaobserwowałem na przykład, że w dużych akwariach z liczniejszą obsadą ryb dobrane pary „meek” nie są w stanie wyrządzić większej krzywdy współmieszkańcom (zwłaszcza gatunkom zwinnym, szybko pływającym), w przeciwieństwie do adekwatnej sytuacji w małym zbiorniku i przy niskiej obsadzie. Często też para trzyma się jednego miejsca w zbiorniku, a pozostałe ryby szybko niejako „uczą się” tam nie zapuszczać.

 

„Meeki” są często płochliwe

Scenariusz zachowań pielęgnic może być bardzo różny. Zdarzają się osobniki nader zaczepne i kłótliwe, a przy tym mające swe upatrzone ofiary, które stale prześladują. Także dwa dorosłe samce nie powinny znajdować się w jednym zbiorniku. Dlatego też dobrane pary powinno się, moim zdaniem, trzymać oddzielnie, względnie z innymi podobnej wielkości pielęgnicami z Ameryki Środkowej, kiryśnikami, zbrojnikami, a nawet większymi piękniczkowatymi itp.

 

Dorosła, dobrana para – samica u góry

Dla pary dorosłych ryb powinno się przeznaczyć co najmniej 150 l zbiornik. Jako podłoża najlepiej jest użyć drobnego żwirku lub grubszego piasku o ciemnym odcieniu. Rośliny – głównie duże i silnie rozkrzewione gatunki (np. kryptokoryny, żabienice) sadzimy raczej w pojemnikach obłożonych dodatkowo kamieniami. Bardzo wskazana jest roślinność pływająca. W akwarium nie może zabraknąć rozmaitych i odpowiedniej wielkości kryjówek, np. w postaci grot, przewróconych na bok glinianych doniczek, rozłożystych korzeni, gałęzi itp.

 

W akwarium z „meekami” nie może zabraknąć kryjówek

Optymalnie woda powinna mieć: twardość ogólną do 15ºn, odczyn lekko kwaśny do zasadowego (pH 6,5-8,0) i temperaturę 24-25ºC i być raz w tygodniu podmieniana (15-20%). „Meeki” bez szkody dla zdrowia okresowo znoszą zarówno niższą (około 15ºC), jak i wyższą (około 30ºC) ciepłotę wody. Mimo, że są odporne i dobrze radzą sobie w każdych niemal warunkach (oczywiście poza skrajnymi), to jednak szkodzi im długotrwale utrzymujące się zbyt wysokie stężenie związków azotu w wodzie. Może to doprowadzić z czasem do szeregu zmian chorobowych u ryb. Dlatego też w akwarium powinien być zainstalowany wydajny filtr, a woda znajdować się w lekkim, subtelnym ruchu.

 

Bardzo ładnie wybarwiona samica

Żywienie „meek” nie stanowi żadnego problemu, gdyż są one w zasadzie wszystkożerne. Najchętniej jedzą karmę żywą (kawałkowane dżdżownice,  larwy chruścików, kiełże, doniczkowce, larwy owadów, rureczniki itp.). Co do podawania rybom mięsa zwierząt stałocieplnych, to zdania hodowców są podzielone, ale zawsze najważniejsze, aby zachować tu  umiar i rozsądek. Z pokarmów roślinnych chętnie natomiast spożywany jest gotowany makaron, parzone płatki osiane, ogórek, cukinia, a nade wszystko spirulina. Wszelkie dedykowane pokarmy suche (płatkowe i granulaty) są również chętnie zjadane.

 

„Meeki” bez szkody dla zdrowia okresowo znoszą zarówno niższą (około 15ºC), jak i wyższą (około 30ºC) ciepłotę wody

U „meek” nierzadko trafiają się osobniki nader płochliwe, zwłaszcza w czasie aklimatyzacji w nowym akwarium. Dlatego też podstawą dobrostanu tych ryb jest właściwie urządzony zbiornik i odpowiedni dobór obsady. Trzeba też mieć na uwadze fakt, że dorosłe osobniki mają z natury mniejszą lub większą tendencję do przekopywania jego dna, co wiąże się z utrudnieniami w uprawie roślin. Wiele jednak osobników zupełnie nie kopie w podłożu lub robi to sporadycznie, bądź w minimalnym stopniu).

 

 

Bass słoneczny (Lepomis gibbosus) w oczku wodnym

Opublikowany przez

Ciało bassa mieni się pomarańczowymi, czerwonymi, żółtymi i niebieskimi cętkami oraz seledynowymi wzorkami na głowie i pokrywach skrzelowych

Ryba ta należy do rodziny bassowatych, zwanej też kolcowatymi (Centrarchidae) i w języku angielskim nosi nazwę Pumpkinseed („pestka dyni”). Jej inne polskie nazwy to m.in.: słonecznica pstra i okoń słoneczny. W Ameryce Północnej bass jest jednym z najczęściej poławianych na wędkę gatunków ryb. W naszych wodach osiąga długość zaledwie kilkunastu cm, podczas gdy w USA spotykane są okazy mierzące nawet 40 cm i ważące około 0,5 kg. Dożywa 5-8 lat.

 

 

Dobrze nasłonecznione oczko wodne jest najodpowiedniejsze do chowu bassów słonecznych

Ciało bassa jest owalne, bocznie spłaszczone; otwór gębowy zaś nieduży, a płetwa grzbietowa dwuczęściowa – pierwsza tak samo jak płetwa odbytowa, ma ostre promienie. Ubarwienie ciała jest oliwkowo-srebrzyste z barwnymi, błyszczącymi, pomarańczowymi, czerwonymi, żółtymi i niebieskimi cętkami oraz seledynowymi wzorkami na głowie i pokrywach skrzelowych. Przy ostrym wyrostku pokrywy skrzelowej widoczne są dwie plamki – większą czarną i mniejszą czerwoną.

 

Bass prowadzi dzienny i drapieżny tryb życia

Ojczyzną bassa słonecznego jest Ameryka Północna – obszar od Nowego Brunszwiku w Kanadzie do Karoliny Południowej w USA. W wodach Polski bass to niepożądany gatunek obcy, ale na szczęście ciepłolubny, co skutecznie ogranicza jego naturalne rozprzestrzenianie się. Występuje nielicznie w dolnej Odrze i jej dopływach. Prowadzi dzienny i drapieżny tryb życia (jest dość żarłoczny). Zjada wszelkie bezkręgowce wodne oraz małe rybki.

 

Bass słoneczny to piękna ryba, którą interesują się także miłośnicy akwariów zimnowodnych

Pseudoakwaryści i wątpliwej jakości materiał zarybieniowy ryb towarowych, to główne przyczyny przedostawania się bassów słonecznych do europejskich wód. W sprzyjających warunkach środowiskowych (w Polsce są to miejsca, gdzie ciepła woda pochłodnicza jest regularnie spuszczana do nurtu rzek przez elektrociepłownie, np. na Odrze) gatunek potrafi dobrze się przystosować, a nawet w krótkim czasie nadmiernie rozmnożyć.

 

 

Napowietrzanie zimą wody w oczku zwiększa szanse na udane zimowanie w nim bassów

Utrzymywanie bassów w oczku wodnym jest jak najbardziej możliwe, zwłaszcza w ciepłej porze roku. Jeśli zaś chodzi o zimowanie, to z reguły się ono udaje. Warunkiem jest jednak głębokość oczka wynosząca co najmniej 1,3 m oraz stałe napowietrzanie wody przez okres zimy. W zbiornikach płytszych i/lub pozbawionych napowietrzania ryby te utrzymywane są zwykle od kwietnia do końca października. Odłowione mogą zimować w zbiorniku ustawionym w pomieszczeniu z dodatnią temperaturą powietrza.

