O tym sympatycznym, spokojnym, ruchliwym i towarzyskim ptaku z rodziny astryldów (Estrildidae) pisałem uprzednio tutaj:

„Srebrnodziobek afrykański, cz. I”

Para srebrnodziobków afrykańskich – samica z przodu

Sporym problemem u tego gatunku jest rozróżnienie płci. Właściwie można ją pewnie określić dopiero u dorosłych osobników. Niemniej i tak najważniejszym kryterium pozostaje tu przede wszystkim śpiew samca. Do chowu wystarcza klatka, najlepiej typu skrzynkowego, z oświetleniem (świetlówka, ledy), naturalnymi żerdziami (leszczyna, grab) i miejscami przysłoniętej, np. plastikowymi roślinami. Jej wymiary dla pary to, co najmniej: 60x40x40 cm. Najlepiej jednak ptaki te czują się i rozmnażają w wolierach. W tej zewnętrznej można utrzymywać je od drugiej połowy IV do X. Przez okres zimy najlepiej zapewnić im suche i jasne pomieszczenie o temperaturze powietrza nie mniejszej niż 10°C.

Kompozycja różnych odcieni brązu i szarości oraz bieli nadaje upierzeniu ptaków niezaprzeczalnie piękny, wysoce stonowany charakter

Dodatkowym utrudnieniem w identyfikacji gatunku jest występowanie w hodowlach amatorskich innego, blisko z nim spokrewnionego, a mianowicie srebrnodziobka indyjskiego (Lonchura malabarica). Ten ostatni zamieszkuje w naturze Bliski Wschód oraz Półwysep Indyjski. Od srebrnodziobka afrykańskiego odróżnia go biały kuper i/lub białe pióra pokrywowe nad ogonem. Niemniej, u wielu odmian barwnych rozróżnienie obydwu gatunków nie jest bynajmniej takie oczywiste.

Samica odmiany ino

Co więcej, nie należy nigdy dopuszczać do krzyżowania się obydwu gatunków srebrnodziobków, bo choć potomstwo F1 jest płodne, to jednak mieszańce takie psują czystość gatunkową. Także łatwo dochodzi do krzyżówek z wieloma innymi gatunkami astryldów, np. mniszkami, co nie powinno nigdy mieć miejsca u odpowiedzialnego hodowcy.

Pisklę w wieku 2 dni – jest gołe i ma biało-kremowe obramowanie dzioba

Srebrnodziobek afrykański zamieszkuje w warunkach naturalnych rozległe sawanny wzdłuż Sahary – od Mauretanii po zachodnie i południowe krańce Półwyspu Arabskiego. Osiąga zaledwie 11 cm długości i znakomicie chowa się zarówno w klatkach (dla pary 60x40x40 cm), jak i wolierach, także zewnętrznych (od drugiej połowy kwietnia do paźdzdziernika). Przez okres zimy najlepiej zapewnić ptakom suche i jasne pomieszczenie o temperaturze powietrza nie mniejszej niż 10°C.

Czekoladowy samiec

W wolierze para często wije naturalne gniazdo, które może być jednak zbudowane bardzo niezdarnie. Jednego razu ptaki uwiły w mojej wolierze gniazdo na dachu wiklinowego koszyczka lęgowego i tam też zostały zniesione jaja. Samica składa przeciętnie 5-7 białych jaj, które wysiaduje przez 11-13 dni. Samiec może jej w tym mniej lub bardziej pomagać. Pisklęta wykluwają się gołe i mają biało-kremowe obramowanie dzioba. Po trzech tygodniach opuszczają gniazdo i jeszcze przez kolejne dwa są dokarmiane przez rodziców poza nim.

Naturalne gniazdo srebrnodziobków uwite na dachu koszyczka lęgowego

Choć srebrnodziobki są ptakami dość łatwymi w hodowli, to jednak zdarzają się pary, które nerwowo reagują na kontrole budki. Wówczas nierzadkie jest porzucanie lęgów, zwłaszcza w pierwszym tygodniu po wykluciu się młodych. Pary sprawdzone bez problemu znoszą ingerencje człowieka. Szczęśliwie dziś już rzadko ptaki te używane są jako mamki do wychowu innych, rzadszych gatunków astryldów

