Piestruszka, czyli leming stepowy. Rozród

Opublikowany przez

Do rozrodu przeznaczamy osobniki młode, całkowicie zdrowe i dobrze odżywione

Samiec jest nieco większy. Dobrze widoczne są u niego jądra, tworzące podskórne, ciemne uwypuklenia, a odległość między odbytem a prąciem jest znacznie większa. Dojrzałość płciową pietruszki osiągają w 5-6. tyg. życia. Do rozrodu powinny przystępować jednak po ukończeniu 3 miesięcy życia. Samica wybiera miejsce i buduje gniazdo.

 

Urządzenie terrarium ma wpływ na dobrostan zwierząt, a tym samym ich rozród

W warunkach hodowlanych opiekun  nie musi wstawiać do terrarium/klatki drewnianej skrzyneczki, domku czy innej tego typu kryjówki. Samica bowiem rodzi najczęściej w gnieździe zrobionym bezpośrednio w ściółce. Ciąża trwa około 21 dni. Jest to szczególny okres w życiu samicy, kiedy wzrasta nie tylko jej masa ciała, ale i nerwowość. Niekiedy obserwuje się także zmniejszoną aktywność, a nawet agresję w stosunku do współplemieńców lub opiekuna. Hodowca powinien zapewnić jej w tym czasie jak najlepszy dobrostan.

 

Samica w zaawansowanej ciąży

Utrzymywałem kiedyś dwie samice i samca pietruszki, które żyły w idealnej zgodzie do czasu, aż jedna z samic zaszła w ciążę. Wówczas wolna samica została przez parę zabita. Być może powodem takiego zachowania było niezbyt duże terrarium, co uniemożliwiało prześladowanemu osobnikowi ucieczkę i znalezienie bezpiecznej kryjówki.

 

Jednodniowe oseski

Omawiane ssaki charakteryzują się wysoką płodnością i plennością – w miocie może być nawet ponad 10 młodych. Wielokrotnie jednak rodzi się ich tylko 2-4 (zwykle 5-6). Lemingi to typowe gniazdowniki – ich potomstwo rodzi się nagie, ślepe, głuche i niedołężne – wymaga czynnej opieki ze strony matki. Samiec zwykle nie bierze udziału w jego wychowie, ale nierzadko przebywa w gnieździe razem z samicą i młodymi. Prawdopodobnie dodatkowo ogrzewa w ten sposób oseski.

 

Oseski w wieku 3 dni

Młode zaczynają widzieć około 12. dnia życia. Szybko rosną i samodzielne stają się po około miesiącu. Wtedy można odłączyć je od rodziców. W małym pomieszczeniu dorosły samiec często okazuje agresję wobec starszych synów. Możliwych jest 6 miotów w roku, ale nie wolno do tego dopuszczać. Samice, które rodzą kilka razy pod rząd szybko się bowiem wyczerpują i krótko żyją.

 

Młode w wieku 7 dni

Tak jak i u innych gryzoni występuje tzw. ruja poporodowa, która ma miejsce zwykle kilka do kilkudziesięciu godzin po wydaniu na świat potomstwa. Jej skuteczność jest różna, ale zwykle sięga około 70%. Zapłodnienie samicy wkrótce po porodzie jest dopuszczalne, ale tylko wówczas gdy jest ona w dobrej kondycji, a urodzony przez nią miot nie jest zbyt licznym i któryś z kolei.

 

Młode w wieku 10 dni

U gniazdowników dość częsty jest kanibalizm, czyli zjadanie noworodków przez zwykle samicę. Powodem tak skrajnego zachowania jest przede wszystkim nadmierne niepokojenie jej przez hodowcę. Nie należy zatem zbyt często zaglądać do gniazda, dotykać młodych (obcy zapach), zmieniać w tym czasie wystroju klatki, ani nawet wymieniać ściółki itp.

 

Młode w wieku 14 dni (jedno jest wyraźnie słabsze)

Kanibalizm może być także wynikiem braku wody do picia, skąpego żywienia (niedobór białka) lub, szczególnie w naturze, poczucia zagrożenia spowodowanego, np. panoszącymi się wokół drapieżnikami, niebezpiecznymi zdarzeniami, jak pożar, powódź, susza itp. Samica zjada wówczas potomstwo, aby szybciej móc w bezpieczniejszych warunkach wydać na świat kolejny miot (jest to swoista alokacja energii życiowej).

 

Rodzice z potomstwem w wieku 18 dni

Matka może również instynktownie pożerać chore lub słabe osobniki, dokonując jednocześnie naturalnej selekcji i dostarczając swemu produkującemu mleko organizmowi cennego białka. W czasie odchowu młodych samicy należy więc zapewnić ciszę i spokój oraz ustronne miejsce na gniazdo. Co ciekawe, u zagniazdowników (np. świnki morskie) kanibalizm występuje o wiele rzadziej, jeśli w ogóle.

 

Prawidłowe żywienie dorosłych osobników gwarantuje zdrowie także u ich potomstwa

Im liczniejszy miot, tym noworodki mają niższą masę urodzeniową i są po prostu słabsze. Walkę o dostęp do sutek wygrywają osobniki najsilniejsze. Słabsze coraz bardziej wówczas opadają z sił i wkrótce giną. U lemingów można podkładać nadliczbowe oseski innym samicom, mającym mniej liczne, ale będące w podobnym wieku mioty. Nie ma tu praktycznego zastosowania tzw. karmienie regulowane, które polega na naprzemiennym (co 2-6 godzin) dopuszczaniu do samicy raz silnych, a raz słabych młodych.

 

Lemingi to typowe gniazdowniki – ich potomstwo rodzi się nagie, ślepe, głuche, bezradne i niedołężne

Często lemingi stepowe przedstawiane są jako gryzonie świadomie popełniające samobójstwo. Jest to oczywiście fałszywy przesąd. W latach bowiem obfitości pokarmu, o łagodnej zimie i braku wrogów populacja tych gryzoni w naturze bardzo się powiększa. W poszukiwaniu żeru zmuszone są one podejmować dalekie wędrówki. Często giną wtedy masowo przy pokonywaniu naturalnych przeszkód (np. rzeki, jeziora), bowiem nie są w stanie racjonalnie ocenić zagrożenia – wskakując do wody, będąc przekonane, że zaraz z niej wyjdą, a tymczasem …☹

 

W mojej hodowli liczba młodych w miocie nie przekraczała zwykle 6 osobników

O zasadach chowu piestruszek pisałem wcześniej tu:
„Piestruszka. Chów”

 

 

Pielęgniczka kratkowana (Dicrossus filamentosus). Chów

Opublikowany przez

Młoda samica – ubarwienie ciała jest bardzo charakterystyczne i przypomina szachownicę

Ta delikatna, niewielka ryba należy do rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae) i dorasta do około 8 cm (samiec). W naturze zamieszkuje czarne wody dorzecza górnego biegu Rio Negro i Rio Orinoko (Brazylia, Kolumbia, Wenezuela). Są to zwykle leśne cieki, odnogi i rozlewiska. Jej ciało jest mocno wydłużone, a ubarwienie bardzo charakterystyczne, przypominające szachownicę. Stąd też wywodzi się nazwa gatunku w języku angielskim: Checkerboard Cichlid, Checkerboard Lyretail Dwarf Cichlid lub Chessboard Cichlid.

 

Spotkanie samca (po prawej) z samicą (po lewej)

Usposobienie ryby jest zazwyczaj łagodne. Zajmują one głównie strefę przydenną i środkową zbiornika. Dobrymi dla nich współmieszkańcami są przede wszystkim gatunki nieduże (zwinniki, bystrzyki, neony, razbory, drobnoustki, kiryski, taksony strefy przypowierzchniowej itp.). Chowane wespół z rybami zbyt dużymi, agresywnymi, o szybkiej przemianie materii lub przekopującymi intensywnie dno, czują się źle i łatwo zapadają na choroby.

 

Para ryb – samiec u dołu

Chów najlepiej jest prowadzić systemem haremowym, np. samiec i 2-4 samice. Dla takiego zestawu wystarcza zbiornik o pojemności około 100 l. Optymalnie woda powinna być miękka do lekko średnio twardej (5-14°n), o odczynie kwaśnym do lekko kwaśnego (pH 5-6,5) i temperaturze 24-25°C, regularnie (raz w tygodniu) podmieniana w ilości 10-15%.

 

Pielęgniczki kratkowane najlepiej jest utrzymywać systemem haremowym

Woda może, ale nie musi znajdować się w lekkim, subtelnym ruchu. Ryby dobrze przyzwyczajone bez problemu zwykle znoszą obojętny, a nawet lekko zasadowy jej odczyn. Chowanie ich w wyższych temperaturach (pow. 27°C) jest dla nich niekorzystne z uwagi na silną eksploatację rozrodczą, wydelikacenie i skrócenie życia.

 

Młoda para ryb – samiec u góry

Podłoże powinien stanowić drobny żwirek. Z elementów dekoracyjnych stosujemy, m.in.: korzenie, gałęzie, lignity, liście (dębowe, bukowe lub migdałecznika), łupiny kokosu, kawałki drewna itp. Za kryjówki posłużyć mogą także małe, gliniane doniczki, kawałki rurek, groty, mufki itp. Akwarium powinno być dobrze zarośnięte roślinnością, a lustro wody przykryte w około 50% taksonami pływającymi (ryby preferują przytłumione punktowo oświetlenie).

 

Młody samczyk

Nieodzowna jest bardzo dobra filtracja wody (można rozważyć wkład z torfu), utrzymująca związki azotu na zerowym poziomie. Także dno powinno być regularnie odmulane, celem usunięcia jakichkolwiek resztek organicznych. Ich rozkład bowiem pogarsza jakość wody i pochłania cenny tlen.

 

 

W zbiorniku z „dicrossusami” niezbędne są wszelkie organiczne dodatki: liście, gałęzie, korzenie, lignity itp.

Żywienie powinno być oparte przede wszystkim na karmie pochodzenia zwierzęcego, niemniej niewielki udział w diecie komponenty roślinnej jest wskazany. Liczy się tu przede wszystkim wysoka jakość pokarmów, w tym także suchych. Ryby żerują najchętniej przy dnie. Mają niewielkie otwory gębowe, stąd należy mieć na uwadze wielkość cząstek karmy.

Żaby trawne (Rana temporaria) – sezon 2020

Opublikowany przez

Nie wszystkie zmierzające na gody żaby trawne miały barwy godowe

Jak co roku w marcu, w moich oczkach wodnych żaby trawne rozpoczęły swe gody. Ten sezon był jednak inny, o wiele gorszy dla rozrodczości płazów – naliczyłem raptem tylko kilka godujących par (w ubiegłym roku było ich bez mała 50 osobników). Wszystko przez skrajnie zmienną, marcową pogodę. Gdy było słonecznie (nieliczne, pojedyncze dni), to gody ruszały pełną parą, a skrzek składany był obficie, choć  było go wyraźnie mniej niż rok temu.

 

Obficie złożony skrzek na płyciźnie oczka wodnego

Jednakże spadek temperatury powietrza do 1-3°C w dzień i przymrozki w nocy spowodowały, że płazy zaprzestawały rozrodu. Skrywając się w tym niekorzystnym okresie czasu na dnie zbiorników wodnych żaby czekały na polepszenie się warunków pogodowych. I tak parokrotnie przerywane i wznawiane gody całościowo wypadły niestety dużo gorzej niż rok temu.

 

Zmrożony wierzchem skrzek po nocnym przymrozku

Obawiałem się o skrzek, który został złożony na płyciźnie i wierzchołki jego galaretowatych brył wystawały poza lustro wody. Groziło to przemarznięciem zarodków. Niestety nie miałem wody na dolewkę do oczek … Sytuację ratował tylko działający całorocznie napowietrzacz. Dzięki niemu ruch wody spowodowany uderzającymi o jej powierzchnię pęcherzykami powietrza powodował lepsze nawilżenie skrzeku na płyciznach.

 

Godowy, niebieskawy spód głowy samca jest mniej lub bardziej widoczny

Poniżej przedstawiam Państwu kilka zdjęć z tego jakże urokliwego okresu powstawania nowego życia w moich oczkach wodnych. O żabach trawnych pisałem na blogu już wielokrotnie  – wystarczy wpisać nazwę gatunku w okienko wyszukiwarki u góry po prawej, a pokaże się co najmniej kilka wpisów. Zapraszam serdecznie do ich lektury.

 

Para w ampleksusie

 

Spotkanie na „wyspie” żab trawnych i jednej zielonej – najprawdopodobniej jeziorkowej

Zew rozrodu jest tak silny, że nieważny jest nawet gatunek żaby, a jedynie nieodparta chęć ampleksusu

 

 

 

Para w oparach rozbryzgujących się bąbelków powietrza z napowietrzacza tłoczącego powietrze do wody w oczku

Częściowo przetrwała po ziemie rzęsa drobna jest dobrym kamuflażem dla godujących żab trawnych

 

 

Para w ampleksusie poza wodą

Zbudzona z zimowego odrętwienia żaba zielona, najprawdopodobniej jeziorkowa

Dorosły samiec żaby trawnej podczas odpoczynku na doniczce z przęstką pospolitą

Pielęgnica miodowa (Archocentrus multispinosus) – opieka nad potomstwem

Opublikowany przez

Para tarlaków – samiec z przodu

W zeszłym roku  opisywałem już pewną parę pielęgnic miodowych, gdzie samiec pożerał larwy. Teraz ten sam mleczak stworzył z drugą, młodszą i znacznie od niego mniejszą ikrzycą bardzo zgraną i niezwykle troskliwą parę. Mam nadzieję, że seria zdjęć i zawierających praktyczne porady podpisów do nich się Państwu spodobają.

 

Zestawiona w parze samica była o wiele młodsza i mniejsza od swego partnera

Samica w pełnej krasie swych pięknych żółto-złotych barw

Samica złożyła ponad 300 ziaren ikry na płaskim kamieniu i doskonale się nią opiekowała

Narybek pielęgnic miodowych nie pływa zbity w kupę, lecz rozpływa się po całym zbiorniku. Jedynie na noc gromadzony jest w jednym miejscu

Choć w poprzednim związku samiec zjadał ikrę i bił samicę, tu stworzył z drugą idealną parę i był wzorowym ojcem

O pielęgnicy miodowej pisałem wcześniej tu:
„Pielęgnica miodowa – ikra i larwy”

Podaję także link do filmiku na moim kanale YT, obrazującym opiekę pary rodzicielskiej nad potomstwem

Tłustogon afrykański (Pachyuromys duprasi). Rozród

Opublikowany przez

Zgodna, niespokrewniona para, wychowana razem od małego

Rozróżnienie płci nie nastręcza zwykle trudności. W okolicach nasady ogona samiec ma dobrze widoczną mosznę z jądrami. Odległość między odbytem i ujściem cewki moczowej jest u niego znacznie większa niż u samicy. U samiczek poniżej 3. tygodnia życia na brzuchu widoczne są malutkie, łyse punkciki (zawiązki sutków). Dojrzałość płciową tłustogony osiągają już w 7.–8. tygodniu życia. Do rozrodu powinny jednak przystępować osobniki co najmniej 4-miesięczne, nie starsze jednak niż pół roku.

