Samiec jest pięknie ubarwiony

Ten endemiczny i piękny gatunek szczupieńczyka w swojej ojczyźnie (rzeki Sakaramy i Antongombato w północnej części Madagaskaru) jest krytycznie zagrożony wyginięciem. Spotykany jest w miejscach zarówno o silnym nurcie, jak i w spokojnych odcinkach cieków wodnych, t.j.: zakola, odnogi, starorzecza, rozlewiska, a także w przylegających doń jeziorach kraterowych, położonych jednak na małej wysokości. Dawniej Pachypanchax sakaramyi uważany był za podgatunek szczupieńczyka Playfaira (P. playfairii), lecz ostatecznie obydwa gatunki traktuje się dziś oddzielnie.

Samica jest skromnie ubarwiona

Dymorfizm płciowy jest bardzo wyraźny. Samiec jest nie tylko nieznacznie większy (dorasta do około 8 cm), ale przede wszystkim o wiele barwniejszy oraz może mieć nieco dłuższe płetwy. W porównaniu z innymi gatunkami szczupieńczyków jest to ryba dość łagodna i spokojna. Oczywiście nie należy jej utrzymywać z bardzo małymi taksonami, które jako typowy drapieżnik może w każdej chwili zaatakować i pożreć. Szczupieńczyki te jednak nie czyhają bezustannie pod powierzchnią wody na zdobycz, lecz są dość ruchliwe. Nie pływają wprawdzie przez cały czas po zbiorniku, lecz raczej pokonują krótkie odległości, po czym na moment przystają i ponownie odpływają zmieniając kierunek.

Para hodowlana – samiec z przodu

Pachypanchax sakaramyi najlepiej czuje się w silnie oświetlonym akwarium z bogatą szatą roślinną, drobnym podłożem o ciemnej barwie i kryjówkami w postaci zatopionych gałęzi, kawałków drewna, korzeni i kamieni (zwłaszcza bazaltowych). Najlepiej utrzymywać haremik złożony z dominującego samca i 2-4 samic w zbiorniku o pojemności około 100 l. Można także chować je gromadnie w przestronnych akwariach jednogatunkowych. Ewentualne niesnaski pomiędzy dorosłymi samcami, rywalizującymi o względy samic, są z reguły niegroźne. W grupie pobratymców dodatkowo ulegają wyciszającemu rozproszeniu, przy czym zawsze lepiej jest utrzymywać co najmniej trzy samce zamiast dwóch. Choć agresja międzyosobnicza jest słaba, to czasami także dwie samice mogą zachowywać się wobec siebie wrogo – w wyniku tego silniejsza ustawicznie przegania słabszą. W odpowiednio urządzonym zbiorniku nie stanowi to jednak problemu.

Pachypanchax sakaramyi to ryba odporna, dość łagodna i towarzyska

Wymagania ryb pod względem parametrów fizyko-chemicznych wody są następujące: optymalna temperatura 22-23ºC, pH 6,8-7,5 i twardość ogólna do 15ºn. Generalnie Pachypanchax sakaramyi to takson bardzo odporny. Doskonale znosi wzrost ciepłoty wody powyżej 28ºC. Po przyzwyczajeniu, bez szkody dla zdrowia, w normalnie ogrzewanym pomieszczeniu może być całorocznie utrzymywany w zbiorniku nieogrzewanym. Osobniki są wtedy lepiej wybarwione, odporne na choroby i żyją znacznie dłużej (ponad 3 lata). Raz w tygodniu podmieniamy około 10% wody na świeżą. Konieczna jest wydajna filtracja, która utrzymywałaby klarowną przejrzystość wody, wprawiała ją w lekki ruch i zapewniała dobre natlenienie.

Roślinność ma bardzo duży wpływ na dobrostam szczupieńczyków

Roślinność sadzimy według własnego uznania, ale ciekawym rozwiązaniem jest uprawa wyłącznie gatunków pływającej w postaci gęstych kęp (rogatek, moczarka, wywłócznik, Najas guadalupensis) lub rozłożystych egzemplarzy (np. pistia rozetkowa, limnobium gąbczaste, paprotnica rutewkowa). Koniecznie trzeba jednak zostawić wolną przestrzeń do pływania. Można także pokusić się o stworzenie zbiornika biotopowego z nasadzeniami roślin pochodzących z Madagaskaru, np. lagarosyfon madagaskarski, onowodek madagaskarski, onowodek Boivina i inne. Ryby te są bardzo żarłoczne. Zjadają wszelki mrożony i żywy pokarm (także owady wrzucone na powierzchnię wody – muszki owocowe, komary itp.). Czasami wysokobiałkowa karma płatkowa może mieć zastosowanie w ich żywieniu, ale jedynie jako dodatek.