Sukces hodowlany zależy od dobrania się pary rozpłodowej oraz od jej żywienia. Wielokrotnie hodowcy narzekają na fakt wyrzucania przez dorosłe piskląt z gniazda. Radą na to nie jest wcale zmniejszanie podaży białka zwierzęce, lecz jego zrównoważona podaż także w postaci żywych owadów i/lub ich larw. Najwięcej zła gatunkowi temu wyrządziło podkładanie jaj/piskląt pod mewki japońskie. W wyniku tego procederu zatraceniu uległ pierwotny instynkt macierzyński. Na szczęście nie całkowicie i przy odrobinie szczęścia oraz uczciwości sprzedającego można nabyć osobniki naturalnie gniazdujące. Jest nadzieja, że takich osobników będzie coraz więcej z uwagi na fakt, że mewki – mamki wychodzą z mody i ich używanie jest niejako piętnowane przez środowisko bardziej światłych hobbystów. Amadyny obrożne są bardzo płodne. Samica może złożyć do 8 jaj (zwykle 5-6), które na przemian z samcem wysiaduje przez 12-14 dni. Standardowa budka dla amadyn w zupełności im wystarcza (15x15x15 cm). Młode opuszczają gniazdo po mniej więcej czterech tygodniach i jeszcze przez dwa są dokarmiane przez rodziców. Moja para hodowlana wyprowadzała 2-4 młodych. Raz zdarzyło się jej wyrzucić z gniazda dwa, kilkudniowe pisklaki. Zachowanie to w porę zatrzymałem podażą larw wodzienia (szklarka) oraz pleśniakowców lśniących. Lecz to nie zawsze rozwiązuje problem, bowiem wyrzucanie młodych może następować tak w przypadku nadmiaru, jak i niedoboru karmy zwierzęcej. Moim zdaniem, sama karma jajeczna (nawet z suchymi owadami) nie wystarcza i w pierwszym okresie karmienia (co najmniej 7-10 dni) trzeba podać też żywe owady i/lub ich larwy, a do tego dużo kiełków i zieleniny. Jednak nie można z nimi przesadzić, bo skutek będzie zgoła odwrotny od oczekiwanego. Zatem doświadczenie hodowcy jest tu bardzo ważne, a duża ostrożność w podawaniu żywej karmy zwierzęcej wręcz nieodzowna. Parom młodych i nie sprawdzonym lepiej zbyt często nie kontrolować budek. Pary sprawdzone nie zwracają na to uwagi, a niektóre tak dobrze wysiadują jaja i karmią swoje młode, że wywołują u mnie skojarzenia z zeberkami. O chowie amadyny obrożnej pisałem tu: http://www.multihobby.net/?p=194

Samiec z młodym

Jaja amadyn w gnieździe

Pisklęta w wieku 1-2 dni

Pisklę w wieku 11-12 dni

Pisklę w wieku 15-16 dni

Para z podlotem

Młody po wylocie z gniazda

Ten niewielki (do 13 cm), skromnie ubarwiony ptak z rodziny astryldowatych (Estrildidae). pochodzi z Afryki (pas od Senegalu po Etiopię oraz wzdłuż wschodniej ściany kontynentu aż do RPA). Samiec oprócz tego, że śpiewa ma charakterystyczną obrożę wokół gardła, której barwa może być pomarańczowa do intensywnie czerwonej. W naturze znane są 3 podgatunki. Amadyna obrożna ubarwiona jest może skromnie, ale na pewno bardzo ciekawie. Brak u niej wprawdzie jaskrawych barw, ale różne odcienie brązu komponują się tak kontrastowo, że zarówno dla mnie, jak i dla wielu innych hodowców jest to ptak po prostu piękny. Dodatkowy kontrast tworzy wspomniana obroża na szyi samca, zwłaszcza u białej mutacji. Co ciekawe, widać ją już u młodych opuszczających gniazdo, stąd rozpoznawanie płci u tego gatunku jest wyjątkowo łatwe. Dodatkowo samica jest wyraźnie jaśniejsza i brak jej kasztanowej plamy na brzuchu. Są to ptaki dość wytrzymałe, mało wymagające, odporne na zimno (ale nie lubią długotrwałej wilgoci i przeciągów), ruchliwe (chętnie i dobrze latają), śmiałe oraz towarzyskie (dobrane pary najlepiej jednak utrzymywać oddzielnie, gdyż w okresie lęgowym bywają agresywne. W zimie temperatura powietrza w pomieszczeniu nie powinna spadać poniżej 10°C. Dla pary lęgowej wystarcza klatka o wymiarach 80x50x50 cm, wyposażona w sztuczne rośliny, świetlówkę o małej mocy oraz standardową budkę dla amadyn. W wolierze zewnętrznej mogą przebywać od maja do końca września (w krzewach mogą uwić naturalne gniazdo). Uwielbiają proso w kłosach, nasiona chwastów, gwiazdnicę pospolitą i inną zieleninę (tasznik pospolity, rdest ptasi, mniszek lekarski, babkę pospolitą itp.). Okazjonalnie także owady i/lub ich larwy. Dość często w niewoli trafiają się osobniki, które uległy zwyrodnieniu rasowemu. Widać to po ich jednolitym ubarwieniu, zwłaszcza samców (brak kontrastów między odcieniami brązu) i wąskiej, wyblakłej obroży wokół gardła na szyi, a ponadto słabych wynikach lęgowych i niepełnym wzroście. Nigdy nie używamy do lęgu ptaków spokrewnionych. Znane są odmiany ino, pastelowa, izabelowata, biała. Angielska nazwa gatunku – Cutt-throat finch w wolnym tłumaczeniu znaczy „zięba z poderżniętym gardłem” 🙂