 

Samica w gnieździe na niedługo przed porodem

W celu zainicjowania kopulacji samicę przenosi się do klatki samca (nie odwrotnie!) na 8–10 dni, po czym najczęściej zapewnia się jej osobne pomieszczenie. Jeżeli zwierzęta nie walczą ze sobą, można to zrobić na krótko przed porodem. Młode (np. zaraz po odsadzeniu od matki), złożone z niespokrewnionych ze sobą osobników pary, można umieścić w jednym pomieszczeniu, ale zwierzęta należy przedzielić kratką, celem niedopuszczenia do zbyt wczesnej kopulacji i ciąży.

 

Oseski w wieku 2 dni w gnieździe

Nierzadko po połączeniu ze sobą osobników rodzicielskich mają miejsce gonitwy po całej klatce, po czym gryzonie stają naprzeciw siebie na kończynach miednicznych i uprawiają osobliwe godowe „boksowanie” lub „zapasy” (nie należy ich mylić z walką). Wydają przy tym piskliwe dźwięki i rozrzucają ściółkę na boki. Cykl płciowy trwa u samicy 6 dni, ruja kilka godzin, a ciąża około 20 dni.

 

Młode w wieku 11 dni

W miocie rodzi się od 2 do 9 młodych (zwykle 4–5). Tłustogony są typowymi gniazdownikami, czyli rodzą się głuche, ślepe, nagie i bezradne. Samica troskliwie się nimi opiekuje. Zauważyłem, że gdy w klatce obecny jest samiec, to matka rodzi młode w innej kryjówce niż przebywała dotychczas z partnerem.

 

 

Samica z młodymi w wieku 14 dni

Potem, gdy potomstwo jest już bardziej rozwinięte samiec jest do niego dopuszczany i cała rodzinka zajmuje zwykle tę samą ostoję. W przypadku, gdy ciężarna lub karmiąca matka bywa agresywna w stosunku do samca najlepiej jest go od niej oddzielić. Matki ustawicznie niepokojone lub w inny sposób narażone na stres mogą porzucać swoje młode lub dopuszczać się kanibalizmu.

 

Samice tłustogonów są bardzo troskliwe – tu z dwutygodniowym młodym

Młode odsadzamy w 4-5. tygodniu życia. W roku nie powinno się dopuszczać do więcej niż 3 miotów. Bardzo ważne jest zapewnienie samicy solidnego odpoczynku i zapewnienie jej pełnowartościowej karmy. W tym czasie powinna ona dostawać pełnowartościową karmę, w tym koniecznie ze sporą ilością białka zwierzęcego.

 

 

Młode w wieku 17 dni

Tłustogony podnosimy, chwytając je delikatnie palcami za skórę na karku. Można także trzymać zwierzę na dłoni i z wielkim wyczuciem przytrzymywać palcami drugiej ręki za nasadę ogona. Łagodne osobniki można łatwo zagarnąć od dołu obiema rękami i przykryć od góry kciukami. Więcej o tych i innych małych ssakach można przeczytać w mojej książce pt.: „Encyklopedia. Małe ssaki domowe”, Dragon Sp. z o.o., 2015.

 

Młode w wieku 21 dni

O chowie tłustogonów pisałem wcześniej tu:

„Tłustogon afrykański. Chów”

 

 

 

 

Trzytygodniowe młode wraz z rodzicami

 

 

 

 

 

 

 

Tu także osobniki rodzicielskie i młode w wieku 3 tygodni

 

 

 

 

 

 

 

 

Samica z młodymi w wieku 25 dni

 

 

 

 

 

 

 

Młode w wieku miesiąca

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Prystelka barwna (Pristella maxillaris). Chów i rozród

Opublikowany przez

Para prystelek barwnych – samiec z prawej

Ta dorastająca do około 4,5 cm ryba należy do rodziny kąsaczowatych (Characidae) i w naturze zasiedla dorzecza rzek w Brazylii, Wenezueli oraz Gujany Francuskiej, Surinamu i Gujany. Ma łagodne, spokojne, towarzystkie usposobienie i jest wszystkożerna. Gatunek stadny – należy utrzymywać co najmniej 6 osobników. Nazwa w jęz. angielskim brzmi: X-ray tetra.

 

 

Płetwa ogonowa nierzadko jest pięknie czerwona lub czerwono-pomarańczowa

Dymorfizm płciowy jest słabo u prystelki zaznaczony – samica ma jedynie pełniejsze partie brzuszne i jest nieco większa. Zasady chowu oraz rozmnażania są podobne jak u bystrzyka ozdobnego, o którym pisałem wcześniej tu:

„Bystrzyk ozdobny. Chów i rozród”

 

 

 

Płetwa grzbietowa i odbytowa mają czarny i żółtawy rysunek

 

Do rozrodu najlepiej używać sympatyzujących ze sobą par

 

Gatunek wszystkożerny i łatwy w chowie

 

Prystelki to gatunek stadny

 

Rozmnażanie prystelek nie jest trudne, ale wyzwaniem może być prawidłowe przeprowadzenie inkubacji ikry i wychów drobnego narybku

 

 

 

 

 

 

 

 

Więcej o omawianym gatunku można przeczytać w moim artykule pt. Akwarysta na domowej kwarantannie, czyli o podtrzymywaniu hobby w czasach zarazy, opublikowanym w Magazynie Akwarium: 2020, 3 (181), s. 16-30.

 

Bystryk ozdobny (Hyphessobrycon bentosi) – chów i rozród

Opublikowany przez

Para dorosłych osobników – samica u góry

Ten przedstawiciel rodziny kąsaczowatych (Characidae) w naturze zamieszkuje tzw. czarne wody dorzecza Amazonki. Dorasta do około 4,5 cm. Jego nazwa w jęz. angielskim brzmi: Ornate tetra. Ryba należy do spokojnych i towarzyskich (zdarza się, choć rzadko, że wyrośnięte lub chowane samotnie osobniki atakują płetwy innych ryb, np. skalarów), stadnych (min. 6 osobników) i wszystkożernych.

 

Dorodny samiec

Różowoczerwona barwa ciała i czerwień płetw, szczególnie z białymi znaczeniami na płetwach grzbietowej, odbytowej i brzusznych (odmiana „White Fin”) nadaje omawianym rybom bardzo atrakcyjny wygląd.Bystrzyk ozdobny przejawia mniejszą lub większą ruchliwość, choć ryby często „zastygają” w minimalnym ruchu wśród roślin, korzeni czy liści dębu.

 

 

Bystrzyki ozdobne to ryby stadne, wszystkożerne, spokojne, towarzyskie i często mniej lub bardziej płochliwe

Warunki chowu są podobne jak u wielu innych, popularnych i mało wymagających kąsaczowatych. Optymalnie jednak woda powinna być miękka do średnio twardej (6-18°n), o odczynie kwaśnym do obojętnego (pH 5,7-7,0), o temperaturze 20-25°C, regularnie (co 1-2 tygodnie) podmieniana (10-15%), w lekkim, subtelnym ruchu. Nieodzowna jest jej dobra filtracja (można rozważyć wkład z torfu), utrzymująca związki azotu na bezpiecznym poziomie i dno wolne od wszelkich resztek organicznych.

 

Trzy dorodne samce

Podłoże powinno mieć ciemny odcień (grubszy piasek lub drobny żwirek). Z elementów wystroju zbiornika stosujemy, m.in.: korzenie, gałęzie, lignity, gałęzie, liście, łupiny kokosu itp. Akwarium powinno być dobrze zarośnięte roślinnością (ryba ta bywa często mniej lub bardziej płochliwa), ale koniecznie z pozostawieniem 2-3 miejsce wolnych, do swobodnego pływania. 30-40% powierzchni powinno być przykryte roślinnością pływającą, zapewniającą punktowy półcień.

 

Tu akurat samice (z prawej u góry) mają czarne znaczenia na płetwach grzbietowych

Samiec jest przede wszystkim barwniejszy, nieco smuklejszy i większy, ma dłuższą, ostro zakończoną płetwę grzbietową i często także odbytową (wydłużone niektóre promienie). Samica ma płetwę grzbietową krótszą, łagodnie zaokrągloną. Płetwa grzbietowa obok białych znaczeń może mieć też czarne, zwłaszcza u samic. Samce okazale stroszą swe płetwy (szczególnie grzbietowe) tak przed sobą, jak i samicami.

 

 

Dwa rywalizujące ze sobą samce

Bystrzyki ozdobne w czasie tarła rozrzucają bezładnie ikrę, którą chętnie zjadają. Bywa, że w dużym, gęsto zarośniętym zbiorniku gatunkowym z małą obsadą ryb kilka młodych odchowa się samoistnie. Przed tarłem dobrze jest tarlaki rozdzielić według płci, trzymać w wodzie o temperaturze 21-22°C i karmić obficiej żywym pokarmem. Samice szybko „nabierają” wówczas ikry.

 

Żywy pokarm najlepiej stymuluje ryby do tarła

Do rozrodu konieczny jest oddzielny zbiornik tarliskowy, dobrze osłonięty, np. szarym papierem (ikra i larwy są wrażliwe na światło), z dnem przykrytym miękkolistnymi roślinami (mchy), szklanymi kulkami lub rusztem ikrowym, o pojemności 30-50 l. Woda powinna być dobrze przefiltrowana przez dojrzały filtr, napowietrzona i miękka (do 5°n), o temperaturze 26-27°C i kwaśnym odczynie (pH 5,5-6).

 

 

Bystrzyki można wycierać parami, trójkami lub grupowo – po lewej samica

Ryby można wycierać parami, trójkami (najczęściej) lub piątkami z przewagą samców, a także gromadnie. Tarło ma burzliwy przebieg. Po jego zakończeniu tarlaki natychmiast odławiamy. Samica składa zwykle kilkaset jaj. Larwy wylęgają się po 1-2 dobach, a po dalszych 3-4 narybek zaczyna żerować. Karmimy go początkowo larwami oczlika, pierwotniakami, wrotkami, a po 3-4 dniach najdrobniejszymi larwami solowca. Można stosować także dedykowane pokarmy suche oraz dolewki tzw. zielonej wody (zakwit euglenin i zielenic). Przy wychowie młodych kluczowe są częste podmiany wody połączone ze starannym czyszczeniem dna z wszelkich resztek.

 

Dorodna samica

Bystrzyk ozdobny jest często mylony z bystrzykiem różowym (Hyphessobrycon rosaceus, ang. Rosy tetra). Ten ostatnim był kiedyś uważany za podgatunek tego pierwszego. W obecnych czasach, gdy ryby uległy przekrzyżowaniu bardzo trudno jest odróżnić od siebie obydwa gatunki. Nawet osławiona ciemna, niewielka plamka za wieczkiem skrzelowym u bystrzyka ozdobnego nie zawsze występuje, a wręcz jest rzadko widoczna. Przyjęło się zatem mówić raczej o grupie ryb w typie bystrzyka ozdobnego.

 

Z elementów wystroju zbiornika stosujemy, m.in.: korzenie, gałęzie, lignity, gałęzie, liście, łupiny kokosu itp.

Proponuję Państwu dowiedzieć się więcej o chowie i rozrodzie innych gatunków z rodziny kąsaczowatych klikając na poniższe linki:

„Zwinnik ogonopręgi. Chów i rozród”
„Neon Innesa. Chów”
„Żałobniczka. Chów i rozród”
„Żwawik czerwieniak. Chów i rozród”

 

 

 

Poniżej link do filmiku na moim kanale YT:

Piestruszka, czyli leming stepowy. Chów

Opublikowany przez

Piestruszki to gryzonie bardzo przyjazne, łatwo się oswajające i ufne wobec człowieka.

Piestruszka, zwana jest także lemingiem stepowym (Lagurus lagurus) to mały ssak należący do rzędu gryzoni (Rodentia) i rodziny chomikowatych (Cricetidae). W swojej ojczyźnie uważana jest za groźnego szkodnika upraw rolnych. Z drugiej jednak strony stanowi ważne źródło pokarmu dla drapieżników. Wykorzystywana jest także w placówkach badawczych jako zwierzę laboratoryjne.

 

 

Urok tych małych, urokliwych, łagodnych gryzoni jest niekwestionowany

Gryzonie te stają się coraz bardziej popularne w hodowlach amatorskich, zwłaszcza wśród młodych miłośników ssaków terrariowych. Stanowią bowiem doskonałą alternatywę wobec chowu popularnych chomików, myszoskoczków lub kawii domowych, jako zwierzęta nietuzinkowe, o ciekawym behawiorze i bardzo przyjazne wobec swego opiekuna. Żyją niestety krótko, bo tylko 2-2,5 roku.

 

 

Pietruszki bardzo lubią świeżą zielonkę

W naturze piestruszki występują w Azji (Chiny, Kazachstan, Kirgistan, Mongolia, Rosja) oraz Europie (Wschodnia Ukraina). Dorastają do około 11,5 cm (z czego na ogon przypada do 1,5 cm) i osiągają masę ciała do około 30 g. Znamiennym elementem ubarwienia jest czarna pręga biegnąca wzdłuż grzbietu, małe, czarne, nieco wyłupiaste, wysoko osadzone na głowie oczy, bardzo małe uszy (widoczne jako fałdy skóry) oraz krótki ogon pokryty delikatnym meszkiem włosów.

 

Lemingom nie podajemy nasion roślin oleistych, słodkich owoców oraz wszelkich smakołyków (w tym suszonych owoców i orzechów)

Ssaki te są z natury łagodne i ufne wobec człowieka. Przy prawidłowym obchodzeniu się z nimi łatwo się oswajają – można je głaskać i brać na ręce. Choć niektóre osobniki wyraźnie tego nie lubią, rzadko gryzą. Jeśli już to zazwyczaj tylko lekko podszczypują skórę zębami, bardziej w celach poznawczych aniżeli wrogich. Odznaczają się dość żywym usposobieniem i są aktywne niemal przez całą dobę, choć sporo czasu przesypiają w swoich kryjówkach.

 

 

Pokarm pochodzenia zwierzęcego można podawać lemingom co jakiś czas w małych ilościach

Z zainteresowaniem wychylają głowy ze ściółki, gdy tylko opiekun poda im świeżą porcję jedzenia, zwłaszcza zielonki. Dobrze biegają i niezmordowanie przekopują ściółkę na wszystkie strony (w naturze kopią podziemne systemy nor i komór, służących im do różnych celów, np. odchowu młodych, magazynowania pokarmu itp.). Oddają kał i mocz zwykle w określonym miejscu, choć czasem trudno jest to stwierdzić z całą pewnością.