 

Oczko wodne o powierzchni gęsto pokrytej roślinami pływającymi jest nieodpowiednie do chowu bassów, gdyż nie przepuszcza promieni słonecznych w głębsze warstwy wody

Bassy z upodobaniem polują na narybek – wszelki przychówek karasi i innych ryb wybiją do cna. Wymagają regularnego (co 2-3 dni) karmienia żywym pokarmem. Preferują oczka dobrze nasłonecznione, o  nagrzanej wodzie. Lubią kryć się wśród zanurzonych konarów, gałęzi itp. Niestety są przez to słabo widoczne i przeważnie dość płochliwe. Rzadko się też w nich rozmnażają. Im mniejsze zarybienie oczka, tym większa szansa na udany rozród i odchowanie narybku. W warunkach klimatycznych Polski udaje się to jednak sporadycznie.

 

 

Kanarki – lęgi 2017

Opublikowany przez

Pisklęta miniatury hiszpańskiej domagające się karmienia

Mimo że wiosna roku 2017 była zimna i deszczowa, to jednak u wielu hodowców zaobserwowałem udane lęgi kanarków. Dotyczy to także ptaków chowanych całorocznie na wolnym powietrzu. Mój kolega od dwóch lat stosuje ten system chowu swoich kanarków (kolorowych, bezrasowych) i jest bardzo zadowolony. W sporej zewnętrznej wolierze, krytej matową pleksą i osłoniętej zimą jedynie warstwą folii (2 ściany) i pleksą (2 ściany) fruwa łącznie około 30 dorosłych osobników.

 

 

Kanarki kolorowe utrzymywane całorocznie w wolierze zewnętrznej kolegi

Ptaki te pochodzą jednak z lęgów naturalnych na wolnym powietrzu (u innego hodowcy), a więc są doskonale do takich warunków przyzwyczajone i bez problemu zimują. Niemniej trzeba zdać sobie sprawę, że taki „zimny” chów możliwy jest tylko w przypadku posiadania ptaków wcześniej stopniowo przyzwyczajanych do zimna, a nigdy wziętych, np. z hodowli domowej. Także niektóre rasy genetycznie wydelikacone nie nadają się do chowu zimą w wolierze zewnętrznej, choć i tu możliwe jest ich mniejsze lub większe przystosowanie się.

 

Młode lizardy

Już w lutym nastąpiły pierwsze zniesienia. Co ciekawe, kanarki nierzadko wybierały na gniazda małe budki (półotwarte i z typowym, okrągłym otworem wejściowym) lub różne fikuśne zakamarki, np. z wydrążonych pni (często bez dachu). Przy takim systemie chowu nie jest oczywiście znane pochodzenie potomstwa, ale przy bezrasowych kanarkach kolorowych nie ma to większego znaczenia. Pojedyncze przypadki zmarznięcia młodych wczesną wiosną były jednak notowane (kilkustopniowe przymrozki wracały jeszcze w maju).

 

Para kanarków opiekująca się potomstwem

Z kolei u innego znajomego hodowcy, który rokrocznie zimuje swoje ptaki w przeszklonej werandzie blokowego mieszkania, lęgi także były udane. Gniazdowały tu głównie miniatury hiszpańskie i lizardy. W każdym gnieździe stwierdziłem po 3-4 młode. Kolega bardzo o nie dba, dogadzając im przede wszystkim pod względem żywieniowym (markowa mieszanka ziaren, zioła, dodatki, owoce itp.).

 

 

Jednodniowe pisklęta kanarków kolorowych

U mnie zaś para miniatur hiszpańskich początkowo w ogóle nie chciała podjąć lęgów, mimo że samiec był sprawdzony (w zeszłym sezonie wspólnie z samicą wychowywał młode). Oddałem je koledze do woliery, ale w nowych warunkach ptaki także się nie popisały. Dopiero gdy dostałem parę kanarków kolorowych (samica wcierała się w gniazdo), sprawy przybrały korzystny obrót. Wkrótce kanarzyca zniosła 4 jaja, ale wychowało się tylko jedno młode.

 

 

Młode w wieku 9 dni

Przyczyną tego stanu rzeczy było słabe karmienie piskląt. Ponadto samiec prawie wcale nie karmił siedzącej na jajach partnerki. Co ciekawe, zaczął to robić dopiero, gdy wykluły się młode. Mimo to trzy z nich padły. Ostatnie, najstarsze pisklę oboje rodzice karmili już bardzo dobrze, a przy tym samiec zaczął karmić zarówno partnerkę, jak i młode bezpośrednio (od około 7-8-go dnia życia – zwykle ma to miejsce później).

 

Młode miniatury hiszpańskiej na krótko przed opuszczeniem gniazda

Co ciekawe, samiec niezbyt często karmił wysiadująca jaja partnerkę, ale potomstwo już tak. Nigdy też nie był wobec samicy agresywny, co nierzadko ma miejsce wśród zestawianych przez hodowcę osobników rodzicielskich. Wielokrotnie ptaki są wobec siebie niechętne, zwłaszcza jeśli nie były wcześniej odpowiednio przygotowywane do połączenia ze sobą i do lęgów w ogóle (patrz linki poniżej).

 

 

Gniazdo pełne młodych cieszy hodowcę najbardziej 🙂

Więcej o chowie i rozrodzie kanarków pisałem tu:
„Przygotowanie do lęgów”
„Łączenie w pary”
„Żywienie. Parzenie się i składanie jaj”
„Składanie i wysiadywanie jaj”
„Wychów młodych”

 

 

 

 

Samica wysiadująca jaja w typowej budce dla zeberek

Samica wysiadująca jaja w wyciosanej z pnia półotwartej budce

Samica z kilkudniowymi pisklętami w opuszczonym, dużym gnieździe aborygenków długoczubych

Woliera zewnętrzna z kanarkami kolorowymi

Jordanelka florydzka (Jordanella floridae). Rozród

Opublikowany przez

Para młodych tarlaków – samiec powyżej

Gatunek o tzw. ciągłym cyklu rozrodczym. Dojrzałość płciową osiąga w wieku 2-2,5 miesiąca. Od tego czasu ryby są w stanie mniejszej lub większej gotowości rozrodczej, o ile zapewni im się optymalne warunki środowiskowe. Godujący samiec staje się pobudzony i żywiołowo (bywa, że napastliwie zaleca się do samic). Jeśli samców jest w zbiorniku więcej, wówczas może dochodzić między nimi do utarczek o rewiry lęgowe (zwykle niegroźnych).

 

Dorze zarośnięty roślinnością zbiornik tarliskowy

Jeśli w zbiorniku zespołowym zauważymy, że samiec bardziej adoruje którąś z samic (najlepiej, aby było ich z nim kilka), a ona nie ucieka przed nim w panice (tzn. może uciekać, ale po chwili wraca, bądź oddala się tylko nieznacznie), to taką parę należy przełożyć do oddzielnego akwarium na tarło. Jeśli zaś konkretne dwa tarlaki nie mają się ku sobie, to dobrze jest na 7-10 dni rozdzielić je według płci i obficie karmić żywym pokarmem (larwy komarów, wodzienia, ochotki i rureczniki). Do tarła przeznaczamy ikrzyce z najbardziej wypukłym brzuszkiem oraz najintensywniej wybarwionego mleczaka

 

Sympatyzująca ze sobą para ryb to najlepsza gwarancja udanego tarła

Dla pary ryb lub samca i dwóch samic (bo nierzadko mleczak adoruje kilka ikrzyc jednocześnie) przeznaczamy zbiornik o pojemności około 40 l. Dno pokrywamy cienką warstwą średnio grubego, wygotowanego żwirku (czasami ryby trą się wprost na nim). Należy użyć wody o odczynie obojętnym, umiarkowanie twardej (do 15°n), której temperaturę ustalamy na około 25°C (obserwowałem tarło i przy 20ºC). Najlepszym substratem dla ikry są kępy miękkolistnych roślin, a szczególnie mchów (w tym kule gałęzatki), wywłócznika lub moczarki. Nie muszą one pokrywać całego dna, ale jego większość.

