O wielkopłetwie wspaniałym (Macropodus opercularis) pisałem wcześniej tu:

„Wielkopłetw wspaniały”

O wielkopłetwie czarnym (Macropodus spechti) zaś tu:
„Wielkopłetw czarny”

 

 

 

Obydwa gatunki należą do rodziny guramiowatych (Osphronemidae) i pochodzą z wód Azji Południowo-Wschodniej. Wielkopłetw wspaniały to prawdziwy weteran wśród ryb akwariowych. Do Europy sprowadzono go bowiem w 1869 r., czyli na 100 lat przed moim narodzeniem 🙂 W przyszłym roku będziemy zatem obchodzili 150 rocznicę jego chowu i rozmnażania w akwarium.

 

 

Gody u tego gatunku są bardzo widowiskowe. Samiec goni samicę, pręży ciało, napina płetwy, odchyla pokrywy skrzelowe i jest ogólnie pobudzony. Jeśli samica jest niedojrzała do tarła, a samiec bardzo natarczywy, wówczas zaloty mogą przerodzić się w tragedię – samica zostaje dotkliwie poturbowana lub nawet zabita.Samica musi mieć zatem zapewnione kryjówki w zbiorniku.

 

 

Wielkopłetwy to ryby bardzo żywotne i odporne tak na choroby, jak i na mniej korzystne warunki środowiskowe (są bardzo tolerancyjne wobec parametrów fizyko-chemicznych wody). Wytrzymują spadki temperatury wody do około 12°C. Między innymi dlatego dobrze chowają się (ale nie rozmnażają) w oczku wodnym w okresie od maja do połowy września.

 

 

Żywienie ich nie przedstawia żadnego problemu – jedzą każdy rodzaj pokarmu, choć najbardziej gustują w żywym i mrożonym. W okresie tarła mogą być agresywne dla współmieszkańców. Poza tarłem, zwłaszcza młode osobniki bez problemu można trzymać z większością ryb z wyjątkiem najmniejszych gatunków.

 

 

W wyniku długotrwałej hodowli w niewoli agresja wielkopłetwów wobec innych współmieszkańców akwarium uległa, moim zdaniem, znacznej redukcji Hamuje ją m.in. prawidłowe żywienie pokarmami pochodzenia zwierzęcego, obfite obsadzenie zbiornika roślinami i udekorowanie go w korzenie, kamienie, suche liście, zatopione gałęzie itp.

 

 

Gody u tego gatunku są bardzo widowiskowe. Samiec goni samicę, pręży ciało, napina płetwy, odchyla pokrywy skrzelowe i jest ogólnie pobudzony. Jeśli samica jest niedojrzała do tarła, a samiec bardzo natarczywy, wówczas zaloty mogą przerodzić się w tragedię – samica zostaje dotkliwie poturbowana lub nawet zabita.Samica musi mieć zatem zapewnione kryjówki w zbiorniku.

 

Wielkopłetwy to ryby, które są dziś niedoceniane przez większość akwarystów. Ma się wrażenie, że ich czas przeminął bezpowrotnie. Osobiście uważam, że nie jest to do końca prawdą, bo ryby te mają swoich gorących zwolenników, a starsi akwaryści często wracają do ich chowu i rozmnażania (sentymenty z dzieciństwa?). Pomimo, że pojawiło się kilka odmian barwnych, to jednak gatunek nominatywny jest najbardziej poszukiwany.

 

Agresja wewnątrzgatunkowa jest jednak silna, zwłaszcza między samcami, dlatego w jednym akwarium należy chować raczej jednego plus 2-3 samice. Zbiornik musi być ponadto dobrze przykryty, bo ryby te potrafią dobrze skakać.Choć wielkopłetwy dorastają do 9-10 cm (samce), to jednak zbiornik dla nich nie musi być zbyt duży – dla kilku osobników wystarcza 60 l.

 

Bliskim krewniakiem wielkopłetwa wspaniałego (zwanego kiedyś makropodem) są ostrogony: z Kupang (Pseudosphromenus cupanus), zwany także pseudowielkopłetwem z Kupang lub czarnym, a dawniej pseudogurami oraz Daya (P. dayi), zwany czerwonym. Usposobienie tego gatunku jest łagodne. Gniazdo budują wśród gęstej roślinności pływającej, ale w pewnej odległości od lustra wody, czyli w toni wodnej. Ikra jest cięższa od wody i opada na dno, skąd jest następnie zbierana przez tarlaki i umieszczana w gnieździe.

 

U ostrogonów narybek po 5-6 dniach jest na tyle duży, że można karmić go najdrobniejszymi larwami solowca, w przeciwieństwie do wylęgu wielkopłetwa – tu wymagany jest najdrobniejszy tzw. pył, czyli pierwotniaki, wrotki i larwy oczlików lub oczywiście pyliste pokarmy zastępcze. Generalnie u guramiowatych, u których ikra jest cięższa od wody narybek jest większy.

 

Wielkopłetwy budują swe pieniste gniazda na powierzchni wody, często w rogu akwarium, przy liściu rozłożonych przy powierzchni itp. Ich ikra jest lżejsza od wody i sama wypływa na powierzchnię (czyli wylęg jest tu bardzo drobny, a liczba jaj znacznie większa – w przeciwieństwie do ostrogonów). Samiec strzeże jaj i często także larw, ale większość hodowców odławia go po tarle, tak samo, jak i samicę.