 

Omawiane gryzonie nie wspinają się prawie wcale i słabo skaczą, a upadki z wysokości mogą być dla nich bardzo groźne

Zostawiają ślady zapachowe, ale ich mocz nie roztacza tak przykrego zapachu jak np. u myszy laboratoryjnej. Nie zapadają też w sen zimowy (hibernację). Nie wspinają się prawie wcale i słabo skaczą, a upadki z wysokości mogą być dla nich bardzo groźne. Dorosłe samce niebędące rodzeństwem mogą być wobec siebie agresywne. Nigdy nie wolno dołączać obcego osobnika do grupy o ustalonej już hierarchii bez uprzedniego przyzwyczajenia (może to zakończyć się jego zranieniem lub śmiercią).

 

Piestruszki są szczególnie wrażliwe na zawartość w diecie cukrów prostych (monosacharydy: glukoza, fruktoza, galaktoza i inne) oraz tłuszczy

Piestruszki są roślinożercami i mają dość szybki metabolizm. Uwielbiają m.in. liście mniszka lekarskiego, gwiazdnicy, krwawnika, koniczyn, traw, warzyw, np. nać z marchwi, liście kalarepy lub kalafiora itp. W diecie możliwy jest jednak niewielki (symboliczny wręcz) dodatek pokarmu pochodzenia zwierzęcego – bezkręgowców (larwy mącznika, drewnojady, małe świerszcze itp.), ugotowanego na twardo jaja kurzego lub odrobiny białego twarogu.

 

Piestruszki stają się coraz bardziej popularne w hodowlach amatorskich, jako alternatywa dla popularnych chomików lub kawii domowych

Podobnie jak np. koszatniczka gryzonie te są szczególnie wrażliwe na zawartość w diecie cukrów prostych (monosacharydy: glukoza, fruktoza, galaktoza i inne) oraz tłuszczy. Składniki te bowiem wyjątkowo szybko prowadzą u nich do otyłości, insulinooporności i rozwinięcia się cukrzycy typu 2. Ma to bardzo negatywne następstwa dla zdrowia zwierzęcia, o ile szybko nie podejmie się działań zaradczych.

 

 

Charakterystycznym elementem ubarwienia jest czarna pręga biegnąca wzdłuż grzbietu

A co może zrobić hodowca? Przede wszystkim należy czym prędzej zmienić dietę zwierząt. Jej podstawą powinno być przede wszystkim bardzo dobrej jakości siano oraz  susze, a także zielonki i warzywa. Nie podajemy natomiast nasion roślin oleistych (np. słonecznika), słodkich owoców oraz wszelkich smakołyków (w tym suszonych owoców i orzechów). Ziarna zbóż powinny być traktowane jedynie jako dodatek do diety. Lepiej jednak zamiast nich podawać standardowe mieszanki dla szynszyli lub koszatniczek.

 

W terrarium wskazane są wszelkiego rodzaju kryjówki

Oprócz odpowiedniej diety innym, ważnym z punktu widzenia zachowania przez lemingi dobrego zdrowia jest stworzenie im warunków zachęcających je do ruchu. Mam tu na myśli przede wszystkim systemy kryjówek, np. tunele w ściółce, odpowiednia jej warstwa umożliwiająca przekopywanie itp. Do klatki można też wstawić niewielki, lity kołowrotek, ale bez szprych, w które często wkręca się ogon lub kończyny zwierzęcia.

 

 

Piestruszki to zwierzęta stadne i nie należy nigdy utrzymywać ich pojedynczo

Są to zwierzęta stadne i nie należy nigdy trzymać ich pojedynczo. Najlepiej chowają się w haremach złożonych z samca i 2-4 samic. Jednak jeśli nie chcemy, aby nasi podopieczni się rozmnażali, wówczas można samca poddać kastracji (u lekarza weterynarii) lub utrzymywać rodzeństwo jednopłciowe, połączone ze sobą na wczesnym etapie życia.

 

 

 

Terrarium musi mieć sprawną wentylację, a akwarium być szczelnie nakryte metalową siatką o drobnych oczkach

Jako pomieszczenie do chowu najlepiej sprawdza się profesjonalne terrarium z dobrą wentylacją. Gryzonie te można także utrzymywać w pustym akwarium, ale zawsze szczelnie przykrytym pokrywą obciągniętą metalową siateczką o drobnych oczkach. Ich wymiary dla samca i 2-3 samic, to co najmniej 60 x 35 x 30 cm. Oczywiście im pomieszczenie dla gryzoni jest większe, tym lepiej i tym lepsze jest ich zdrowie oraz samopoczucie.

 

Ściółka powinna mieć grubość co najmniej 10 cm. Zwierzęta szybko przekopują ją po swojemu

Standardowe klatki dla chomików nie nadają się dla pietruszek, które bez trudu potrafią przecisnąć się między prętami. Z klatek mogę jedynie polecić modele przeznaczone dla myszy lub zabudowane przezroczystym plastikiem z ażurowym przykryciem. Drewniane (a nawet niekiedy plastikowe) elementy pomieszczenia są często zgryzane i powoli, acz systematycznie niszczone przez gryzonie, choć nie zawsze tak si ę dzieje.

 

Dlatego też od czasu do czasu zwierzętom należy podawać świeże gałązki liściastych drzew lub krzewów owocowych. Jako ściółkę stosujemy dość grubą (co najmniej 10 cm) warstwę torfu zmieszanego z trocinami, korą, suchymi liśćmi, mchem oraz sianem. Wymieniamy ją na świeżą co 1-2 tygodnie, w zależności od liczby zwierząt i wielkości pomieszczenia, w którym je utrzymujemy.

 

Od czasu do czasu gryzoniom należy podawać świeże gałązki liściastych drzew lub krzewów owocowych

Jakkolwiek byśmy nie układali ściółki to zwierzęta i tak szybko przemodelują ją po swojemu i wszystko wymieszają. Przy okazji następuje tutaj zakopywanie w podłożu karmy, która w przypadku zielonki i warzyw szybko ulega zaparzeniu i zepsuciu, co naraża naszych podopiecznych na zatrucia i obniża ich dobrostan. Należy zatem codziennie usuwać niedojedzone resztki pokarmu.

 

 

 

Piestruszki to gryzonie bardzo ciekawskie i kontaktowe

Bardzo wskazane są wszelkie kryjówki, np. rurki z PCW o średnicy około 4 cm, tekturowe tunele, korzenie, kępy suchego mchu i siana, sterty gałązek itp.   Lemingi są na tyle spokojne, że w celu złapania można zagarniać je obydwoma dłońmi. Ewentualnie dopuszcza się także delikatne uchwycenie palcami za skórę na karku i przytrzymanie zwierzęcia drugą dłonią od spodu.

 

 

 

 

 

 

 

Proporczykowiec Amieta (Fundulopanchax amieti). Chów i rozmnażanie

Opublikowany przez

Samiec – generalnie w ubarwieniu dominują czerwień i żółć

Ryba ta należy do rodziny Nothobranchiidae. Jego ojczyzną jest Afryka – dolny bieg i dorzecze rzeki Sanaga w południowo – zachodnim Kamerunie (zamieszkuje głównie strumienie lasów deszczowych, rozlewiska i obszary bagienne). Dorasta do około 6 cm (samiec). Nazwa gatunku w jęz. angielskim to Amiet’s Lyretail lub Amiet’s Lyretail Killifish.

 

 

Para – samica poniżej

Omawiany gatunek należy do dość spokojnych, ale także płochliwych. Dlatego też obsada zbiornika zespołowego musi być starannie dobrana. U mnie np. proporczykowce z impetem atakowały badisy bengalskie (Dario dario), a także świeciki żółte (Alestopetersius caudalis). Najlepiej jest chować je w grupach z przewagą samic w dobrze zarośniętych akwariach jednogatunkowych (najlepiej)

 

 

Para – samiec poniżej

Nie należy w akwarium używać jasnego podłoża, gdyż barwy ryb mogą, zwłaszcza przy niedoborze roślinności, stać się mniej atrakcyjne. Zawsze zatem stosujmy ciemny, drobny żwirek. Wszelka roślinność, zwłaszcza miękkolistna jest niezbędna. Z elementów wystroju zbiornika dobre są dębowe lub bukowe liście, korzenie, kawałki lignitów, łupiny kokosu, gałęzie itp.

 

 

 

Samica – skromniejsze ubarwienie, krótsze płetwy i ciało

Dymorfizm płciowy jest bardzo wyraźny. Piękne ubarwienie samca najlepiej oddają załączone zdjęcia. Samica jest nieco mniejsza, skromniej ubarwiona, ma krótsze płetwy nieparzyste. Zasady chowu są bardzo podobne, jak w przypadku proporczykowca Gardnera (nigeryjskiego) – patrz link poniżej:

„Proporczykowiec Gardnera. Chów”

 

 

Najprościej jest rozmnażać omawiane ryby z udziałem miękkolistnej roślinności

Proporczykowiec Amieta należy do gatunków niesezonowych (brak tu diapauzy, czyli przerwy/zawieszenia w rozwoju zarodka). Jego rozród można przeprowadzić podobnie jak u proporczykowca Gardnera – patrz linki poniżej:

„Proporczykowiec Gardnera. Rozród cz. I”
„Proporczykowiec Gardnera. Rozród cz. II”

 

 

 

Tarło w gąszczu mchu

Proporczykowiec Amieta składa jaja na substracie dennym (miękkolistnych roślinach, mopie, torfie lub włóknie kokosowym). Mop może być wykonany z włóczki lub przędzy syntetycznej, przymocowanej do kawałka korka, styropianu albo pustej plastikowej buteleczki po lekarstwach. Inkubacja ikry trwa co najmniej miesiąc, do nawet ponad 6 tygodni. Jaja złożone w torfie lub włóknie kokos. należy „leżakować” przez 7-8 tygodni.

 

 

Tłustogon afrykański (Pachyuromys duprasi). Chów

Opublikowany przez

Tłustogony to zazwyczaj łagodne i potulne gryzonie

Ten niewielki gryzoń dorasta wraz z ogonem (ten mierzy do 6 cm) do mniej niż 15 cm i należy do rodziny myszowatych (Muridae). W języku angielskim zwany jest Fat-tailed Gerbil lub Duprasi Gerbil. Jego ojczyzną jest Afryka Północna – pas od Algierii po Egipt. Odkrywcą tłustogona w 1880 r. był francuski zoolog Fernand Lataste (1847–1934), który podczas swych badań natknął się na nie w północnej Algierii.

 

 

Ojczyzną tłustogonów są surowe, niegościnne tereny Afryki Północnej

Naturalne środowisko życia omawianego ssaka to pustynie skalne. Są to zwykle tereny surowe i nieprzyjazne (brak lub bardzo skąpe opady, silne wiatry, duże dobowe wahania temperatury powietrza, uboga baza pokarmowa). Niemniej tłustogony spotykane są także na przybrzeżnych nizinach. W naturze prowadzą nocny tryb życia. Przy niedostatku pokarmu żyją zazwyczaj samotnie, a w czasie jego obfitości – łączą się w niewielkie grupy rodzinne (najczęściej matka z młodymi).

 

Tłustogony często określa się go jako gatunek pośredni pomiędzy chomikami a myszoskoczkami.

Zwierzęta zamieszkują podziemne nory, które albo same kopią (umożliwiają im to mocne pazurki) lub też zajmują te opuszczone przez inne zwierzęta (najczęściej). Upał przeczekują w kryjówkach, ale widywane są także za dnia na rozpalonym słońcem piasku. Tłustogony są bowiem dobrze przystosowane do życia na pustyni – podeszwowe i dłoniowe powierzchnie krótkich kończyn są częściowo pokryte włosami, a białe ubarwienie spodniej części ciała odbija ciepło wydzielane przez nagrzane podłoże.

 

W budowie morfologicznej gryzonie najbardziej zdumiewa jego ogon – gruby, pałkowaty, skąpo owłosiony, miękki, pulchny i żywo różowy

W ich budowie morfologicznej najbardziej zdumiewa ogon. Mierzy on 3-5 cm długości, jest krótki, gruby, pałkowaty, skąpo owłosiony, miękki, pulchny i żywo różowy. Pełni on rolę magazynu tłuszczu (źródło energii w kryzysowych sytuacjach życiowych) niczym garby u wielbłądów. Jest także swoistym wskaźnikiem stanu zdrowia i kondycji zwierzęcia – ogon cienki, pomarszczony, o nieregularnych brzegach wskazuje na chorobę lub osłabienie organizmu (np. samicy z powodu odchowania kolejnego miotu). Niejednokrotnie pokrywają go blizny, gdyż walczące ze sobą samce starają się nawzajem kąsać właśnie w ogony.

 

Tłustogon afrykański – szczegóły głowy

Gryzoń osiąga masę ciała niewiele ponad 40 g (wyjątkowo nawet ponad 90 g). Ciało jest zaokrąglone, szerokie i nieco spłaszczone, głowa wydłużona w tzw. lisi pyszczek. Okrywa włosowa jest bardzo miękka, gęsta i puszysta. Oczy są duże, okrągłe i wyłupiaste (dobre widzenie w nocy), uszy nisko osadzone, różowawe, lekko owłosione. Samce mają na brzuchu gruczoły zapachowe, których wydzielina jest praktycznie niewyczuwalna dla człowieka. Wydają ciche odgłosy. Dożywają 7 lat, choć zwykle 3-4 lata.

 

Do chowu najlepsze jest szczelne terrarium o wymiarach dla jednego osobnika, co najmniej 50×30×35 cm

Do chowu konieczne jest terrarium lub akwarium (dla jednego osobnika powinno mieć wymiary co najmniej 50×30×35 cm), zawsze szczelnie przykryte drobną siatką. Jako ściółkę stosujemy 10–20-centymetrową warstwę torfu zmieszanego z trocinami, korą, suchymi liśćmi oraz sianem. Zapewniamy rozmaite kryjówki, w których gryzonie chętnie się chowają i odpoczywają (np. mały domek, wyszczerbiona doniczka, rurki z PCW lub tekturowe o średnicy około 4 cm oraz kołowrotek itp.).

 

Niektóre osobniki mogą korzystać z kąpieli piaskowych

Dwa, trzy razy w tygodniu należy wstawiać do pomieszczenia pojemnik ze specjalnym piaskiem do kąpieli (jak dla szynszyli). Nie wszystkie jednak osobniki chętnie z niego korzystają. Zamiast ściółki można użyć warstwy grubszego piasku (kilka cm). Doskonałym urozmaiceniem takiego zbliżonego do naturalnego środowiska będą wówczas kamienne groty, korzenie, suche kępy traw lub suche, ulistnione pędy drzew liściastych (np. wierzby).

 

Tłustogony przejawiają zachowania terytorialne i generalnie są samotnikami

Tłustogony lubią ciepło, dlatego gdy utrzymujemy je w pomieszczeniu nieogrzewanym (np. w domku na działce), to należy zapewnić im źródło ciepła, np. matę grzewczą (zwłaszcza w zimniejszej porze roku). Ssaki te przejawiają zachowania terytorialne i generalnie są samotnikami. Utrzymywane parami lub w haremie, mogą być wobec siebie agresywne, zwłaszcza samice w ciąży albo karmiące. Najlepiej więc utrzymywać je pojedynczo, choć z powodzeniem można wspólnie trzymać dwa osobniki tej samej płci (idealnie, jeśli pochodzą z jednego miotu) albo samicę z młodymi.

