Mułojad praktycznie nie rozmnaża się w niewoli

W naturze zamieszkuje wody Azji (Indie, Myanmar, Tajlandia, Wietnam, Laos, Malezja, Indonezja, południowe Chiny). Należy do rodziny piskorzowatych (Cobitidae). Dorasta do 20 cm (samica), rzadko więcej. Ciało ma wydłużone, z tyłu węższe, usiane rzędami ciemnych plamek i krótkich pasków. Płetwy są małe, a ogonowa – charakterystycznie wcięta. Głowa ma zaś kształt wydłużonego ryjka. Pod okiem znajduje się niewielki, ruchomy kolec.

Mułojad to ryba spokojna i towarzyska wobec innych gatunków, ale bywa agresywna w stosunku do współplemieńców, o nocnym trycie życia, ciepłolubna, denna (zagrzebuje się w piasku wystawiając jedynie oczy), płochliwa, pływa niechętnie – zrywami, skoczna, wszystkożerna, wrażliwa na chemikalia, np. leki (stosować je należy bardzo ostrożnie, stopniowo zwiększając dawkę), niedotlenienie i zwiększoną zawartość związków azotu w wodzie (usuwać resztki organiczne!).

Mułojad – szczegóły przedniej części ciała

Wymaga dużego akwarium (co najmniej 200 l), szczelnie przykrytego, z kilkucentymetrową warstwą drobnego, gładkiego piasku (często odmulane), z mnóstwem kryjówek (korzenie, rurki z gliny lub PCW, kawałki drewna, łupiny kokosu, gałęzie itp.) i obsadzonego zwartymi kępami roślin, obłożonych dookoła kamieniami lub umieszczonych w pojemnikach. Oświetlenie przytłumione (np. przez roślinność pływającą). Woda średnio twarda (optymalnie >12°n), bardzo dobrze filtrowana, napowietrzana i regularnie podmieniana (20-30%), o temperaturze 21-26°C i pH 6,5-7, w lekkim ruchu (deszczownica, filtr kaskadowy itp.). W diecie nie może zabraknąć udziału karmy roślinnej.

U omawianej ryby praktycznie brak jest dymorfizmu płciowego, choć samica jest zwykle większa i ma pełniejszą partię brzuszną. Mułojad w niewoli nie rozmnaża się. Kolec pod oczami jest normalnie ukryty w kieszeni skórnej i zostaje postawiony na sztorc w momencie zagrożenia ze strony drapieżnika, wyjęcia z wody itp. Często mułojad zaplątuje się kolcami w siatce podczas odławiania. Przekopując dno w poszukiwaniu pokarmu ryba pozbywa się podłoża przez szpary skrzelowe.