 

Podniecony samiec strzeże swego rewiru przy bucefalandrach

Część roślin typu moczarka, wywłócznik lub rogatek może swobodnie unosić się po powierzchni, choć zamiast nich lub dodatkowo warto wprowadzić 2-3 egzemplarze o gęstej sieci korzeni (np. pistia rozetkowa). Często bowiem także na nich składana jest ikra. Można także użyć pęczków włóczki/przędzy syntetycznej (także w postaci tzw. mopów, zawieszonych w toni na pływaku z korka lub plastikowej buteleczki). Korzeń i 1-2 kamienie polepszają dobrostan tarlaków i także stanowią dobrą osłonę do składania ikry.

 

Trójka tarlaków na tarlisku

W zbyt małym i źle urządzonym (skąpa roślinność) zbiorniku hodowlanym samiec może zagonić samicę (zwłaszcza niedojrzałą, młodą) na śmierć. W przeszłości przedzielałem tarlaki szybą na 1-2 dni. Dziś jednak nie stosuję tej metody i wolę od razu rozproszyć ewentualną natarczywość samca i dać mu jeszcze jedną samicę. Jednak gdy zauważę, że para tarlaków zajmuje się tylko sobą, szybko odławiam zbędną samicę.

 

Samiec płynie za samicą w gąszcz roślinności

Samiec adoruje samicę wykonując przed nią wahadłowe ruchy ciałem, trzęsąc nim i prężąc płetwy. Gdy uda mu się przycisnąć bokiem do ciała partnerki, ryby drżąc w podnieceniu na moment kilkakrotnie przywierają do substratu i uwalniają swe gamety. Samiec wygięty esowato stara się nakryć swą płetwą grzbietową tylną część ciała ikrzycy (nie zawsze mu się to udaje). Zbliżenia mają miejsce głównie wśród roślinności, ale także wprost na podłożu, przy gąbce filtra, korzeniu, kamieniu itp.

 

Tu samiec stara się zepchnąć samicę w roślinność

Jaja są przezroczyste, przytwierdzają się do substratu za pomocą kleistej nici, niektóre opadają na dno. Jedna, dobrze wyrośnięta i prawidłowo żywiona ikrzyca składa zwykle nie więcej niż 100 jaj. Jeśli ryby zostały wcześniej rozdzielone według płci, to tarło ma zwykle intensywniejszy przebieg, a samica pozbywa się prawie całego zapasu dojrzałej ikry w ciągu kilku godzin. W innym wypadku tarlaki można zostawić na tarlisku przez 2-3 dni lub do momentu, gdy samiec zaczyna na dobre przeganiać partnerkę lub przez dłuższy czas nie dochodzi już do zbliżeń.

 

Tuż przed zbliżeniem tarlaków

Tarlaki mogą zjadać jaja. W opracowaniach niektórych autorów można przeczytać, że samiec na kilka dni przejmuje opiekę nad ikrą w miejscu jej złożenia i wachluje nad nią płetwami piersiowymi (obserwacje głównie w warunkach naturalnych). W moim akwarium tarliskowym takiego behawioru ryb nigdy nie zaobserwowałem. W tym ostatnim, ze względu na fakt, iż akty płciowe mogą przebiegać w różnych miejscach w zbiorniku, może jedynie wystąpić sytuacja, że samiec jeszcze przez jakiś czas po tarle będzie pływał nerwowo nad dnem.

 

Ta para odbywała tarło pod liśćmi bucefalander, na rzadkim mchu rozłożonym na żwirze

Ma się wtedy wrażenie, że patroluje on i chroni swoje terytorium. Nie dochodzi tu jednak do konkretnej formy opieki nad ikrą z jego strony, jaką znamy np. u ryb pielęgnicowatych. Gdyby znalazła się tu jakaś obca ryba, to niewątpliwie zostałaby z impetem przegoniona (czasami jednak samica jest dobrze przez samca tolerowana, a bywa, że nie zwraca on na nią większej uwagi). Większość  mleczaków traktuje złożone jaja obojętnie lub je wyjada. Wodę na tarlisku należy obniżyć do 13-15 cm i delikatnie przez cały czas napowietrzać.

 

Dorosłe mogą zjadać jaja, zwłaszcza samica

W zależności od temperatury wody larwy wylęgają się najczęściej po około tygodniu (w chłodnej wodzie inkubacja jaj może trwać nawet ponad 10 dni). Początkowo narybek, który mierzy około 4-5 mm jest bardzo płochliwy i porusza się skokami. Ma również spore kłopoty z napełnieniem powietrzem atmosferycznym pęcherza pławnego, zwłaszcza gdy przebywa w głębszej wodzie (stąd obniżka jej poziomu po tarle). Po około 2-3 dniach młode rybki zaczynają swobodnie pływać i pobierać pokarm.

 

Tarlaki można zostawić na tarlisku przez 2-3 dni

Moim jednak zdaniem pierwszy pokarm należy im podać już na drugi dzień po wylęgu. Najlepszy na pierwsze 4-5 dni jest bez wątpienia tzw. pył, czyli larwy oczlików, wrotki oraz pierwotniaki (te ostatnie wyhodowane na przykład z preparatu Protogen). Ewentualnie można próbować odchowu na preparatach typu liquid. Dodatkowo do akwarium zalecam dolewanie tzw. zakwitłej wody z zielenicami. Potem przechodzimy na najdrobniejsze larwy solowca, a w następnej kolejności – węgorki „mikro”, najdrobniejszy zooplankton i rozkruszony pokarm suchy.

 

Kolejna próba zbliżenia się samca do partnerki

Wzrost narybku jest nierównomierny. Należy go przeto segregować według wzrostu (inaczej możliwy jest kanibalizm). Około 4-tygodniowe rybki przenosimy do większego zbiornika ze świeżą, ale odstaną i filtrowaną wodą. Zaleca się trzymać młode, rosnące osobniki w niższej temperaturze wody (19-21ºC) ze względu na późniejsze ich dojrzewanie, a tym samym lepsze wyrośnięcie.

 

 

Na zdjęciu młode tarlaki – samica poniżej

Początkowo narybek przypomina ubarwieniem samicę. Na ciele widnieje nawet charakterystyczna plama przy zakończeniu płetwy grzbietowej, która potem zanika u zaczynających wybarwiać się samców. Z chwilą, gdy można odróżnić płeć (wiek około 2 miesięcy) samce powinny być oddzielone od samic (przedwczesne tarło nie jest korzystne dla ryb). Do rozrodu nadają się najlepiej osobniki po ukończeniu 5-6 miesięcy życia.

 

O chowie jordanelki florydzkiej pisałem tu:

„Jordanelka Florydzka. Chów”

Traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris) w 2017 r.

Opublikowany przez

Dorosły samiec z grzebieniem godowym i płetwą ogonową – widoczna nabrzmiała kloaka

Jak co roku traszki zwyczajne gromadnie schodzą się po zimie do mojego płazarium (oczko wodne bez ryb) celem odbycia w nim godów. Wczesną wiosną pod wodą znajdują się nieliczne jeszcze o tej porze roku rośliny, jak podwodna forma przęstki pospolitej, przetrwałe łodyżki rogatka sztywnego oraz zimująca wciąż osoka aloesowata. W tym roku nie brakuje także glonów nitkowatych. Lubiany przez traszki habitat stanowi ponadto gęsta sieć korzeni kosaćców żółtych.