 

Gryzoniom zapewniamy rozmaite kryjówki, w których gryzonie chętnie się chowają i odpoczywają

W niewoli ssaki te są mniej lub bardziej aktywne przez całą dobę, choć większą część czasu przesypiają. Są umiarkowanie ciekawskie i dość mało ruchliwe, ale nocą z zapałem eksplorują otoczenie, np. przekopują ściółkę. Po oswojeniu są łagodne w stosunku do opiekuna. Rzadko gryzą, a jeśli już to jedynie w sytuacjach dla siebie stresowych, np. gwałtownie obudzone lub znienacka złapane. Trafiają się wszakże osobniki zdecydowanie agresywniejsze, zwłaszcza samice.

 

 

Tłustogony są wszystkożerne z przewagą w diecie komponenty zawierającej białko zwierzęce

Ssaki wszystkożerne z przewagą jednak białka zwierzęcego (w naturze są to głównie rozmaite bezkręgowce). Zadowalają się markową mieszanką ziaren dla myszoskoczków i chomików (można je zmieszać dodając nieco granulatu z wysuszonych i sproszkowanych roślin). Chętnie jedzą też świeże warzywa (marchew, buraki czerwone, cykoria itp.) i zielonkę (mniszek lekarski, krwawnik pospolity, gwiazdnicę pospolitą, trawy itp.), mniej za to smakują im owoce (głównie jabłka). Od czasu do czasu skubią także suchy chleb, sucharki, gałązki drzew liściastych itp.

 

Odchody omawianych ssaków są silnie odwodnione, stąd wydzielają znacznie mniej przykrego zapachu niż ma to miejsce np. u myszy, szczurów czy chomików

Regularnie, zwykle 2-3 razy w tygodniu należy podawać im niewielką ilość (objętość owocu wiśni) pokarmów pochodzenia zwierzęcego. Mogą to być: chudy twaróg, ugotowane na twardo jajko kurze, odrobina suchej lub mokrej karmy dla kociąt, lecz najważniejsze są larwy i postacie dorosłe owadów karmowych (larwy mącznika młynarka i jedwabników, drewnojady, kiełże z rodzaju Gammarus (suszone), świerszcze, karaczany). Choć pobór wody jest u omawianych ssaków niski, to jednak w pomieszczeniu nie może zabraknąć poidełka kulkowego.

 

Piękna, zgodna para rodzicielska z młodymi

Tłustogony prawie wcale się nie wspinają, a upadki z wysokości mogą być dla nich bardzo groźne (ssak ten nie potrafi dobrze oceniać wysokości, na której się znajduje). Chętnie jednak korzystają także z kołowrotka o średnicy około 20 cm, bądź z dysku dla gryzoni. Dodatkowo ich odchody są silnie odwodnione, stąd wydzielają znacznie mniej przykrego zapachu niż ma to miejsce np. u myszy, szczurów czy chomików.

 

 

 

Świecik żółty (Alestopetersius caudalis) – chów i rozród

Opublikowany przez

Dorosły samiec o pięknych barwach

Ta piękna ryba należy do rodziny alestesowatych (Alestidae), a jej nazwa w jęz. angielskim brzmi: Yellow-Tailed Congo Tetra, Yellow tail (finned) tetra lub Yellow-tailed African Tetra. Dorasta do około 6 cm (samiec). W naturze zasiedla dorzecze rzeki Kongo w Demokratycznej Republice Kongo (Afryka Równikowa).

 

 

 

Dorosła samica

W nieodpowiednich warunkach świeciki nigdy nie ujawnią swych pięknych barw (patrz zdjęcia). Przede wszystkim podłoże w akwarium powinno być ciemne (drobny żwirek). Bogata szata roślinna z pozostawieniem jednak sporo wolnej przestrzeni do swobodnego pływania, korzenie, lignity, zatopione gałęzie oraz nieco dębowych lub bukowych liści znacząco polepszają dobrostan ryb.

 

 

Oświetlenie zbiornika powinno być silne, ale nieco stłumione przez roślinność pływającą

Oświetlenie powinno być dość silne, ale przytłumione przez liczną roślinność pływającą. Świeciki są wszystkożerne i choć w ich diecie nie powinno zabraknąć komponenty roślinnej, to nie obgryzają miękkich części roślin, a przynajmniej ja tego nigdy nie zaobserwowałem.

 

 

 

 

Świeciki należy utrzymywać w grupach, co najmniej 6 osobników

Świeciki to ryby spokojne i towarzyskie oraz dość płochliwe. Im lepsze mają warunki do życia, tym ich lękliwość jest mniejsza. Należy chować je w większej grupie – min. 6, a najlepiej kilkanaście osobników (z przewagą samic). Wówczas lepiej przeznaczyć dla nich większy zbiornik – min. 120 l, urządzony podobnie jak dla wielu gatunków kąsaczowatych.

 

 

 

Para ryb – samiec u góry

W małym akwarium ryby są bardziej lękliwe, a potyczki między samcami mogą okazać się dotkliwsze dla słabszych osobników. Wymagana jest dobra filtracja (gatunek wrażliwy na zawarte w niej związki azotu)  i natlenienie wody. Jej twardość ogólna może oscylować w przedziale 4-15°n, odczyn pH 5,8-7,5 a temperatura 22-25°C. Woda powinna znajdować się w lekkim, subtelnym ruchu.

 

 

Przy jasnym podłożu barwy ryb są wyblakłe

Konieczna są regularne podmiany wody na świeżą, ale zawsze dobrze odstaną (15-20% raz w tygodniu) oraz czyszczenie dna z ewentualnie zalegającej na nim materii organicznej (jej rozkład zwiększa stężenie związków azotu w wodzie i zubaża ją w tlen). Ryby te są skoczne, stąd zbiornik musi być zawsze dobrze przykryty.

 

 

 

Para przygotowująca się do tarła

Samiec jest nieco większy, znacznie barwniejszy (świetlisty, szeroki niebieski pas w górnej części grzbietu i cienki, żółtawy, biegnący wzdłuż linii nabocznej) i ma wydłużone płetwy: brzuszne, grzbietową i odbytową, które mają białe krawędzie. Ryby chętnie przystępują do tarła nawet w akwarium zespołowym, co raz zauważyłem w pewnym zoologu i pd razu je zakupiłem 😊

 

 

Gąszcz odkażonych, miękkolistnych roślin to najlepszy substrat, a właściwie ochrona dla niekleistej ikry

Zbiornik tarliskowy (pojemność min. 40 l) musi być bardzo starannie przygotowany. Kluczową sprawą jest jego sterylność i jakość wody. Musi być ona odstana, krystalicznie czysta zarówno pod względem chemicznym, jak i mikrobiologicznym (można naświetlić ją promieniami UV), bez jakichkolwiek zawiesin, miękka (twardość ogólna 2-3°n ), o temperaturze 26-27°C, lekko kwaśna o pH 6,5-6,7 (może być przefiltrowana przez torf).

 

 

Para hodowlana na tarlisku – wybieramy zawsze najładniej ubarwionego mleczaka i ikrzycę z ładnie zaokrągloną partią brzuszną

Najlepiej jest użyć wody z filtra RO zmieszanej do pożądanej twardości z odstaną wodociągową. Akwarium częściowo (np. do połowy lub ¾) zacieniamy, np. szarym papierem lub wstawiamy w odpowiednio duże pudło kartonowe z wyciętymi 1-2 okienkami, a wodę napowietrzamy lub filtrujemy przez wewnętrzny filtr gąbkowy, bez obudowy.

 

 

 

Samiec u góry – widać białe znaczenia na płetwach

Tarlaki (najlepiej sympatyzująca ze sobą para lub samiec i 2 samice) powinny być wcześniej dobrze odkarmione żywym pokarmem (larwy owadów, rurecznik itp.). Jako substrat dla ikry stosujemy miękkolistną, odkażoną lub, lepiej, pochodzącą z bezrybnego zbiornika (inaczej jest duże ryzyko wprowadzenia szkodliwych drobnoustrojów) lub włókna sztuczne. Substrat można rozkładać na grubszym, wyparzonym wcześniej żwirku, szklanych kulkach lub ruszcie ikrowym.

 

Świeciki wespół z bystrzykami ozdobnymi i prystelkami

Tarło przebiega dość gwałtownie, a niekleista ikra opada dno. Samica składa zwykle od stu kilkudziesięciu do dwustu kilkudziesięciu jaj, lecz często mniej niż 100. Oczywiście tarlaki z rozkoszą je zjadają. Po tarle należy je odłowić a zbiornik dalej zaciemniać (zbyt jaskrawe oświetlenie szkodzi zarodkom) i oczywiście dobrze napowietrzać wodę. Mimo to zwykle duży procent jaj i tak pleśnieje. Po 6-7 dniach następuje wylęg drobnych larw, które niemal od razu żerują.

 

Tarlaki chętnie pożerają ikrę

Teraz odsłaniamy zbiornik. Narybek karmimy początkowo najdrobniejszym „pyłem” (larwy oczlików, pierwotniaki i wrotki), a po kilku dniach przechodzimy na larwy solowca. Wodę regularnie podmieniamy na świeżą, uprzednio odstaną i poddaną przez jakiś czas bezpośredniemu działaniu promieni słonecznych. W żadnym bowiem wypadku nie można dopuścić do nagromadzenia się w niej związków azotowych.

 

Samiec na tle zieleni roślin

W miarę jak rybki podrastają przenosimy je do obszerniejszych zbiorników. Bliskim krewniakiem omawianego gatunku jest świecik kongolański (Phenacogrammus interruptus, ang. Congo tetra). Samice obydwu taksonów są bardzo do siebie podobne, przy czym u świecika żółtego są bardziej żółte.

Danio tinwini – chów i rozród

Opublikowany przez

Dobre zarośnięcie zbiornika roślinami z pozostawieniem miejsc do pływania to podstawa dobrostanu danio

Ta mała, karpiowata (Cyprinidae), ruchliwa, stadna i towarzyska ryba pochodzi z wód północnej części Myanmaru (strumień Mogaung w dorzeczu rzeki Irawadi – najdłuższej w Birmie). Naukowy opis gatunku został dokonany dopiero w 2009 r. (Kullander i Fang). Po bokach biało-szarego, gdzieniegdzie żółtawego ciała widnieją rzędy ciemnogranatowych kropek. Nazwa w jęz. angielskim to: Gold Ring Danio, Spotted Danio, Danio sp TW02.

 

Dorastające, młode osobniki – u dołu samczyk

Są to ryby odporne i bezproblemowe w chowie. Zadowalają się nawet niedużymi zbiornikami (30-60 l), ale dobrze zarośniętymi (moim zdaniem, najlepiej roślinnością miękkolistną), że sporą jednak przestrzenią do swobodnego pływania. Optymalna jest woda miękka do lekko twardej (5-13°n), o pH 6,5-7,5 i temperaturze 19-25°C.

 

 

Samica

Woda powinna być dobrze natleniona i regularnie podmieniana (do 20%). Może też znajdować się w lekkim, subtelnym ruchu (filtr wewnętrzny). Z elementów dekoracyjnych najlepsze są korzenie, zatopione gałęzie, kilka liści i kamieni itp. Najwłaściwsze zaś podłoże stanowi drobny żwirek o ciemnym odcieniu (co wraz z przytłumionym światłem eksponuje barwy ryb).

 

 

Danio tinwinni (w tym jeden osobnik bez oka) w towarzystwie Limia vittata

Samica jest większa i dorasta do około 2,5 cm (samiec do około 2 cm). Ma też bardziej wydatną partię brzuszną, podczas gdy samiec jest wyraźnie szczuplejszy. Ryba niewybredna, wszystkożerna. Pokarm musi być jednak dostosowany wielkością do małego otworu gębowego. Danio w żadnym razie nie należy przekarmiać, co może skończyć się niedomaganiem pęcherza pławnego – ryba pływa wtedy z uniesioną ku górze tylną częścią ciała.

 

Dwa samce

Akwarium powinno być szczelnie przykryte, gdyż dania mogą z niego łatwo wyskakiwać. Ryby te  najlepiej czują się w grupie pobratymców złożonej z co najmniej 6, a optymalnie z kilkunastu osobników. Rozród jest łatwy, ale gatunek ten jest mało płodny. Przygotowanie zbiornika tarliskowego i odchów narybku są takie samo jak w przypadku danio pręgowanego (patrz linki poniżej).

 

 

Tarło przebiega w gąszczu miękkolistnej roślinności

Woda do tarła powinna być jak najmiększa – nie więcej niż 4°n (filtr RO). Ikra jest niekleista, rozrzucana nad substratem (idealnie sprawdzają się w tej roli mchy) i drobna. Tarlaki chętnie ją pożerają. Tarło prowokuje podmiana wody na świeżą i chłodniejszą o 2-3°C. Wówczas już następnego dnia samiec zaczyna gonitwę za samicą (ryby można rozmnażać parami lub w grupach z przewagą mleczaków).

 

 

Danio tinwini to gatunek stadny

Więcej o małych gatunkach z rodzaju Danio można przeczytać tu:

„Danio pręgowany. Chów”
„Danio pręgowany. Rozród”
„Danio perłowe. Chów”
„Danio perłowe. Rozród”
„O danio pręgowanym inaczej”
„Danio pręgowany. Ogólnie”

Najlepsze fotki roku 2019

Opublikowany przez

Szanowni Czytelnicy mojego bloga!

bardzo serdecznie dziękuję Wam za czytanie i/lub odwiedzanie mojego „portalu” hodowlanego! Ślę ukłony wszystkim, którzy napisali do mnie maila sugerując w nim lub prosząc wprost o konkretne tematy wpisów. Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom, na życzenie wielu hodowców, postanowiłem, że od 2020 r. zacznę publikować na blogu cykl materiałów związanych z chowem i rozmnażaniem małych ssaków terrariowych. Tymczasem życzę Państwu spokojnych, zdrowych i rodzinnych Świąt oraz wszelkiej pomyślności, optymizmu i pociechy w sprawach tak hodowlanych, jak i osobistych na Nowy Rok! 🙂

Badis bengalski (Dario dario) – pięknie wybarwienie samca to efekt dobrej pielęgnacji i karmienia żywym pokarmem

Ta para białych kanarków odchowała w mijającym roku 13 dorodnych młodych, w tym 5 w ostatnim lęgu pod koniec lata

Żaba trawna – ciekawie ubarwiona mutacja. Żaby te są bardzo liczne na mojej działce, żyjąc w sąsiedztwie trzech oczek wodnych

Astryld trzcinowy lub jak kto woli krasnogonek oliwkowy wije czasem w wolierze naturalne gniazdo – tu jego podstawą był wiklinowy koszyczek

Smukleń pryskacz – samiec z pięknie ubarwionymi, wydłużonymi płetwami, służącymi do spryskiwania jaj złożonych ponad lustrem wody (gatunek aerofilny)

Opierzające się pisklęta kanarka – miniatury hiszpańskiej

Neolamprologus caudopunctatus – piękny muszlowiec o żółtych barwach dobrze rozmnażał mi się w akwarium

Samiec wielkopłetwa wspaniałego odmiany czerwonej – po rozpostarciu płetw piękno tych mało wymagających ryb jest niezaprzeczalne

Para pielęgnic Meeka z narybkiem – prężenie czerwono-pomarańczowego podgardla to domena nie tylko samca (z prawej)

Urzekające kurki sebrytki odmiany srebrzystej – dochowanie się przychówku cieszy hodowcę najbardziej

Paralabidochromis sp. „Rock Kribensis” – przepiękne gębacze z jeziora Wiktorii w Afryce – tu na tle czerwieni kamienia jaspisu

Miniatury hiszpańskie w klatce zewnętrznej – ptaki w sezonie 2019 gniazdowały z wielką ochotą

Cztery krasnogonki oliwkowe w wolierze zewnętrznej – upalne lato 2019 r. sprzyjało ich dobrostanowi

Amatitlania myrnae – piękna, dobrana para, która wychowała dziesiątki młodych

Dopominające się o pokarm kilkudniowe pisklęta kanarka

Madagaskarska pielęgnica – Ptychochromis oligacanthus – tu samica przy kamieniu pokrytym obficie zaoczkowaną już ikrą

Kilkudniowe pisklęta ryżowców – w sezonie gatunek ten znakomicie nadaje się do stadnej hodowli wolierowej na wolnym powietrzu

Traszka krokodylowa (Tylototriton verrucosus) w naturze zamieszkuje Chiny, Wietmam, Tajlandię i Nepal

Barwniak szmaragdowy (Pelvicachromis taeniatus) to mieszkaniec Zachodniej Afryki (Nigeria, Kamerun) i należy do rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae).