Samiec amadyny obrożnej

Samiczka nie ma jaskrawej obrożny wokół gardła i jest jaśniejsza

Samiec zalecający się do samicy

Para lęgowa – samiec po prawej – widoczna kasztanowa plama na brzuchu

Para przy typowej budce dla amadyn

Srebrnodziobek afrykański (Euodice/Lonchura cantans) to niewielki, bardzo ruchliwy i mało wymagający ptaszek z rodziny astryldowatych (Estrildidae), który w naturze zamieszkuje afrykańskie sawanny. Gatunek łatwy do rozmnożenia, jednak czasami udane lęgi sprawiają hodowcom niemałe kłopoty. W tym sezonie roku 2011 utrzymywałem w wolierce dwie pary srebrnodziobków afrykańskich, przy czym samce miały ubarwienie typowe (brązowe), a samice były białe (albinosy). Jedna z par zniosła wcześniej dwa razy jaja u kolegi w klatce. Niestety za każdym razem wszystkie były niezapłodnione. W wolierce początkowo obydwie pary przystąpiły chętnie do lęgów, jednak zaprzestawały wysiadywania jaj mniej więcej w połowie inkubacji. Taka sytuacja pojawiała się jeszcze kilkakrotnie. Raz nawet, jedną parę po zniesieniu kompletu jaj, podsiadły mewki japońskie, które całkowicie zawładnęły lęgiem, przeganiając prawowitych rodziców. Niestety lęg został całkowicie zmarnowany przez uzurpatorskie mewki. Dopiero pod koniec lata jedna z par zbudowała naturalne gniazdo na dachu jednej z budek lęgowych, podczas gdy druga zniosła jaja w wiklinowym koszyku. Ta pierwsza zmarnowała lęg zaprzestając wysiadywania jaj zaledwie po kilku dniach, natomiast u drugiej pary, po około 11 dniach wykluły się pisklęta. Wreszcie są! – uradowałem się. Jednak robiło się już zimno, choć wrzesień i początek października 2011 roku był nadzwyczaj ciepły i słoneczny. Odłapałem z wolierki inne ptaki pozostawiając w niej tylko parę z młodymi. Przeprowadzane co kilka dni kontrole koszyka potwierdzały obecność czterech młodych (wszystkie brązowe), które rozwijały się prawidłowo i miały wyrównany wzrost. W połowie października podloty opuściły gniazdo, lecz oto nocą padły nagle dwa z nich. Najbardziej prawdopodobną tego przyczyną było wyziębienie. Pozostałe dwa wraz z rodzicami przeniosłem szybko do domowej klatki, gdzie zostały pomyślnie odchowane. Wydaje się, że kluczem do sukcesu w rozrodzie srebrnodziobków jest dobrze dobrana para lęgowa oraz odpowiednie dla niej towarzystwo w wolierze, a najlepiej jego zupełny brak.

Para dorosłych wraz z dwoma podlotami

Gniazdo z jajami

Pisklę w wieku 3 dni

Pisklę w wieku 7 dni