 

Dorosła samica – widoczne skromniejsze barwy, brak grzebienia i rozbudowanej płetwy ogonowej

W niniejszym poście przedstawię kilka zdjęć traszek zwyczajnych zamieszkujących moje płazarium. Do ich zrobienia płazy zostały  ostrożnie przeniesione do zimnowodnego akwarium, wcześniej urządzonego i obsadzonego roślinami. Traszki zostały nakarmione larwami ochotek i rurecznikami. Ich naturalny behawior ani trochę nie uległ zaburzeniu w akwarium, co znakomicie widać na fotografiach.

 

Dwa samce na podwodnym korzeniu

 

W Polsce traszki zwyczajne od 2014 r. podlegają ochronie częściowej (wcześniej była całkowita). Być może uznano, że gatunek ten nie jest aż tak zagrożony jak wcześniej sądzono. Moim zdaniem tak nie jest, przynajmniej w południowo-zachodnim Mazowszu, ale …

 

 

 

Para godujących traszek zwyczajnych – samiec po lewej

Para traszek zwyczajnych – samiec u dołu

O traszkach pisałem już wcześniej nie raz tu:
„Traszka zwyczajna”

„Traszka zwyczajna w oczku wodnym”

O płazach zaś w oczku wodnym tu:
„Płazy w oczku wodnym”

O traszkowym raju utraconym czytaj zaś tu:
„Traszkowy raj”

 

 

 

 

 

 

 

 

Samica wśród podwodnej roślinności

Samiec żerujący na larwach ochotek

Samica wędrująca po dnie zbiornika – pozostawione przez samca spermatofory (pakieciki nasienia) samica podejmuje kloaką

Samica przymierzająca się do składania jaja na moczarce – jajo jest charakterystycznie zawijane przez samicę w liść przy pomocy tylnych kończyn

Samiec wśród podwodnej roślinności – piękno podwodnych „smoków” jest bezsprzeczne

Samica – widać nabrzmiałą partię brzuszną

 

Samiec w pełnej krasie na tle piaszczystego podłoża i zakopanego w nim do połowy małża

Samica z przodu – widać piękną pomarańczową pręgę na brzusznej stronie ciała. Kloaka nie jest wypukła jak u samca

Samiec prezentujący swój oryginalny wygląd i piękne barwy

 

 

 

 

Pyrrhulina cf. brevis. Chów i rozród

Opublikowany przez

Samiec – widoczne rzędy różowych kropek

Ten piękny przedstawiciel rodziny smukleniowatych (Lebiasinidae) w naturze zamieszkuje dorzecze Amazonki (Brazylia, Peru). Dorasta do 7 cm. Ryba umiarkowanie ruchliwa, a przy tym spokojna i towarzyska. Dorosłe samce są terytorialne i w małym akwarium silniejszy może permanentnie prześladować słabszego (ten ostatni może zginąć, o ile nie będzie miał się gdzie ukryć). Najlepszym dla nich towarzystwem są kąsaczowate (bystrzyki i zwinniki), zbrojniki, kiryski, małe pielęgniczki i akarki, inne smukleniowate itp.

 

Znacznie skromniej ubarwiona samica

Pyrrhulina cf. brevis to gatunek dość odporny. Preferuje wszakże wodę średnio twardą (do 14°n), kwaśną (pH 5,8-6,8), choć zupełnie dobrze czuje się i w odczynie obojętnym, o temperaturze 23-27°C. Zbiornik powinien być dobrze zarośnięty, ale z wolną przestrzenią do swobodnego pływania. Ryby te nie lubią zbyt ostrego oświetlenia, stąd około połowy powierzchni lustra wody powinny przysłaniać rośliny pływające.

 

Para ryb – samica po lewej

Na dobre wybarwienie ryb wpływa 2-3-godzinny w ciągu dnia dostęp promieni słonecznych oraz ciemne podłoże (drobny żwirek). „Pyruliny” doskonale skaczą, stąd akwarium musi być szczelnie przykryte. Najlepszy jest zbiornik długi i niezbyt wysoki. Jego pojemność dla 2-3 samce i 8-10 samic powinna wynosić ok. 200 l. Ryby obierają sobie ostoje wśród korzeni, kawałków drewna, kamieni, kęp roślin itp.

 

Para tarlaków – samiec u góry

Podstawą ich dobrego samopoczucia ryb są regularne podmiany wody (np. raz w tygodniu 10-20%) i dobra jej filtracja. Dodatek kilku szyszek olszy, dębowych lub bukowych liści wpływa na lepsze wysycenie jej garbnikami, a przez to polepsza dobrostan zwierząt. Filtracja wody przez torf nie jest według mnie konieczna, natomiast powinna być ona w lekkim ruchu. „Pyruliny” są wszystkożerne, lecz najbardziej smakują im larwy owadów, rurecznik, zooplankton itp.

 

Tarlaki w zbiorniku tarliskowym – samiec po prawej

Samiec jest atrakcyjniej ubarwiony – ma pomarańczowe (względnie pomarańczowo-czerwone) płetwy piersiowe, brzuszne, odbytową i częściowo ogonową, przy czym dwie przedostatnie mają dodatkowo czarne krawędzie, a ostatnia subtelne, niebieskawe znaczenia na górnej i dolnej krawędzi. W górnej części płetwy grzbietowej widnieje czarna plamka. Od początku pyska poprzez głowę do niewiele poza pokrywę skrzelową biegnie czarna, wąska pręga, która jest mniej lub bardziej widoczna.

 

Żywy pokarm wpływa na lepsze wybarwienie ryb, ich chęć do tarła i żywotność

Zwłaszcza w tylnej i brzusznej części ciała biegną rzędy pięknych, różowych, względnie wiśniowych cętek. U podnieconej ryby wzdłuż ciała można zauważyć szeroki, zygzakowaty, ciemnoszary pas, który to raz znika, to znowu pojawia się na nowo. Grzbiet mieni się metalicznie. Samica jest o wiele skromniej ubarwiona, brak jej typowych samczych ozdób, jest nieco mniejsza i ma bardziej wypukłą partią brzuszną.

 

Samiec z charakterystycznym, ciemnym zygzakowatym pasem wzdłuż ciała

Pyrrhulina cf. brevis składają jaja w sposób nieuporządkowany na twardej powierzchni, np. na kamieniu, roślinie o szerokich liściach (kryptokoryny, żabienice). Najlepiej mieć do dyspozycji co najmniej kilka dorosłych ryb, które należy wnikliwie obserwować w akwarium ogólnym. Gdy tylko zauważymy, jak samiec odgania innych współplemieńców z wybranego przez siebie miejsca, interesuje się którąś z samic, pływa za nią, bywa, że delikatnie skubie pyskiem jej boki i płetwy, wówczas należy odłowić obydwa osobniki do oddzielnego zbiornika tarliskowego.

 

Zabarwione na pomarańczowo płetwy samca

Zbiornik tarliskowy o pojemności około 30 l wypełniamy miękką wodą z filtra RO, zmieszaną z odstaną wodociągową tak, aby twardość ogólna wynosiła około 3°n. Temperaturę wody ustalamy na 27-28ºC. Wolno pracujący mały, gąbkowy filtr napędzany brzęczykiem zapewniał lekki jej ruch i wystarczające natlenienie. Aby nieco stonować oświetlenie powierzchnię wody należy przysłonić, np. wgłębką wodną. Z kolei dno pokrywamy cieniutką warstwą ciemnego, drobnego i wygotowanego żwirku. Średniej wielkości kamień i korzeń oraz sztuczna roślina między nimi (imitująca kryptokorynę) stanowiły wystrój mojego zbiornika tarliskowego.

 

Młode, sympatyzujące ze sobą osobniki

Wszystkie elementy dekoracyjne były odkażone w rivanolu, a żywe rośliny pochodziły z akwarium dedykowanego tylko im, bez żadnych zwierząt (nawet ślimaków). Na tak przygotowane tarlisko para ryb została wpuszczona wieczorem. Samiec od razu obrał sobie liście sztucznej rośliny za swoją główną ostoję i nabrawszy pięknych barw zaczął wabić samicę (ta musi być zawsze dobrze wyrośnięta i gotowa do rozrodu, z wyraźnie pełniejszą partią brzuszną).