Rak luizjański (Procambarus clarkii) – niestety w Polsce są już stwierdzone stanowiska tego obcego gatunku inwazyjnego.

Oto osobniki rodzicielskie tegorocznego przychówku sebrytek – kogutek i dwie kurki

Młode skalary (marmurki koi) odchowałem sam, zabierając ikrę rodzicom, którzy nie mieli zamiaru się nią opiekować

Podrośnięte pisklęta modrolotki czerwonoczelnej, zwanej też papugą kozią, rodem z Nowej Zelandii

Dwa dorodne podloty rozeli królewskiej odmiany szek, wychowane w wolierze zewnętrznej

Nierozłączki czerwonoczelne będące krzyżówką różnych odmian – niestety mieszańce międzyodmianowe są dziś bardzo popularne w hodowlach

Kolejna ciekawa mutacja żaby trawnej

Oczko wodne, w którym dominuje m.in. osoka aloesowata

Zdjęcia dzikich zwierząt i nie tylko – sezon 2019

Opublikowany przez

Samica kaczki krzyżówki z młodymi

Postanowiłem, że pod koniec roku poświęcę jeden wpis na najlepsze, moim zdaniem, zdjęcia dzikich zwierząt (głównie ptaków), które wykonałem w mijającym właśnie sezonie. Jest to, myślę, o tyle interesujące, że podpowiada hobbyście amatorowi wiele cennych inspiracji w prowadzeniu własnej hodowli. Podpatrywanie natury jest bowiem najlepszym sposobem na zrozumienie praw rządzących w przyrodzie.

 

Zaskroniec – samica – gad zamieszkał w okolicach mojego największego oczka, gdzie polował na traszki i małe ryby. Został jednak schwytany i przeniesiony na pobliskie łąki

Nasze woliery, klatki, akwaria, terraria itp. są przez to lepiej urządzane, bardziej zaspokajają potrzeby danego gatunku i w większym stopniu odzwierciedlają warunki panujące w środowisku naturalnym. Dzięki temu znacząco polepsza się dobrostan naszych podopiecznych, którzy odwdzięczają się nam za to na różne sposoby, np. licznym potomstwem, śpiewem, dobrym zdrowiem, ciekawymi zachowaniami, zachwycającymi barwami ciała itp. 🙂

Kijanki żaby trawnej są w moich oczkach bardzo liczne. Doskonale wyjadają wszelką materię organiczną, np. zatopione liście. Dokarmiam je także granulatem dla ryb hodowlanych

 

 

 

 

 

 

 

 

Pisklęta kaczki krzyżówki – wiele z nich pada ofiarą drapieżników

Stadko kaczek krzyżówek żerujące w płytkim kanałku łączącym dwa stawy miejskie

Samica kokoszki zwyczajnej, zwanej też kurką wodną

Kolonia mew śmieszek – lęgowisko na jednym stawie pod Grodziskiem Maz.

Młody gołąb grzywacz – od niedawna poza gniazdem

Mewy śmieszki – podczas lęgów ptaki są nerwowe i hałaśliwe

Osa na kwiecie hortensji

Samica kaczki krzyżówki wysiadująca jaja nieopodal ścieżki dla ludzi

Drozd śpiewak umilał mi pobyty na działce swym pięknym śpiewem

 

Żaby zielone (jeziorkowa i wodna) reprezentowane są w moim oczku przez kilka osobników

Larwa biedronki azjatyckiej – charakterystyczne pomarańczowe pasy na bokach odwłoka i 4 brodawki grzbietowe

Synogarlica turecka, czyli sierpówka – ptak z rodziny gołębiowatych, którego pierwsze gnieżdżenie się na ziemiach polskich zanotowano w 1943 r. w Lublinie i Tarnowie

Łyska zwyczajna – samce i samice ubarwione są tak samo

Para kopulujących łątek dzieweczek – samiec u góry

Młody, tegoroczny zaskroniec

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gołąb grzywacz przymierzający się do ugaszenia pragnienia w oczku wodnym

Żaba trawna doskonale dostosowała ubarwienie do otoczenia

W gorące lato, o ile nie mamy oczka wodnego, pamiętajmy o stawianiu na działce miseczki z wodą dla zwierząt wszelakich

Muchomory są piękne i nigdy nie należy ich niszczyć

Zaszufladkowano do kategorii Inne

Kiryśnik czarnoplamy (Megalechis thoracata). Rozród, cz. II

Opublikowany przez

Para tarlaków – samiec z lewej

Budowa gniazda przez samca trwa zwykle kilka godzin. Po jej ukończeniu mleczak zaczyna wabić samicę – niekiedy widać, jak pręży ciało i drży. Z chwilą, gdy partnerka zaakceptuje jego wysiłki następuje tarło. W tym czasie u mleczaka wynicowuje się długie na około 1 cm pokładełko. Gdy obie ryby znajdują się pod gniazdem ikrzyca bierze je do pyska, a samiec wypuszcza mlecz, zaraz potem drętwieje i bezwładnie opada na dno. Samica przyjąwszy mleczko także osiada na dnie i do kieszeni utworzonej z płetw brzusznych składa kilka ziarenek dość dużej, lepkiej, bursztynowej ikry.

 

Obfite żywienie żywym pokarmem wzmaga popęd płciowy u ryb i przyczynia się do szybkiego wypełnienia jajników komórkami jajowymi

Ocknąwszy się z miłosnego letargu samiec natychmiast podpływa pod gniazdo i zajmuje się pieczołowitym jego umacnianiem. Przypływa także samica, która ustawiając się brzuchem do góry, po znalezieniu odpowiedniego miejsca, przykleja jajeczka do „piany”. Podczas tej czynności produkuje podobnie jak jej partner pęcherzyki powietrza, które wypuszcza przez szpary skrzelowe wraz z wcześniej pobraną spermą.

 

 

Między aktami płciowymi samiec nerwowo pływa po zbiorniku tarliskowym

Akty tarła powtarzają się wielokrotnie do czasu wyczerpania się zapasu dojrzałej ikry w jajnikach samicy, co następuje zwykle po kilku godzinach. W pełni dojrzała, dobrze wyrośnięta i odpowiednio karmiona ikrzyca może złożyć do 1000 jaj. Im starsze tarlaki, tym mniej ikry zostaje złożone. Najczęściej jej liczba waha się między 300 a 600 sztuk, ale nierzadko mniej niż 200 (jako skutek złego żywienia, zaawansowanego wieku, źle dobranej pary itp.). Zdarza się, iż za którymś razem samica po pobraniu od partnera nasienia nie opada na dno, lecz od razu (bez ikry) płynie pod gniazdo, gdzie zapładnia wciśnięte wcześniej jaja.

 

Stosowany przez autora plastikowy talerzyk, jako konstrukcja pod gniazdo, oparty na pływających zwojach moczarki i rogatka

Niektórzy obserwatorzy są zdania, że samica nie bierze do pyska spermy (niekiedy pokładełko mleczaka jest ledwie widoczne), lecz po złożeniu jaj do kieszonki umieszcza je następnie w gnieździe. Samiec zaś płynie za nią i odszukawszy ikrę w „pianie” zapładnia ją przyjmując na moment podobną pozycję co partnerka, czyli brzuchem do góry. Inni znowu akwaryści doszukują się obydwu opisanych powyżej elementów behawioru rozrodczego, twierdząc że samiec nie zawsze oddaje samicy mlecz, lecz także sam aktywnie uczestniczy w zapładnianiu ikry w gnieździe.

 

Ikra przyklejona od wewnętrznej strony talerzyka – gniazda

Po zakończonym tarle można przyklejoną do płytki/talerzyka ikrę przenieść ostrożnie do oddzielnego, wypełnionego identyczną i odstaną wodą oraz częściowo zaciemnionego lęgnika. Jest to szczególnie korzystne w przypadku, gdy samiec oddał zbyt dużą ilość spermy, co prowadzi do szybkiego zepsucia się wody i straty całego lęgu. Jeśli nie dysponujemy osobnym zbiornikiem, a zaistnieje powyższa sytuacja, należy po tarle spuścić w akwarium tarliskowym około 50% wody i uzupełnić świeżą, odstaną, o identycznych parametrach.

 

Młodziutki narybek kiryśnika czarnoplamego

Zaleca się delikatne przewietrzanie lub filtrowanie, aby zbyt silny strumień powietrza lub wody nie zniszczył pienistej konstrukcji gniazda. Larwy wykluwają się z reguły po 4 dobach. Początkowo wiszą pod gniazdem lub opadają na dno. Mają około 6 mm długości, widoczne płetwy i malutkie wąsiki. Szybko resorbują woreczek żółtkowy i w 48 godzin po wylęgu przyjmują wrotki, larwy solowca i oczlików, a także nicienie „mikro”. Chętnie jedzą także roztarty na pył i rozbełtany w wodzie granulat pstrągowy oraz rozmaite suche karmy z dużą zawartością białka.

 

Początkowo narybek jest płochliwy i chowa się w zakamarkach zbiornika

Po około tygodniu młodym można zacząć podawać (początkowo niewielkie ilości, potem coraz większe) siekane drobno żyletką i miażdżone pomiędzy szklanymi płytkami rureczniki, larwy ochotek, grindal i doniczkowce, a także drobny zooplankton. Pokarm podajemy często, lecz w małych ilościach. Początkowo narybek unika światła, jest plochliwy i kryje się we wszelkich, dostępnych zakamarkach. Należy zatem pozostawić częściowe zacienienie zbiornika.

 

Młode kiryśniki rosną bardzo szybko, zwłaszcza karmione żywym pokarmem

W miarę wzrostu przenosimy przychówek do większego, odsłoniętego, ale wyposażonego w liczne kryjówki zbiornika. Rybki są wrażliwe na zanieczyszczenie dna, stąd nie dopuszczamy do nagromadzenia w nim resztek organicznych, zwłaszcza niedojedzonej karmy, co kończy się zazwyczaj masowym ich śnięciem.

 

 

 

Młody osobnik odmiany melanistycznej

Woda powinna być dobrze filtrowana i natleniona. Przy okazji sprzątania dna co 1-2 dni, dolewamy także świeżej wody. Dobrze karmione kiryśniki rosną bardzo szybko. O chowie kiryśnika czarnoplamego pisałem tu:  „Kiryśnik. Chów” a o rozrodzie. cz. I tu: „Kiryśnik. Rozród, cz. I”

Limka pręgowana (Limia vittata) – chów i rozród

Opublikowany przez

Para ryb – samiec u góry

Gatunek pochodzi z Kuby i zwany jest z tego powodu także limką kubańską. Nazwy w jęz. angielskim to: Cuban limia, Banded limia, Cuban molly, Cuban topminnow. Jest to ryba stadna, ruchliwa, towarzyska i żarłoczna. W naturze zasiedla strumienie, jeziora, estuaria, przybrzeżne laguny i mangrowcowe bagna na Kubie.

 

 

Dorodne samice

W optymalnych warunkach samica dorasta tam do nawet 10, a samiec do 5 cm (w akwarium mniej – odpowiednio do 7 i około 3,5 cm). Samiec ma gonopodium, nieco większą oraz jaskrawiej ubarwioną płetwę grzbietową (żółto-pomarańczowa z czarnymi znaczeniami). Podobnie może być ubarwiona także jego płetwa ogonowa.

 

 

 

Para ryb – samica u dołu

Żółte i czarne plamki mogą być mniej lub bardziej porozrzucane po całym ciele, szczególnie w dolnej jego części. U samicy jest ich jednak znacznie mniej, zwłaszcza żółtych (może ich nie być wcale). Na ciele obydwu płci widnieją gdzieniegdzie niebieskawe refleksy.

 

 

 

 

Para ryb – żółte znaczenia są u samca (u dołu) obfitsze i bardziej wyraźne

Preferuje akwaria dobrze zarośnięte (ale z wolnymi miejscami do pływania), z bujną populacją glonów, wypełnione wodą twardą do bardzo twardej (nawet do 30°n), lekko słonawą (łyżeczka od herbaty soli kuchennej niejodowanej lub morskiej na około 15 l wody), o odczynie mniej lub bardziej zasadowym (pH 7,5-8,5) i temperaturze 20-24°C.

 

 

 

Limki należy utrzymywać w grupach, nigdy zaś tzw. parkami

Stadko limek pręgowanych ma duże walory dekoracyjne. Nigdy nie należy utrzymywać ryb tzw. parkami, gdyż czują się wtedy źle, są płochliwe i szybko giną. Importowane z ferm azjatyckich limki mogą przez pewien czas wykazywać osłabienie. Szczególnie w oczy rzuca się nie tyle zapadnięta, co mało wyeksponowana partia brzuszna u samic.

 

 

Samiec (z lewej) wygina swe gonopodium próbując doprowadzić do kopulacji

W czasie aklimatyzacji takich osobników należy zapewnić im jak najlepsze warunki środowiskowe, w tym urozmaicone żywienie. U mnie ryby zjadały chętnie kawałkowane rureczniki i larwy ochotek oraz markową karmę suchą. Po 3-4 tygodniach ich kondycja uległa znacznej poprawie, ryby szybko dorosły i zaczęły się rozmnażać.

 

 

 

Limki są żarłoczne i ruchliwe

Limki przez cały niemal czas uganiają się w poszukiwaniu pokarmu. Obskubują glony z szyb, roślin i innych przedmiotów pod wodą. Samce niezmordowanie uganiają się za samicami, próbując z nimi kopulować. Można tu zauważyć, jak samiec wygina swe gonopodium, podczas próby zbliżenia z samicą.

 

 

 

Roślinność w akwarium jest kluczowa dla dobrostanu limek (na zdjęciu samiec)

Co 4-5 tygodni samica rodzi kilkadziesiąt młodych, zwykle kilkanaście do 40. Zdarza się jednak, że dobrze odżywiony i wyrośnięty osobnik wydaje na świat nawet około setki młodych. Może wystąpić kanibalizm. Przy niskiej obsadzie ryb w zbiorniku i bogatej szacie roślinnej oraz żywieniu urozmaiconym żywym pokarmem można odchowywać potomstwo wraz z dorosłymi.

 

 

Aklimatyzacja ryb powinna zawsze przebiegać ze znaczną starannością ze strony akwarysty

W innym wypadku zaleca się odławianie ciężarnej samicy do kotnika.Przy niskiej obsadzie ryb w zbiorniku, bogatej szacie roślinnej oraz racjonalnemu karmieniu urozmaiconym żywym pokarmem można odchowywać potomstwo wraz z dorosłymi. W innym wypadku zaleca się odłowienie ciężarnej samicy do kotnika, gęsto wypełnionego roślinami (mchy, paprocie, najas, pistia rozetkowa, moczarka itp.)

 

 

Limki są ruchliwe i bardzo dekoracyjne

Poniżej zamieszczam również link do filmu na moim kanale YT. Widać na nim doskonale jak ruchliwe są limki i jak dużą aktywność płciową przejawia samiec.

 

 

 

 

 

Czeczotka zwyczajna (Acanthis flammea). Chów i rozród

Opublikowany przez

Para czeczotek – samiec z prawej

Ten dorastający do 12-13 cm i osiągający masę ciała rzędu 12-15 g ptak jest niewiele mniejszy od wróbla. Należy do rodziny łuszczakowatych, czyli ziarnojadów (Fringillidae). W RP gatunek objęty jest ścisłą ochroną i na jego chów w niewoli konieczne jest stosowne zezwolenia. Jest to ptak ruchliwy, żwawy, zwinny i towarzyski, bardzo wdzięczny do obserwacji w amatorskiej hodowli.

Ładnie ubarwiony samczyk

W Europie występują głównie dwa podgatunki – zachodnioeuropejski [czeczotka brązowa (A. flammea cabaret)] i północny (włączając Europę Północną, Syberię, Kanadę i Alaskę), zwana tak samo jak gatunek nominatywny czeczotką zwyczajną (A. flammea flammea)]. W Polsce spotykane są obydwa. Gniazdują nielicznie (kilkaset par), jedynie w górach (m.in. Tatry, Karkonosze, Góry Izerskie) i na wybrzeżu Bałtyku.

Samczyk (u góry) karmi samiczkę

Często jednak pojawiają się u nas na przelotach lub masowo (bywa, że w kilkutysięcznych stadach) migrują na jesieni (szczyt to XI-XII) z Północy w poszukiwaniu żeru, a niejednokrotnie zimują. Czeczotka tundrowa (Acanthis hornemanni) jest z kolei najrzadziej spotykanym w Polsce gatunkiem. Jej upierzenie jest znacznie jaśniejsze, zwłaszcza rzuca się w oczy biały kuper.

Różowo-czerwona pierś to symbol rozpoznawczy samca w okresie godowym

Ubarwienie ptaka jest szaro-brązowe z kreskowaniem. Pod żółtym dziobem widnieje czarna plamka, a z przodu głowy na ciemieniu widać karminową czapeczką. Samiec ma dodatkowo czerwono-różowe plamy na piersi i podgardlu (szczególnie intensywne w okresie godowym). Rzadko,a le zdarza się, że samica ma na piersi także nieco różowych piór.

Samica wśród sosnowych gałęzi

Zjada przede wszystkim nasiona drzew liściastych (brzozy, olchy). W okresie odchowu młodych także wszelkie bezkręgowce. W niewoli zadowala się mieszankami – dla kanarków i ptaków dzikich (szczygieł, czyż, makolągwa). Z moich obserwacji wynika, że czeczotki nie ruszają zielonki, warzyw, ani owoców (przynajmniej moja para gardziła tymi pokarmami).

Para w wolierze – samica z lewej

Gniazdo w postaci koszyczka ptaki obydwu płci wiją w ukrytym miejscu (czasem kilka metrów nad ziemią, a bywa, że tuż nad nią). U kolegi zbudowały je w gęstwinie winogrona oplatającego gęsto tylną ścianę woliery. Do jego moszczenia używają tych samych materiałów co kanarki. Osobiście dawałem im też kępy sierści po wyczesaniu psa, miękkie, małe piórka oraz suchy mech.

Samiec w przestronnej wolierze

W niewoli gniazdują raczej raz w roku (maj), ale bywa że dwa razy (częściej w naturze, w czerwcu). Jaja są niebieskawo-zielonkawe z małymi, rdzawymi kropeczkami. Złożenie składa się zwykle z 4-6 jaj. Samica wysiaduje je sama przez 11-12 dni. Młode karmią jednak oboje rodzice, przy czym początkowo samiec karmi zarówno je jak i partnerkę. Opuszczają  gniazdo po 2 tygodniach, po czym dalej są karmione przez głównie samca. Do rozrodu zdolne są w drugim roku życia.

Samica – skromniejsze ubarwienie jest jej domeną

W gwarze ludowej omawiany ptak nosi czasem inne nazwy, np. lnianka, płomyk, czeczot lub trawniczek. Drugi człon nazwy łacińskiej nawiązuje do ognia (flamma). Czeczotkę można pomylić z makolągwą (w tym żółtodziobą, zwaną rzepołuchem). U makolągw jednak brak jest m.in. charakterystycznego kreskowania na wierzchu ciała (jednolity brąz) oraz czarnego śliniaczka pod dziobem.

Samiec przysiadający na drewnianej półce w wolierze

Niestety moje czeczotki nie podjęły lęgów w mijającym sezonie (2019). Być może przebywały w zbyt małej wolierze. Na pewno jednak ptaki miały zapewniony spokój, dobre obłożenie wnętrza woliery gałęziami świerkowymi, sosnowymi i brzozowymi oraz pełnowartościowe pożywienie. W pomieszczeniu z nimi nie było innych ptaków. No nic, trudno, na pewno jeszcze nie raz popróbuję z tym gatunkiem.

Kiryśnik czarnoplamy (Megalechis thoracata). Rozród, cz. I

Opublikowany przez

Kiryśniki są rzadko rozmnażane, a w głębokich zwykle akwariach dekoracyjnych nie przystępują latami do tarła, co potem rodzi określone problemy

Problemem w rozrodzie kiryśników jest to, że rzadko kto rozmnaża je amatorsko. Ryby rosną do pokaźnych rozmiarów, latami nie podchodzą do tarła, a gdy nagle hodowca zdecyduje się na ich rozród, wówczas zaczynają się problemy. U samic nieodbywających przez lata tarła może bowiem dochodzić do zapieczenia ikry i, moim zdaniem, powstawania także następczych zwyrodnień w obrębie układu rozrodczego, co czyni je zupełnie lub mało przydatnymi do rozmnażania.

 

Para tarlaków w trakcie przenoszenia do zbiornika tarliskowego – samica u góry – odmiana melanistyczna

Dlatego też najlepsze wyniki uzyskuje się z młodymi osobnikami (1,5-2,5 lat). Idealnie, jeśli tarlaki jakoś sympatyzowały ze sobą w akwarium ogólnym (często trudno to zaobserwować), ale u kiryśników z reguły nie ma problemu z akceptacją partnera płciowego. Jeśli jednak takowy wystąpi, to należy wymieniać jednego z tarlaków aż do pożądanego efektu.

 

 

 

Samiec – widać pogrubiony, rdzawy i ząbkowany pierwszy promień płetwy piersiowej

Wydaje się jednak, że szczególnie ważny jest dobór odpowiedniego samca. Ryby wycieramy zawsze parami. Bardzo dobre rezultaty daje obfitsze karmienie ich żywym pokarmem przez około 2 tyg. przed planowanym tarłem. Jajniki samicy wypełniają się wówczas dużą ilością dojrzałych komórek jajowych, a samiec zyskuje właściwy temperament.

 

 

Samica przekopująca podłoże w poszukiwaniu pokarmu

Dla średnio wyrośniętych tarlaków wystarcza 60-80 l zbiornik tarliskowy. Ustawiamy go w spokojnym, nieco zacienionym miejscu. Można zrezygnować z umieszczania w nim roślin, ale ja kładę plastikowy talerzyk na zwojach moczarki argentyńskiej i rogatka, względnie różdżycy rutewkowej. Dno można wyłożyć cienką warstwę wyparzonego we wrzątku grubszego żwiru. Konieczna jest kryjówka dla samicy (np. w postaci glinianej rurki drenarskiej).

 

Do tarła kiryśniki preferują wodę miękką, dobrze natlenioną i odstaną

Woda do tarła powinna być wcześniej odstana przez kilka dni i najlepiej miękka (2-4ºn, ale najważniejsze, aby miała twardość poniżej 10ºn). Jej poziom nie powinien przekraczać 20 cm, a temperatura 27ºC. Ważne jednak, aby była dobrze natleniona (może pracować mały, wewnętrzny filtr gąbkowy napędzany brzęczykiem). Do wody można zapobiegawczo dodać kilka kropli środka zapobiegającego pleśnieniu ikry. Akwarium powinno być nakryte, gdyż samiec jest częstokroć nadpobudliwy i skoczny.

 

Gniazdo z plastikowej pokrywki – ta jednak nie powinna być przezroczysta

Tarlaki wpuszczamy na tarło wieczorem. Następuje ono często dopiero po kilku dniach, zwykle w godzinach wieczornych (kiryśniki lubią najpierw poznać nowe środowisko), ale nierzadko samiec rozpoczyna budowę gniazda już na drugi dzień. Jeśli tarło nie następuje, wówczas należy codziennie oczyszczać dno zbiornika z odchodów i wymieniać przy tym około 10% objętości wody. Lepiej nie karmić ryb na tarlisku, chyba że zjadanymi od razu, małymi porcjami żywego pokarmu.

 

Gniazdo w postaci plastikowego pudełka wraz z ikrą

W naturze samiec kiryśnika przejawia instynkt opieki nad potomstwem i opiekuje się złożoną ikrą, larwami, a nawet narybkiem. Najpierw jednak buduje gniazdo chwytając pyskiem powietrze atmosferyczne, otaczając je śluzowatą wydzieliną jamy gębowej i wypuszczając następnie (także przez szpary skrzelowe) w postaci mniej lub bardziej trwałych, pienistych pęcherzyków, zwykle pod dużym, leżącym na powierzchni wody liściem rośliny wodnej (np. lilii wodnej). Ma to z jednej strony chronić młode przed intruzami z powietrza, a z drugiej izolować je od zagrożeń w wodzie.

 

Plastikowa platforma pod gniazdo wzmocniona plastikowymi pudełkami

„Piana”, którą wytwarza samiec bez wątpienia ma właściwości bakteriobójcze lub bakteriostatyczne. Dlatego też nie brakuje zwolenników bardziej naturalnego rozrodu kiryśników, gdzie samiec pozostawiany jest z ikrą do czasu wylęgu larw (rzadko dłużej). Trzeba jednak pamiętać o zapewnieniu mu w tym czasie bezwzględnego spokoju. Niepokojony może bowiem szybko zniszczyć gniazdo i pożreć ikrę lub larwy. Mleczaki obdarzone dobrze rozwiniętym instynktem opieki nad potomstwem nie trafiają się jednak często.

 

Dobrze przygotowana do tarła samica – widać nabrzmiałe partie brzuszne – jajniki wypełnione mnóstwem komórek jajowych

Zwykle jednak hodowcy zamiast wykorzystywania roślin wodnych o pływających na powierzchni wody liściach, umieszczają tam płytkę styropianową o średnicy około 15-20 cm, taflę z tworzywa sztucznego lub też plastikowy talerzyk (odwrócony do góry dnem). Każdy z wymienionych przedmiotów powinien być dodatkowo unieruchomiony poprzez jakiś łącznik (np. kawałek tektury, plastiku lub drutu) z pokrywą lub szybą nakrywkową. Czasem wystarczy jednak dobre osadzenie go wśród powierzchniowej roślinności.

 

Kanarek odmiany białej recesywnej

Opublikowany przez

Samica przy gnieździe z młodymi

W sezonie lęgowym 2019 wypożyczyłem od kolegi parę białych kanarków recesywnych. Ptaki były ładnie zbudowane i ponoć pochodziły od rasowych rodziców. Parę umieściłem w jednej z dużych klatek, stojących na wolnym powietrzu. Lato tego roku było upalne, lecz ptaki były dobrze osłonięte przed słońcem, a jednocześnie miały widno.

 

 

Pisklęta w wieku 2-3 dni

Wiosną, u kolegi para wyprowadziła dwa lęgi – obydwa po 4 młode. Po wpuszczeniu kanarków do nowej klatki w niespełna tydzień samica zniosła pierwsze jajo. W sumie z trzeciego lęgu odchowało się 5 dorodnych młodych.

 

 

 

 

Pisklęta w wieku 6-7 dni

Absolutnie, moim zdaniem, nie powinno się pozwalać kanarkom na więcej niż 3 lęgi w roku. Nie brakuje zwolenników dwóch lęgów, ale … Ptak musi po lęgach wejść w okres spoczynku, wyciszenia płciowego i rozpocząć pierzenie. Wówczas jego dieta powinna być niskobiałkowa, wręcz uboga, ale pokrywająca całkowicie jego potrzeby pokarmowe (ziarno, warzywa, owoce, zielenina).

 

 

Pisklęta w wieku 14 dni

Wypożyczone przeze mnie ptaki okazały się być doskonałymi rodzicami. Zarówno podczas wysiadywania jaj, jak i wychowu młodych obydwoje rodzice byli bardzo troskliwi i wzorowo spełniali swe obowiązki wobec potomstwa. Ani jedno jajo, zarówno u mnie, jak i u kolego nie było niezapłodnione. Para była idealnie zgrana, dobrana chciałoby się rzec, jak w korcu maku 🙂

 

 

Pisklęta w wieku 20 dni

Taka para to prawdziwa dawka  przyjemności dla opiekuna w każdej hodowli amatorskiej. Życzę wszystkim hodowcom, aby takie pary trafiały im się jak najczęściej. Takie ptaki trzeba szanować, dobrze pielęgnować i hołubić. Możliwość bowiem obserwowania udanego życia rodzinnego kanarków to piękno natury w czystej postaci.