 

Ikra złożona na liściu sztucznej rośliny

Tarło miało miejsce nad twardą powierzchnią jednego z liści wspomnianej sztucznej rośliny. Nie widziałem, aby samiec jakoś czyścił miejsce wybrane na gniazdo. Po tarle samica jest zwykle przeganiana i najlepiej jest ją odłowić. Z moich obserwacji wynikało, że opieka samca sprowadza się głównie do obrony miejsca wokół gniazda. Tylko z rzadka podpływa on bezpośrednio do jaj, ale nie zauważyłem, aby mleczak kiedykolwiek przewietrzał wodę wokół ikry poprzez wachlowanie nad nią płetwami piersiowymi, ani żeby wybierał zapleśniałe ziarna. Samiec jest przy tym dość płochliwy i należy zapewnić mu całkowity spokój (inaczej często pożera jaja). Ikra jest bardzo drobna, kleista, prawie przezroczysta.

 

Samiec pilnujący złożonej na liściu ikry

Larwy pojawiają się po około dobie. Wówczas odłowiłem samca. Narybek jest bardzo drobny i chowa się w zakamarkach akwarium. Najlepszym dla niego pokarmem są pierwotniaki i wrotki, zadawane wielokrotnie w ciągu dnia. Stosowałem też kępki mchu jawajskiego, które przenosiłem z innego, długo już działającego zbiornika (mnóstwo na nich pożywnych mikroorganizmów). Po 10-14 dniach można już przejść na najdrobniejsze larwy solowca. Mimo podawania potomstwu zdawałoby się bardzo dobrego pokarmu, udało mi się odchować dosłownie tylko kilka sztuk narybku.

 

Samiec często zjada złożone jaja

Wydajniejszą metodą rozrodu jest wyłowienie obydwu tarlaków zaraz po tarle lub przenoszenie złożonej ikry do oddzielnych, wcześniej przygotowanych płytkich miseczek, bądź szklanych szalek wypełnionych wodą o identycznych parametrach fizyko-chemicznych. Jaja usuwamy z liścia za pomocą odkażonego pióra (gęsiego, gołębiego itp.). Możemy również inkubować cały liść z ikrą, ale wtedy lepiej jest użyć małego – około 5 l całkowicie szklanego zbiornika (łatwiej w nim utrzymać wymaganą koncentrację pierwotniaków lub wrotków). Rozwijającym się zarodkom zapewniamy delikatne napowietrzanie wody, do której warto jest również dodać środka przeciwgrzybiczego.

 

Samiec (z lewej) zaleca się do samicy, ale nierzadko jego umizgi są gwałtowne i mało subtelne

Z drugiej jednak strony narybek jest bardzo wrażliwy na jakiekolwiek wahania parametrów fizyko-chemicznych wody, co znacznie łatwiej jest z kolei zapewnić w większych zbiornikach. W miarę jak młode rosną bardzo ostrożnie przenosimy je do coraz większych zbiorników, przyzwyczajając jednocześnie do twardszej wody. Bezwzględnie musi być przestrzegana czystość (wydajny filtr, częste usuwanie z dna z nieczystości), regularne podmiany wody oraz dobre jej natlenienie.

 

 

 

 

Agresor tęczowy (Crenuchus spilurus). Chów i rozród

Opublikowany przez
8

Para agresorów tęczowych – samic u dołu

Ten dorastający do około 6 cm długości przedstawiciel rodziny Crenuchidae jest sporadycznie spotykany w akwariach polskich hobbystów. W naturze zasiedla dorzecze Amazonki i Orinoko oraz rzeki Gujany, Surinamu i Gujany Francuskiej. Nazwa w języku angielskim to Sailfin tetra. Gatunek ten nie nadaje się raczej do typowego akwarium towarzyskiego z uwagi na wiele cech, o których poniżej.

 

10

Agresory najlepiej jest chować w grupach złożonych z kilku osobników

 

Ryba płochliwa i przebywająca głównie w przydennej strefie zbiornika. Mimo swej złowrogiej nazwy nie robi krzywdy przedstawicielom innych gatunków. Niesnaski natomiast nie są rzadkie wśród współplemieńców. Aby nieco złagodzić płochliwość agresorów zaleca się utrzymywać je w grupach po kilka osobników z przewagą samic, w towarzystwie spokojnych i stadnych kąsaczowatych, kirysowatych itp.

 

9

Agresory tęczowe to ryby nader płochliwe

U agresorów tęczowych zwraca uwagę czarna plama u nasady płetwy ogonowej, jasna pręga biegnąca wzdłuż ciała, duży pysk i brak płetwy tłuszczowej. Samiec jest większy, ma dłuższe płetwy (grzbietową i odbytową – są czerwono-brązowe) i bardziej jaskrawe barwy. Pokarm stanowią wszelkie wodne bezkręgowce zarówno w postaci żywej, jak i mrożonej. Po przyzwyczajeniu pobierana jest także karma sucha.

1

Ciemne podłoże i dużo roślin wodnych podkreślają barwy ryb

 

Woda nie powinna być zbyt twarda (optymalnie do 12ºn), o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6,0-7,0) i temperaturze 24-26ºC. Wskazane ciemne podłoże, które podkreśla barwy ryb i polepsza ich dobrostan. Woda w lekkim ruchu powinna być regularnie, raz w tygodniu podmieniana (do 15%). Dojrzały biologicznie filtr jest podstawą dobrego samopoczucia agresorów.

 

 

2

Podstawą dobrego dobrostanu agresorów są liczne kryjówki w zbiorniku

W akwarium nie może zabraknąć licznych kryjówek w postaci korzeni, gałęzi, łupin kokosu, grot itp. Wskazany jest dodatek garbników, np. w postaci liści dębowych, bukowych lub migdałecznika, szyszek olszy. Rośliny najlepiej twardolistne sadzimy w zwartych kępach, dających dobre ocienienie. Z tych samych powodów wskazane są także egzemplarze pływające.

 

7

Samiec (u góry) wykazuje terytorializm, zwłaszcza w okresie rozrodczym

Moje pierwsze agresory pochodziły ponoć z naturalnego odłowu. Początkowo były nader płochliwe; potrafiły przez kilka dni nie pobierać pokarmu, przebywając głównie w przydennych kryjówkach, z rzadka i na krótko je opuszczając. Niemniej po jakimś czasie ryby zaczęły normalnie żerować. Bardzo smakował im żywy rurecznik. Rozkarmienie osobników pochodzących z odłowu to połowa sukcesu w ich pomyślnej aklimatyzacji.

5

Rozmnażanie agresorów tęczowych przypomina cokolwiek rozród niektórych gatunków pielęgniczek południowoamerykańskich

 

W okresie okołotarłowym samiec staje się bardziej niż zwykle terytorialny, obiera kryjówkę i wabi do niej samicę. Para dobiera się na krótko przed tarłem. Ma ono miejsce zwykle w jakimś zakamarku bezpośrednio przy korzeniu lub kamieniu, w grocie, łupinie itp. (podobnie jak u pielęgniczek z Am. Poł.), a czasem bezpośrednio na podłożu lub liściu. Ikrzyca składa zwykle kilkadziesiąt jaj, najczęściej na stropie kryjówki. Po tarle jest przeganiana (należy ją odłowić), a mleczak przejmuje opiekę nad jajami. Przez jakiś czas wodzi też narybek.

3

Samica agresora składa około kilkudziesięciu jaj, którymi opiekuje się samiec

Larwy wylęgają się po 48 godzinach, a po dalszych pięciu dniach narybek zaczyna swobodnie pływać. Podajemy mu najdrobniejsze larwy solowca, choć przez pierwsze 3 dni najlepsze są wrotki i larwy oczlików. Zwykle samca odławiamy, niemniej w odpowiednio urządzonym i dużym zbiorniku możliwa jest jego koegzystencja z potomstwem.