 

 

 

Podloty wraz z rodzicami

Więcej o chowie i rozmnażaniu kanarków pisałem tu:

„Kanarek. Przygotowanie do lęgów”

„Kanarek. Łączenie w pary”

„Kanarek. Żywienie”

„Kanarek. Składanie i wysiadywanie jaj”

„Kanarek. Wychów młodych”

Lamprologus caudopunctatus – chów i rozród

Opublikowany przez

Lamprologus caudopunctatus to muszlowiec fakultatywny

W naturze ten piękny muszlowiec spotykany jest w południowej części jeziora Tanganika – od wsi Kapampa w DRK przez całe wybrzeże zambijskie. Żyje w koloniach zwykle na głębokościach rzędu kilku metrów, ale bywa spotykany zarówno na płytkiej (1-2 m), jak i głębokiej wodzie (poniżej 25 m). Muszlowiec fakultatywny, czyli taki któremu muszle nie są konieczne do odbywania tarła i wychowu potomstwa.

 

 

Żółto-złota płetwa grzbietowa to znak rozpoznawczy omawianego gatunku i największa jego barwna ozdoba

Dymorfizm płciowy jest subtelny. Samica jest mniejsza (dorasta do 6,5 cm) i ma delikatniejszą budowę. Płetwa grzbietowa większego samca (dorasta do 9 cm) może być jaskrawsza a promienie jego płetw piersiowych być dłuższe (czasem górna, zewnętrzna krawędź jest zabarwiona na czerwono). Moim zdaniem muszlowce te bardzo preferują w akwarium muszle ślimaków (inaczej niż w naturze, gdzie kopią jamy pod kamieniami lub zajmują szczeliny skalne).

 

Samica przy kryjówce – muszli ślimaka winniczka

Wiosną 2018 r. zakupiłem 6 osobników, gdyż ryby te po prostu mnie urzekły. Piękna żółto-złota płetwa grzbietowa i kremowo-perłowe ciało na tle, którego niekiedy widoczne są poprzeczne, ciemnobrązowe pasy. Dodatkowo niebieskie połyski na płetwach brzusznych i tęczówce oczu oraz rzędy drobniutkich kropeczek w tym kolorze na płetwach nieparzystych są bardzo dekoracyjne.

 

 

W akwarium „kałdopunktatusy” bardzo preferują muszle ślimaków za swe kryjówki

Dla dobranej pary wystarcza 60-80 l zbiornik. W moim dno pokryte jest warstwą piasku, na którym leżą tu i ówdzie muszle winniczka i ślimaków morskich. Tu i ówdzie sterczą kamienie, dwie groty z ceramiki, a także kilka glinianych mufek. Ryby te przebudowują podłoże, ale niezbyt intensywnie. Nie niszczą roślin, ale mogą je podkopywać, stąd powinny one rosnąć w pojemnikach. Pływający luzem po powierzchni rogatek, Najas sp. lub wywłócznik, bądź inne gatunki typowo pływające nie są przedmiotem zainteresowania ryb.

 

Samica w kryjówce

Agresja wewnątrzgatunkowa jest słaba, a jedynie w czasie tarła ryby stają się bardziej terytorialne. Zdecydowanie bardziej energicznie dana para odgania innych współmieszkańców – u mnie „kungweensisy”. Parametry fizyko-chemiczne wody to: twardość 15-25°n, odczyn lekko zasadowy do zasadowego (pH 7,5-9,0) i temperatura około 25°C. Przyzwyczajone ryby znoszą niższą ciepłotę. U mnie grzałka używana jest tylko w miesiącach jesienno-zimowych.

 

Para tarlaków – samiec z przodu

Ryby te wymagają dobrej filtracji wody i regularnych jej podmian. (raz w tygodniu około 20%). Są niewybredne pod względem podawanego pokarmu i praktycznie zjadają każdy pochodzenia zwierzęcego w rozmaitej formie, w tym żywy (rurecznik, szklarka, ochotki, zooplankton).

 

 

 

„Kałdopunktatusy” to gatunek monogamiczny

„Kałdopunktatusy” to gatunek monogamiczny. Para zajmuje kryjówkę i mniej lub bardziej rozległy obszar wokół niej. Z chwilą pojawienia się młodych rodzice stają się bardziej nerwowi, odganiają z impetem wszystkich intruzów. Potem, stopniowo stają się mniej agresywni. W obliczu zagrożenia samica w mgnieniu oka chroni się w muszli, gdzie doszło do tarła.

 

 

 

Opiekę nad ikrą i potomstwem to zadanie samicy

Samica składa (zwykle na dachu kryjówki) do około 50 jaj, ale u mnie nie było ich nigdy więcej niż 20 kilka. To ona zajmuje się opieką nad ikrą i potomstwem. Jest bardzo opiekuńcza, choć zarazem płochliwa – zaniepokojona w mgnieniu oka chowa się do muszli. Po tarle samiec może zostać na dobre przepędzony lub być co jakiś czas dopuszczany w pobliże gniazda. U mnie jednak tarlaki zawsze pozostawały w pobliżu siebie i dochodziło między nimi do żadnych niesnasek. Razem broniły swego terytorium.

 

Grupa wyrośniętych osobników w zarośniętym twardolistną roślinnością zbiorniku

U mnie dobrały się akurat trzy pary z czego dwie miały młode. W zbiorniku była jeszcze para Lamprologus kungweensis, ale trzymała się na uboczu, w rogu zbiornika i nie miała młodych. Pary mające potomstwo z największą siłą odganiały odpowiednio: L. kungweensis, parę niemającą młodych i innych rodziców.

 

 

 

Młode można odchowywać z lub bez udziału rodziców

Larwy wykluwają się po około 72 godz. Po 5-6 dniach narybek zaczyna pływać i żerować. Mierzy wtedy ok. 4 mm. Jego wzrost jest dość powolny. Młode zjadają najdrobniejsze, pyłowe karmy suche, a także larwy oczlików i solowca, mrożonki typu moina itp. Można wyłowić rodziców i odchowywać je ich udziału, a zwłaszcza bez samicy.

 

 

 

Para z podrośniętym już młodym

Przy grupowej hodowli „kałdopunktatusów” można zauważyć osobniki nieaktywne płciowo. W naturze pełnią one rolę obronno-ostrzegawczą. W języku angielskim omawiane pielęgnice czasem zwane są Yellow finned blue-eyed cichlids.

 

 

 

 

Para z młodymi

Omawiane muszlowce należą do jednych z moich ulubionych. Drugim gatunkiem, który uważam za bardzo ciekawy pod względem ubarwienia i zachowania jest Lamprologus kungweensis. Polecam je każdemu akwaryście! Więcej o tym ostatnim pisałem tu:

„Lamprologus kungweensis. Chów i rozród”

 

 

Poniżej link do filmiku na moim kanale YT, obrazującego tarlaki wraz z potomstwem.

 

Kiryśnik czarnoplamy (Megalechis thoracata). Chów

Opublikowany przez

Para dorosłych osobników – samiec poniżej

Ryba ta należy do rodziny kiryskowatych (Callichthyidae) i dorasta w akwarium do nawet ponad 15 cm. W naturze zamieszkuje rozległe obszary północnej części Ameryki Południowej – dorzecza rzek: Amazonka, Orinoko i Paragwaj, a także przybrzeżne rzeki Gujany, Surinamu i Gujany Francuskiej oraz północnej Brazylii. Gatunek o dużej zmienności pod względem ubarwienia, a nawet kształtu w zależności od miejsca występowania.

 

Samiec – widoczny zgrubiały promień płetwy piersiowej

Dymorfizm płciowy jest widoczny u dorosłych ryb. U samców pierwszy promień płetwy piersiowej jest wyraźnie zgrubiały i pokryty drobniutkimi ząbkami, o ciemno rdzawej lub pomarańczowej barwie. U samic jest on znacznie słabiej rozwinięty i zwykle ciemno zabarwiony. Mleczaki są ponadto nieco smuklejsze (ikrzyce mają bardziej zaokrąglone partie brzuszne), a ich ogólna budowa jest mocniejsza.

 

Samica odmiany melanistycznej

W akwarium kiryśniki szczególnie lubią miejsca ocienione i różnorodne kryjówki w postaci np. rurek z PCW, glinianych lub ceramicznych, korzeni i kamiennych grot. Są to ryby towarzyskie, spokojne i pozbawione agresji wobec współmieszkańców, a ponadto wdzięczne do obserwacji, dekoracyjne, ruchliwe, odporne na choroby, łatwe w pielęgnacji i długowieczne (dożywają kilkunastu lat).

 

Kiryśniki, zwłaszcza młode osobniki doskonale nadają się do zbiornika zespołowego

Doskonale nadają się do zbiorników zespołowych. Jednak ze względu na szybki wzrost i znaczne rozmiary ciała rybom tym należy zapewnić duży zbiornik (dla dorosłej pary, co najmniej 140 l). Często nieświadomi akwaryści umieszczają je w zbyt małych akwariach. Po wyrośnięciu „sumy” niszczą rośliny podkopując je w podłożu, a przez ciągłe jego przekopywanie, przy niedostatecznej filtracji, doprowadzają do permanentnego zmętnienia wody.

 

Różnorodne kryjówki w zbiorniku z kiryśnikami są niezbędne

Jako podłoża należy używać dobrze przemytego, grubego żwiru o zaokrąglonych krawędziach (aby nie kaleczył pyska). Rośliny najlepiej jest sadzić w zwartych kępach obłożonych kamieniami lub w doniczkach. Kiryśniki preferują roślinność twardolistną, zanurzoną, o szerokich liściach (żabienice, anubiasy, kryptokoryny), a także o liściach pływających po powierzchni wody (tropikalne lilie wodne – „lotosy”) lub wystających ponad nią (paludaryjne gatunki błotne).

 

Młode osobniki zaleca się utrzymywać w grupach, starsze można nawet pojedynczo

W przypadku braku tych drugich i trzecich dobrze jest na powierzchni wody umieścić kilka egzemplarzy taksonów pływających (pistia, różdżyca, limnobium, hiacynt itp.), które tonowałyby zbyt jaskrawe oświetlenie zbiornika. Lekkie zacienienie znacząco bowiem polepsza dobrostan omawianych ryb.

 

 

 

Samica odmiany melanistycznej

Kiryśniki to ryby bardzo odporne i niezwykle plastyczne, potrafiące przystosować się zarówno do wody twardej, jak i miękkiej (optymalna: 9-12ºn), o temperaturze od 16 do 28ºC (optymalna: 23-24ºC) i odczynie tak kwaśnym, jak i zasadowym (optymalnie: pH 6,7-7,5). Bardzo ważna przy chowie tego gatunku jest dobra jakość wody – brak związków azotu.

 

Wokół pyska kiryśniki mają dwie pary wąsów

Dlatego też nieodzowna w akwarium jest wydajna filtracja mechaniczna (zmętnienia wywołane przekopywaniem dna) oraz biologiczna (neutralizacja związków azotu), która zapewniałby dobrą jakość wody. Cotygodniowe podmiany niewielkiej jej partii (10-15%) na świeżą, ale odstaną powinna być połączone ze starannym czyszczeniem dna z wszelkich resztek organicznych. (niedojedzona karma, muł, odchody), które wpływają negatywnie na samopoczucie zwłaszcza młodych ryb.

 

Kiryśniki co jakiś czas podpływają pod powierzchnię wody, aby zaczerpnąć powietrza atmosferycznego

Młode osobniki zaleca się utrzymywać w grupach, starsze można nawet pojedynczo. Ze względu na fakt, iż w naturze zamieszkują przede wszystkim wody mętne i zarośnięte, a przez to niezbyt bogate w tlen, ryby te wykształciły w toku ewolucji specyficzny sposób dodatkowego oddychania powietrzem atmosferycznym – co jakiś czas podpływają pod powierzchnię wody, aby go zaczerpnąć i połknąć. Następnie dzięki silnie unaczynionej błonie śluzowej jelita tlen przechodzi na drodze dyfuzji do krwiobiegu.

 

Kiryśniki są wszystkożerne i żarłoczne

Żywienie kiryśników nie przedstawia problemu. Są to ryby wszystkożerne (z przewagą pokarmu pochodzenia zwierzęcego) i bardzo żarłoczne. Chętnie pobierają wszelkie karmy suche, w tym również pływające oraz mrożone Najlepiej jednak rosną i dojrzewają płciowo przy karmieniu żywym pokarmem (rureczniki, doniczkowce, ochotki, kawałkowane dżdżownice, duże rozwielitki, itp.).

 

 

Papuzik czerwonolicy (Erythrura psittacea) – chów i rozród

Opublikowany przez

Samiec odmiany szekowatej

Ten mały, mierzący około 13 cm ptaszek należy do rodziny astryldowatych (Estrildidae) i pochodzi z Nowej Kaledonii oraz przylegających do niej wysp, położonych w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego. W naturze nie jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Nazwa w jęz. angielskim to: Red throated (Red headed) Parrot Finch.

 

 

Samica odmiany morskiej (niebieskiej)

Dymorfizm płciowy jest słabo zaznaczony – u samicy w przedniej części ciała połać czerwono (tzw. maska) zabarwionych piór jest mniejsza (zwykle sięga do oka). Wyhodowano kilka odmian barwnych, m.in. morską (niebieską) i szekowatą. W formy nominalnej zwraca uwagę kontrastowe, zielono-czerwone ubarwienie ciała.

 

 

 

Samiec odmiany szekowatej przy koszyczku z materiałem do budowy gniazda

Ptak ten jest łatwy w chowie, ale dość trudny w rozmnażaniu. Znam hodowców, którzy do rozrodu papuzików przymierzali się kilka sezonów z rzędu i nie odnieśli sukcesów. Problemem były permanentnie niezapłodnione jaja, złe ich wysiadywanie, zaprzestawanie inkubacji, niekarmienie młodych itp. Innym znowu razem, gdy para z sukcesem wychowała młode, te ginęły nagle nocą w wolierze z powodu wychłodzenia.

 

 

Inkubacja jaj w budce lęgowej

Oczywiście ptak daje się rozmnażać w niewoli, a niektórzy hodowcy odnoszą na tym polu liczne sukcesy. W sezonie 2019 moja para zagniazdowała w ogrodowej wolierze dwa razy. Za każdym razem do zniesienia dochodziło w wypełnionym sianem i włóknem kokosowym, obudowanym drucianą konstrukcją gniazdku dla kanarków (zawieszone skrycie w górnym rogu woliery).

 

W dużej, przestronnej wolierze papuziki czują się najlepiej

Niestety za pierwszym razem jaja najpewniej zostały przez rodziców rozbite), a za drugim wyrzucone z gniazda (były tylko dwa). Z kolei u  kolegi inna para zagniazdowała w obszernej wolierze w wiszącym, dużym kokosie. Wykluł się jeden młody, który zaginął, gdy był już opierzony. Najprawdopodobniej wyleciał z gniazda i zginął z wychłodzenia w zakamarkach woliery. Drugi lęg odbył się w typowej budce dla amadyn i para odchowała dwa młode.