Pielęgnica Eliota (Thorichthys ellioti) – fotorelacja z chowu i rozmnażania

Opublikowany przez

O pielęgnicy Eliota pisałem już wcześniej tu:

„Pielęgnica Eliota”

W niniejszym wpisie chciałbym jeszcze raz zwrócić uwagę szanownych Czytelników bloga na wyjątkowe piękno tych ryb. Postanowiłem przeto przedstawić najładniejsze, moim zdaniem ujęcia, które udało mi się zrobić omawianym rybom, a które obrazują ciekawe wycinki z ich chowu i rozmnażania 🙂

Dorosły samiec jest większy od samicy

Dorosły samiec – feeria barw

Samiec – widać wydłużone i ostro zakończone płetwy nieparzyste

Samica jest mniejsza i ma ciemną plamę pośrodku płetwy grzbietowej, przy jej nasadzie (nie zawsze jednak widoczną z powodu turkusowych zygzaków)

Samica – skromniejsze ubarwienie ciała i płetw

Para – samica u dołu

Para hodowlana – po prawej samiec odchyla pokrywy skrzelowe i otwiera pysk, zalecając się do samicy

Para hodowlana – samica u góry

Para hodowlana – samiec po prawej

Para – pięknie wybarwiony samiec po prawej

 

 

 

 

 

 

 

Zaloty – samiec na pierwszym planie

Samiec czyści kamień przed złożeniem nań ikry przez samicę

Samica z prawej asystuje samcowi w przygotowaniu miejsca na gniazdo

Teraz to samica czyści kamień przed tarłem

 

 

 

Samiec pieczołowicie usuwający elementy podłoża z rejonu gniazda

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Samica z wynicowanym pokładełkiem

Ikra złożona na płaskim kamieniu – samiec (po prawej) strzeże rewiru wokół gniazda

Samica wachluje płetwami piersiowymi nad ikrą

 

 

 

 

 

 

 

Tarlaki kopią dołek w podłożu z zamiarem przeniesienia doń larw

Podczas kopania dołków wyrywane lub podkopywane są często rośliny

Kopanie przez tarlaki w podłożu trwa w najlepsze

 

Samiec po prawej – kopie dołek bardziej intensywnie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Samica pilnuje larwy przeniesione do dołka wykopanego w podłożu pod osłoną kamienia

Larwy zbite w gromadę

 

 

 

 

 

 

 

Tarlaki z narybkiem – samica po lewej

Samiec strzegący narybku

Samica z potomstwem

Samica w pozie odstraszającej

 

 

 

 

 

 

 

Samiec w pozie grożącej

Okoń (bassek) tarczowy (Enneacanthus chaetodon)

Opublikowany przez
12

W akwarium okoń tarczowy nie przekracza zwykle 7 cm

Ta należąca do rodziny bassowatych, kolcowatych (Centrarchidae) ryba zwana jest w języku angielskim: Black-banded Sunfish. Jej ciało jest owalne, bocznie ścieśnione, srebrzysto-szaro-brązowe z kilkoma (zwykle 6) mniej lub bardziej ciemnymi, poprzecznymi pasami i nieregularnymi, ciemnymi, małymi plamkami. Podwójna płetwa grzbietowa ma ostre promienie z przodu i miękkie z tyłu. Okoń tarczowy dorasta w akwarium zwykle do 6-7 cm.

 

15

Akwarium powinno obfitować w roślinność i kryjówki

Ojczyzną gatunku są USA – od New Jersey na północy po Florydę na południu i Georgię na zachodzie. Występuje tam w wodach zarówno stojących, jak i w ciekach o leniwym nurcie, zwykle niezbyt głębokich, ale zawsze dobrze zarośniętych roślinnością. Jak na drapieżniki są to ryby spokojne i towarzyskie. Można utrzymywać je razem z naszymi krajowymi okoniami, płociami lub karasiami. Z upodobaniem jednak polują na narybek.

 

14

Okonie tarczowe najlepiej czują się w grupie

Ryby te najlepiej czują się w grupach złożonych z 6-8 osobników. Preferują duże akwaria, obficie obsadzone roślinami (w tym pływającymi, tonującymi oświetlenie) z wolną jednak przestrzenią do swobodnego pływania, np. wokół rozłożystych korzeni. Jako podłoże najlepiej sprawdza się gruboziarnisty piasek. Zjadają pokarm żywy i mrożony pochodzenia zwierzęcego.

 

 

11

Dobre natlenienie wody i niskie w niej stężenie związków azotu to podstawa dobrego dobrostanu bassków tarczowych

Ryba wrażliwa na wzrost zawartości w wodzie związków azotu oraz niedobór tlenu. Konieczny jest zatem wydajny system filtracji, najlepiej oparty na pracy filtra zewnętrznego i wewnętrznego. Woda powinna być w miarę miękka (optymalnie poniżej 12°n, ale ryby te bez problemu mogą żyć w znacznie twardszej) i lekko kwaśna (pH 6-6,5), z dodatkiem garbników (liście dębowe lub bukowe, szyszki olchy itp.). Jej temperatura nie powinna przekraczać 22°C.

 

 

9

Optymalnie temperatura wody dla omawianych ryb nie powinna przekraczać 22°C

Nieodzowne są cotygodniowe podmiany 15-20% objętości wody na świeżą i zawsze odstaną. Letnie upały ryby znoszą dość dobrze, o ile zapewni im się dodatkowe napowietrzanie wody oraz ustawi akwarium z dala od bezpośredniego działania promieni słonecznych. W sytuacjach ekstremalnych pomocna może być także akwarystyczna chłodziarka lub zamontowany nad powierzchnią wody wiatraczek, dzięki którym temperatura wody nie przekroczy 26°C.

 

8

U okonia tarczowego bardzo trudno jest ustalić płeć

Dymorfizm płciowy jest praktycznie niewidoczny, choć samce są zwykle mocniejszej budowy i mają nieco dłuższe płetwy. W czasie tarła ubarwienie mleczaka znacząco blednie, podczas gdy u ikrzycy staje się intensywne i wyraziste. Rozród udaje się najlepiej, gdy osobniki rodzicielskie były poddane zimowaniu przez kilka miesięcy w wodzie o temperaturze 13-14°C (piwnica, garaż, poddasze). Ryby karmimy nie częściej niż dwa razy w tygodniu podając im niewielkie ilości żywego pokarmu.

 

5

Przed tarłem samiec kopie zagłębienie w podłożu

Wiosną, przy wydłużającym się dniu świetlnym ryby przenosimy do zbiornika ze świeżą, wodą i stopniowo zwiększamy jej temperaturę do 20-21°C. Tarlaki obficiej karmimy żywym pokarmem i co drugi dzień podmieniamy wodę na świeżą, koniecznie miękką (najlepiej z filtra RO). Jako podłoża dobrze jest użyć warstwy zwykłego piasku o grubości około 5 cm.

 

 

3

Podstawą żywienia bassków tarczowych jest pokarm żywy i mrożony, pochodzenia zwierzęcego

Dominujący samiec prezentuje osobliwe zachowanie – kopie zagłębienie w podłożu o średnicy nawet 10 cm; często przy jakiejś osłonie (np. kępie roślin, kamieniu, korzeniu itp.), broni zajętego terytorium przed rywalami i od czasu do czasu pozwala gotowym do tarła samicom na wpływanie w jego obręb. Zostawiamy go w akwarium wraz z najbardziej dojrzałą samicą (wypukłe partie brzuszne), choć niejednokrotnie samiec odbywa tarło z kilkoma partnerkami raz za razem.

 

1

Do tarła konieczna jest woda miękka i lekko kwaśna

Tarło można także przeprowadzić w oddzielnym zbiorniku o pojemności 60-80 l. Wypełniamy go wodą z filtra RO zmieszaną z wodociągową w takiej proporcji, aby twardość ogólna wynosiła około 5°n. Z elementów polepszających dobrostan ryb najlepsze są rozłożyste korzenie lub kępy wysokich roślin, np. z rodzaju Vallisneria. W akwarium instalujemy jedynie gąbkowy filtr bez obudowy lub napędzany brzęczykiem.

 

 

4

Okonie tarczowe w zbiorniku wraz z naszym rodzimym okoniem (z lewej)

Bezpośrednio nad gniazdem tarlaki przywierają do siebie bokami i drżąc uwalniają swe gamety. Ikra przykleja się do podłoża. Po tarle samicę odławiamy, gdyż samiec przejmuje opiekę nad gniazdem. Jednakże nie każdy mleczak robi to dobrze. Bywa, że od razu zjada ikrę, inny dopiero larwy, a rzadko który wodzi świeżo wykluty wylęg przez kilka kolejnych dni. Dlatego też lepiej po tarle odłowić obydwa tarlaki. Ikrę można również odessać (pipetą) do lęgnika z drobnoperlistym napowietrzaniem.

 

10

Okonie tarczowe choć mają drapieżną naturę, to w akwarium zachowują się spokojnie i są dość towarzyskie. Nie odpuszczają jedynie narybkowi …

Niewskazane jest dodawanie do wody jakichkolwiek chemikaliów przeciwko pleśnieniu jaj. Larwy wylęgają się po około 3 dobach. Po kolejnych 4-5 zaczynają pływać i żerować. Jako pierwszy dla nich pokarm najlepszy jest tzw. pył (pierwotniaki, wrotki i larwy oczlików). Dobra jest również tzw. zielona woda z namnożonymi zielenicami. Po tygodniu zjadane są najdrobniejsze larwy solowca i zooplankton. Po miesiącu zaś siekane: rureczniki, larwy ochotek i komarów oraz nicienie „mikro”, grindal, mrożonki itp.

 

 

 

 

Sumik karłowaty (Ameiurus nebulosus). Chów

Opublikowany przez
9014e198495e15a4med

Sumik karłowaty w swojej ojczyźnie dorasta do 50 cm długości i osiąga masę ciała ponad 2 kg

Sumik karłowaty należy do rodziny sumikowatych (Ictaluridae) i potocznie zwany jest „byczkiem” lub „koluchem”, a w języku angielskim: Brown Bullhead. Jego ojczyzną są poł-wsch rejony USA i Kanady. W sprzyjających warunkach dorasta tam nawet do 50 cm długości i osiąga masę ciała ponad 2 kg. W wodach Polski uważany jest za obcy gatunek inwazyjny, osiągający przeciętnie 15-20 cm. W wodach Europy sumik karłowaty dożywa 5-7 lat.

 

3

Pierwsze promienie płetw piersiowych i grzbietowej przekształcone są w ostre kolce wyposażone w gruczoły jadowe

Ciało sumika jest wydłużone, pokryte śluzowatą, bezłuską skórą. Głowa zaś jest szeroka i spłaszczona, w obrębie pyska znajdują się cztery pary wąsów, a na końcowym odcinku grzbietu – płetwa tłuszczowa. Pierwsze promienie płetw piersiowych i grzbietowej przekształcone są w ostre kolce wyposażone w gruczoły jadowe. Ukłucie nimi wywołuje u człowieka silny ból i reakcję alergiczną, stąd trzeba uważać przy manipulacjach z rybami.

 

2

Sumik karłowaty to gatunek bardzo odporny i żywotny

Gatunek bardzo odporny na złe warunki środowiskowe (niedobór tlenu, wysoki poziom związków azotu, zanieczyszczenia, skrajne wahania odczynu – pH 3,5 do ponad 9, wysoka temperatura itp.). Sumiki są wybitnie odporne na miejscowe choroby i pasożyty, co jeszcze bardziej ułatwia im agresywną ekspansję w środowisku. Drapieżniki (poza węgorzem i wydrą) nie polują na nie z powodu niebezpieczeństwa zadławienia się kolcami jadowymi.

 

 

6b96cf9da5488462med

Sumiki karłowate opiekują się złożoną ikrą i potomstwem, co u przedstawicieli krajowej ichtiofauny jest rzadkością

W wodach Polski okres rozrodczy trwa w okresie V-VI. Samce dojrzewają płciowo wcześniej – w wieku około dwóch lat. Jako jedne z nielicznych gatunków naszej ichtiofauny, sumiki karłowate opiekują się złożoną ikrą i potomstwem. Przed tarłem mleczak czyści miejsce wybrane na gniazdo. Ikrzyca składa w nim od kilku do kilkunastu tysięcy jaj, układając je w niewielkie kopczyki. W opiece nad ikrą większe zaangażowanie wykazuje samiec – intensywnie wachluje płetwami piersiowymi, chroni przed intruzami, usuwa ziarna spleśniałe itp. Wylęg larw następuje po 5-8 dniach. Po zresorbowaniu zawartości woreczków żółtkowych wylęg opuszcza gniazdo po około tygodniu. Zgrupowane w osobliwych ławicach są pilnie strzeżone i „wodzone” głównie przez samca. Po kilku tygodniach jego opieka ustaje, a narybek rozpływa się.

 

ryc-5

Początkowo młode kształtem ciała i poruszaniem się przypominają żabie kijanki

Do chowu w akwarium zimnowodnym najlepiej nadają się osobniki młode o długości ciała 3-6 cm. Gatunek uważany jest za szkodnika i nie podlega żadnej ochronie prawnej. Większe osobniki są często zbyt agresywne, źle się adaptują i wymagają dużych zbiorników. W środowisku naturalnym ryby te można łowić na wędkę używając jako przynęty czerwonych robaków, rzadziej zdarza się złapać „byczki” na podrywkę. W akwarium gatunek ten nie rozmnaża się bez wsparcia hormonalnego.

 

9e2f12930da4bf9amed

Po okresie aklimatyzacji „byczki” są aktywne w akwarium przez całą dobę

Dla kilku osobników przeznaczamy zbiornik min. 150 l. Wodę należy intensywnie filtrować, aby zapewnić jej klarowność i dobre natlenienie (zwłaszcza podczas letnich upałów). Optymalna jej temperatura to 18-23ºC. Konieczne są rozmaite kryjówki z kamieni, korzeni i rurek drenarskich, gdyż ryby te (zwłaszcza początkowo) lubią się w nich kryć. Rośliny sadzimy najlepiej w zwartych kępach w pojemnikach, obłożonych kamieniami.

 

6

W akwarium ewentualne towarzystwo dla sumików karłowatych powinno być dobrze przemyślane, aby nie doszło potem do niemiłych w skutkach rozczarowań hodowcy

Światło musi być przytłumione (roślinność pływająca). Jako podłoża używamy dobrze przepłukanego średnio grubego żwirku. Ryby można utrzymywać razem z innymi gatunkami (np. karasiami ozdobnymi, karpiami koi, linami), ale o podobnych co one lub większych rozmiarach ciała. Mniejsze zostaną bowiem przez sumiki w krótkim czasie dotkliwie pokaleczone lub pożarte. Zdarza się, że wygłodzone, skąpo lub nieprawidłowo żywione „byczki” polują na ofiary nawet sporo od nich większe (zwłaszcza karasie ozdobne).

 

5

„Byczki” są wszystkożerne i bardzo żarłoczne

Sumiki karłowate w akwarium jedzą chętnie każdy rodzaj pokarmu (nawet suchy opadający na dno). Karma żywa (jest dla nich najlepsza) musi być odpowiednich rozmiarów. Najlepiej smakują im kawałkowane dżdżownice, filety z ryb, doniczkowce oraz młode ryby (żywe lub martwe), o długości 1,5-3 cm. Nie gardzą również larwami ochotek, doniczkowcami, suszonymi kiełżami itp.

 

 

 

4

Osobliwe towarzystwo w akwarium – tu z pielęgnicami pawiookimi

Omawiany gatunek nie nadaje się raczej na mieszkańca oczka wodnego. Choć jego chów jest w nim jak najbardziej możliwy, to jednak nie zawsze uzasadniony. Niemożliwa jest bowiem obserwacja ryb, gdyż przebywają one głównie przy dnie i dopiero po zmroku stają się aktywne. Ze względu na swą żarłoczność i drapieżny charakter są przy tym niebezpieczne dla mniejszych ryb. Pożerają też larwy płazów.

 

1

Do chowu w oczku wodnym „byczki” raczej się nie nadają – są w nich niewidoczne i mają drapieżny tryb życia

Regularnie dokarmiane żywym pokarmem (dżdżownice) z reguły nie wyrządzają szkody zbliżonym do siebie rozmiarami innym mieszkańcom oczka. W zbiorniku o głębokości około 1,2 m ryby te bez problemu zimują, przeczekują niekorzystny okres zagrzebane w osadach dennych. W odpowiednio dużym oczku lub stawiku, przy niezbyt licznej obsadzie ryb „byczki” mogą się z powodzeniem rozmnażać.

 

 

1

W wodach Polski sumik karłowaty uchodzi za obcy gatunek inwazyjny

Sumiki karłowate wydzielają wraz z moczem specyficzne feromony, dzięki którym regulowana jest hierarchia społeczna w grupie oraz ich zachowania terytorialne. Substancje te mają również duże znaczenie podczas dobierania się ryb w pary. Do Polski gatunek ten sprowadzono je celowo w 1885 r. i wpuszczono do stawów w okolicach Baranówka k. Dębna w dzisiejszym województwie zachodniopomorskim (wówczas Prusy).

Wąż zbożowy (Pantherophis guttatus). Rozród

Opublikowany przez
laczenie

Para węży zbożowych po połączeniu – samica u dołu

Dorosły samiec jest zwykle mniejszy i szczuplejszy, ma także dłuższy ogon (nawet o 1/3), który jest ponadto masywniejszy i ma szerszą nasadę. U młodych płeć można określić poprzez sondowanie (tylko przez specjalistę!) lub masaż nasady ogona opuszkiem palca i delikatne wynicowanie genitaliów (tzw. Popping) – u samca – hemipenisów (rurki o długości kilku mm); u samicy – hemiclitorisów (brodawki 1-2 mm).

 

14

Zaloty i przygotowanie do kopulacji

Węże zbożowe można zimować, ale nie jest to bezwzględnie konieczne. Zwykle wystarczy bowiem okresowo (2-3 mies.) obniżyć gadom temperaturę w terrarium, np, poprzez wyłączenie części lub całego ogrzewania. Do rozrodu nadają się osobniki w wieku minimum 1,5 roku, a najlepiej dwuletnie. Samica rozpłodowa powinna być dobrze odkarmiona, mieć dobrą kondycję oraz masę ciała ponad 300 g.

 

17

Kopulacja

Jeśli zdecydujemy się na tradycyjne zimowanie, wówczas przez wspomniany okres czasu gady (tylko dorosłe, silne i zdrowe) powinny przebywać w temp. pow. 10-15ºC  i jego wilgotności 70-80% (piwnica, strych). Na miesiąc przed nim węża nie karmimy. Musi on bowiem wcześniej całkowicie się wypróżnić (pomaga tu kąpiel w letniej wodzie). Grubość ściółki na zimowisku powinna umożliwiać gadowi zakopanie się w niej. Konieczne jest naczynie z wodą

 

sklada

Samica składająca jaja

Samca do samicy (nie odwrotnie!) można dopuszczać trzykrotnie – na kilka godzin, co 1-2 dni lub zostawić gady razem przez 2-3 tygodnie. Ciąża trwa 7-8 tygodni. W tym czasie samica może żerować intensywnie (przez pierwszą połowę ciąży), sporadycznie, bądź wcale. Jaja składane są w kryjówce (np. w specjalnym pojemniku z warstwą wilgotnego wermikulitu lub mieszanki torfu z piaskiem i otworem w pokrywie) w liczbie od kilku do kilkunastu (rzadko powyżej 20).

 

jajawwermikul

Jaja w wilgotnym wermikulicie w plastikowym pudełku do przechowywania żywności

Samica zwykle przez kilka, kilkanaście godzin odpoczywa przy jajach (mają elastyczną, niby pergaminową osłonkę). Gdy tylko opuści kryjówkę jaja przenosimy (najlepiej w takiej pozycji, w jakiej zostały zniesione, nawet te zlepione) do plastikowych pojemników do przechowywania żywności z mikro otworkami w pokrywie, wypełnionych w ¾ wilgotnym wermikulitem. Jajo może wystawa c z niego do ok. ¼. Całość można luźno nakryć wilgotnym mchem.

 

1

Pojemniki z jajami w inkubatorze tzw. suchym

Pojemniki składujemy na dnie inkubatora (suchego lub mokrego). Temperatura powietrza powinna w nim wynosić około 27ºC, a wilgotność około 85%. Inkubacja jaj trwa 55-65 dni. Wermikulit należy co jakiś czas zwilżać (nigdy zaś jaj!), a sam inkubator (nie pojemniki z jajami!) przewietrzać przez 3 minuty co 2-3 dni. Na zdjęciu widać obłożenie ścian styropianowego inkubatora kablem grzewczym, naczynie z wodą oraz termometr.

 

33

Młode wężyki po wykluciu się z jaj

Jajo zdrowe ma tzw. turgor – jest jędrne i napięte. Osłonka może wprawdzie się uginać, ale nigdy odkształcać na trwałe. Jaj wyraźnie zapadniętych, pomarszczonych, zbrązowiałych czy zapleśniałych nie należy jednak usuwać, o ile nie zagrażają zdrowym.  Młody wąż ma na czubku pyska rogowy ząb jajowy, którym rozcina osłonkę jaja. Jej niewielkie nacięcie jest wskazane w przypadku klucia się słabszych osobników. Wężyk nie wychodzi z jaja od razu, lecz po jakimś czasie, trawiąc zawartość woreczka żółtkowego.

 

11

Młodym zapewniamy higieniczne pojemniki oraz miseczkę z wodą

Po wykluciu się z jaja gad mierzy 20-25 cm. Jego woreczek żółtkowy powinien być wchłonięty. Po 7-10 dniach przechodzi on pierwszą wylinkę i wówczas należy przystąpić do jego karmienia. Najlepiej odchowywać je indywidualnie. Wówczas wiemy, czy gad na pewno zjadł podany pokarm (żywe lub mrożone noworodki mysie) oraz oszczędzamy mu stresu, związanego z rywalizacją między współbraćmi. Czasami konieczne jest karmienie wężyków na siłę.

 

rozkarm

Karmienie młodych rozpoczynamy po pierwszej wylince

Młode powinny mieć zapewnione szczelne terrarium lub pojemnik (są mistrzami ucieczek), wyścielone papierowymi ręcznikami, z jakąś kryjówką, np. kawałkiem kory i naczyniem z wodą. Nierzadko wężyki obarczone są wadami, za które w większości przypadków odpowiedzialne są warunki środowiskowe, w tym szczególnie nieodpowiednia temperatura (także jej skoki) lub wilgotność powietrza w inkubatorze.

 

 

4

Martwe wężyki wyciągnięte z jaj po terminie wylęgu – widać zdeformowane głowy

O chowie węży zbożowych pisałem tu:

„Wąż zbożowy. Chów”