 

Bardzo płochliwa para gniazdująca w budce – konieczne było obfite przysłonięcie klatki

Inny zaś hodowca rozmnaża papuziki, ale wyłącznie w wolierze – o ile tylko pogoda dopisuje, także w tej zewnętrznej – ptaki przebywają w niej od maja do października. Jego zdaniem kluczowe jest dobre dobranie się pary pośród grona młodych, dojrzewających płciowo osobników. Takie pary są najbardziej wartościowe.

 

 

 

Piękno papuzików jest niezaprzeczalne

Gdy wszystko przebiega pomyślnie jaja wysiadywane są przez oboje rodziców przez 12-14 dni. Młode opuszczają gniazdo w wieku 3 tygodni i przez dalsze dwa są dokarmiane poza nim. Dobrze zarośnięta, duża woliera to, moim zdaniem, najlepsze miejsce do rozmnażania papuzików. Jeśli jednak wybieramy klatkę to co najmniej o długości metra, z licznymi maskowaniami ze sztucznych roślin i światłem. Pisklęta obrączkujemy w 9.–10. dniu życia (obrączka 2,7 mm).

 

 

Podczas ich odchowu piskląt wskazany jest dodatek karmy żywej, choć można się bez niej obejść

Papuziki czerwonolice to ptaki łagodne, czasami nieco płochliwe, bardzo ruchliwe, wścibskie, żywotne i towarzyskie (dobrze znoszą towarzystwo innych spokojnych gatunków). Są odporne, ale zimować powinny w pomieszczeniu, w którym temperatura powietrza nie spada poniżej 15°C. Uwielbiają słońce i chętnie się kąpią.

 

 

Podlot po wyfrunięciu z gniazda

Podloty są wrażliwe na zimno, zwłaszcza nocą w wolierze zewnętrznej. Pod koniec sierpnia 2019 r. para kolegi odbyła udany lęg w przestronnej wolierze. Gniazdo zostało założone w typowej budce dla amadyn. Para wyprowadziła dwa młode, które znakomicie zniosły wylot z gniazda. Wówczas jednak panowały jeszcze upały.

 

Macropodus opercularis odmiana czerwona

Opublikowany przez

Piękne barwy ryb sprawiają, że są one atrakcyjnymi mieszkańcami akwarium

Ostatnio udało mi się nabyć wielkopłetwa wspaniałego odmiany czerwonej (Macropodus opercularis). Nie należy go mylić z wielkopłetwem czerwonym (Macropodus erythropterus), który mimo nazwy wcale taki czerwony nie jest. Ten ostatni pochodzi z wód środkowego Wietnamu i w przeciwieństwie do swego kuzyna jest dość łagodny. Jedynie w okresie tarła agresja (głównie samca) wzrasta na tyle, że inne ryby w zbiorniku mogą czuć się zagrożone.

 

Samiec na tle kokosu i jaspisu

Przez długi czas w jednym zbiorniku miałem dwa samce wielkopłetwa wspaniałego – odmiany czerwonej i standard.  Ryby żyły w relatywnym spokoju, choć to „czerwoniak” częściej przeganiał „klasycznego”. Jednak do ostrzejszych przejawów agresji nigdy między nimi nie dochodziło.

 

 

 

 

Dwa samce – czerwony i klasyczny – między obydwoma rybami nie dochodziło do większych awantur

Poza okresem tarła wielkopłetw wspaniały może być utrzymywany w akwarium zespołowym. U mnie ryby żyły w harmonii z daniami (perłowe, choprae, pręgowane), razborami (różne gatunki), uklejami nagimi i brzankami Titeya. U kolegi, w dużym, dobrze zarośniętym zbiorniku widziałem ponad 20 dorosłych samców i kilka samic. Między mleczakami dochodziło oczywiście do rozmaitych niesnasek, ale żadna ryba nie straciła przez nie życia.

 

 

Utarczki między samcami polegały głównie na stroszeniu płetw i przeganianiu się z określonych terytoriów

Piękno odmiany czerwonej (a także klasycznej, standardowej) przedstawiam na załączonych zdjęciach. Polecam ją każdemu, kto pragnie mieć w swoim akwarium coś oryginalnego, nieprzeciętnie ubarwionego, a jednocześnie łatwego w chowie i nietrudnego w rozmnażaniu, o jakże ciekawym behawiorze.

 

 

 

 

Ryba prezentuje się także pięknie na tle roślinności

Wielkopłetwy wspaniałe fascynują wielu akwarystów od dziesiątek lat. Mimo, że ten azjatycki gatunek jest prawdziwym weteranem akwarystyki – pierwsze osobniki sprowadzono do Europy w 1869 r. – to nigdy nie zaginął w akwariach, jak niestety miało to miejsce w przypadku wielu innych gatunków ryb akwariowych.

 

 

 

Umiarkowana ciepłota wody, odpowiednie światło i żywy pokarm wpływają na intensywność ubarwienia ryb najbardziej

Więcej o wielkopłetwach wspaniałych i czarnych pisałem wcześniej tu:

„Wielkopłetw. Chów i rozród”

„Wielkopłetw. Rozród”

„Wielkopłetw czarny”

Ptychochromis oligacanthus – rozród

Opublikowany przez

Para tarlaków – samiec u dołu

Ciało ryb jest szaro-srebrzysto-niebieskie z czarnymi plamami (w czasie tarła stają się one szczególnie wyraźne i rozległe) i łuskami mieniącymi się w kolorze seledynowo-niebieskim. Tej samej barwy jest także górna warga, szczególnie dobrze widoczna u samca.

 

 

 

Samica u dołu – widać niewielkie pokładełko

Mleczak jest przede wszystkim dużo większy i masywniej zbudowany oraz jaskrawiej ubarwiony. Jego płetwy odbytowa i grzbietowa są dłuższe i bardziej ostro zakończone. Na nich oraz na pokrywie skrzelowej w okresie godowym może być widoczny buraczkowej (lub wiśniowej) barwy rysunek (z reguły jest mało wyraźny i nikły, o charakterze poświaty).

 

 

 

Po prawej samica – widać wynicowane pokładełko

Pierwsze udane tarła ryby zaczynają odbywać w wieku około roku. W czasie zalotów samiec szybko okrąża partnerkę i napina płetwy. Nie zauważyłem, aby był wobec niej agresywny. Niemniej zdarzają się samce nader zadziorne i agresywne, które potrafią zagonić samicę na śmierć, o ile ta nie ma gdzie się schować.

 

 

Tarło przebiega na twardej, litej powierzchni

Są to ryby bardzo płodne. Samica może złożyć kilkaset ziaren ikry. U mnie było ich grubo ponad 400. Lekko kremowej barwy jaja zostały złożone w typowym dla tego gatunku miejscu – na uprzednio oczyszczonej twardej powierzchni, w tym wypadku podłużnego, płaskiego kamienia. Niemal cały kamień za wyjątkiem brzegów był usiany równomiernie ikrą.

 

 

Samica przy zaoczkowanej już ikrze

Sugerowane przez niektórych autorów przerywanie tarła u ryb wydaje się nierzadkie. Z tego właśnie powodu zrezygnowałem z robienia tarlakom zdjęć, gdyż samiec wyraźnie się tu rozpraszał (uciekał w głąb zbiornika, kryjąc się przez dłuższą chwilę).

 

 

 

 

Samica przy pierwszym złożu jaj – większość ikry spleśniała, najprawdopodobniej na skutek przeniesienia kamienia z nią do innego zbiornika

Rodzice są niezwykle troskliwi, zwłaszcza samica, która bezpośrednio opiekuje się jajami. Niemniej młode osobniki mogą nawet kilka razy z rzędu pożreć jaja lub narybek. Ten ostatni bywa wyjadany stopniowo. Samiec pilnuje rewiru lęgowego i według moich obserwacji jest bardziej płochliwy i wycofany. Jednak gdy tylko zanurzymy rękę lub jakiś przedmiot do wody obydwa tarlaki natychmiast przystępują z impetem do ataku.

 

 

Larwy zostały natychmiast przeniesione do ułożonej na boku doniczki

Także jakiekolwiek użycie czyścika magnetycznego powoduje irytację ryb i momentalnie inicjuje u nich zachowania agresywne. Opieka nad potomstwem jest tak zajadła, że możliwa nawet w akwarium z wieloma innymi rybami, np. współplemieńców lub gatunków pokrewnych. Nie ma zwykle szans, aby któryś z intruzów porwał jaja lub młode – zostaje natychmiast z impetem brutalnie przepędzony.

 

 

Młodziutki narybek

Larwy wylęgają się po trzech dobach i są od razu przenoszone przez rodziców w jakieś ustronne, osłonięte miejsce. Bywa, że kryjówki są często zmieniane. Po dalszych trzech, a najdalej na początku czwartej doby narybek zaczyna pływać i żerować. Narybek znakomicie znosi całkowite zaciemnienie zbiornika nocą (w przeciwieństwie do niektórych bardziej wymagających gatunków pielęgnic z Madagaskaru).

 

Para z młodymi – samiec z przodu

Pierwsze tarło mojej pary miało miejsce w towarzystwie innych współplemieńców oraz młodocianych osobników Ptychochromis grandidieri. Rodzice z sukcesem odganiali od ikry i trzymali w ryzach wszelkich intruzów. Postanowiłem odłowić tę dobraną parę, gdyż warunkach poza tarłowych miałbym z tym wiele trudności (dużo różnorodnych kryjówek w zbiorniku, znakomite zdolności pływackie ryb itp.). Ponadto pewne rozpoznanie tarlaków byłoby cokolwiek trudne.

 

Samica z chmarą młodych

Para została dość sprawnie przeze mnie złapana, gdyż nawet spłoszone ryby trzymały się blisko gniazda. Przeniosłem je do osobnego, około 100 l zbiornika, urządzonego podobnie i wypełnionego wodą o takich samych parametrach fizyko-chemicznych. Szkoda mi było ikry, więc przeniosłem też obficie usiany nią kamień. Co ciekawe, po chwilowym szoku wywołanym zmianą środowiska ryby podjęły opiekę nad jajami (!).

 

Tarlaki są bardzo opiekuńcze i zawzięcie odganiają intruzów

Były nieco zdziwione, początkowo z lekka płochliwe, ale w końcu zdecydowały się na kontynuowanie opieki nad złożem ikry. Jest to jeszcze jeden dowód na bardzo dobrze rozwinięty instynkt opieki nad ikrą i potomstwem u tego gatunku. Niestety przenosiny zaszkodziły większej części jaj, które szybko spleśniały.

 

 

 

Para tarlaków przy ikrze – samica po prawej

Mimo to pomyślnie wykluło się około 100 larw, które zostały przeniesione przez rodziców do przewróconej na bok glinianej doniczki. Tarlaki nie rozkopywały podłoża, ale zachowanie to jest nierzadko u nich obserwowane.

 

 

 

 

Instynkt opieki nad potomstwem jest u tego gatunku bardzo silnie rozwinięty

Decydując się na rozmnażanie mało znanych pielęgnicowatych należy zawczasu pomyśleć nad ich zbytem. Tak samo jak u innych pielęgnicowatych konflikty między tarlakami nie należą do rzadkości. Jeśli bardzo przybiorą one na sile należy odłowić samca (zwykle).

 

 

 

 

 

W akwarium towarzyskim ze zbliżonymi wielkością pielęgnicowatymi

O chowie Ptychochromis oligacanthus pisałem wcześniej tu:

„Ptychochromis oligacanthus. Chów”

Zeberki – historia jednej pary, 2019

Opublikowany przez

Para lęgowa w typie wystawowym. U wielu osobników pogrubienie sylwetki i poprawienie jej proporcji spowodowało m.in. większe lub mniejsze problemy w rozrodzie

W zeberkach „zakochałem” się wiele lat temu, gdy jako kilkunastoletni chłopak zobaczyłem je w dużej wolierze kolegi ojca. Ptaki uwiły naturalne gniazdo w jednym z rogów i odchowały z sukcesem młode. Wkrótce mama kupiła mi parkę w nieistniejącym już dziś sklepie zoologicznym przy ul. Nowy Świat w Warszawie (tym prywatnym, bo był jeszcze państwowy, tuż obok). Standardowy samiec i biała samica szybko podjęły lęgi i wychowały mi dwa młode. Moja radość sięgała wówczas zenitu.

 

Podczas pierwszego lęgu samiec nie uczestniczył w wysiadywaniu jaj – co najwyżej siedział na drążku u wejścia do budki

Od tego czasu, w każdym niemal sezonie staram się, aby w mojej hodowli była para zeberek. W sezonie 2019 były to młode ptaki przywiezione z Czech, w typie wystawowym, a więc grubsze i postawniejsze niż ich nominatywni, mniejsi i bardziej wysmukli współplemieńcy, obydwa barwy jasnobrązowej. Umieściłem je w dużej klatce w domku na działce rekreacyjnej, wyposażonej w świetlówkowe oświetlenie.

 

 

Samica posilająca się w krótkiej przerwie na wysiadywanie jaj (pierwszy lęg pary)

Ptaki szybko zagniazdowały obierając na lęgi dołączoną do ściany klatki budkę o wymiarach: 15x15x15 cm. Niestety samica zniosła tylko dwa jaja. Często hodowcy usuwają takie zniesienie, pozwalając samicy na ponowne złożenie jaj. Jednakże w przypadku młodej pary nie jest to korzystne, bo choć często pierwsze, nieliczne jaja są niezapłodnione, to jednak bywa, że wylęga się z nich co najmniej jedno młode.

 

Młodym rodzicom trzeba czasem dać czas, aby nauczyły się opiekować potomstwem

I teraz, młodzi rodzice mają okazję nauczyć się nim zajmować, karmić, ogrzewać itp. Jeśli zniszczymy im pierwsze jaja wówczas zniosą oczywiście kolejne, ale nie mając doświadczenia w opiece nad młodymi, ponownie mogą zmarnować lęg. A zatem, ile by jaj młoda para nie zniosła, należy dać jej je ogrzewać, a potem „wychowywać” potomstwo. To się nam bowiem bardzo opłaci w kolejnych lęgach …

 

 

Martwe pisklę, które nie było karmione przez rodziców

A zatem, moje młode ptaki zagniazdowały po raz pierwszy. Co ciekawe, na jajach siedziała wyłącznie samica, która niczym kanarzyca co kilka godzin z nich schodziła, celem posilenia się i oddania kałomoczu. Samiec, co najwyżej siedział na drążku przed wejściem do budki. Wykluło się jedno pisklę, które zostało przez rodziców zagłodzone, gdyż ci nie umieli się nim jeszcze zajmować. Trudno, tak niekiedy bywa …

 

Pisklęta w wieku 4-5 dni

W praktyce hodowlanej widać jednak, że jedne pary zeberek od razu doskonale wysiadują jaja i karmią młode, a inne dopiero w kolejnych lęgach nabywają tę umiejętność. Bywa jednak i tak, że ptaki w ogóle nie nadają się na rodziców i muszą zostać rozdzielone, a następnie połączone z innymi partnerami. Czasami i to nie pomaga i hodowca zmuszony jest wybrakować takie osobniki ze swojego stadka.

 

Pisklęta w wieku 9-10 dni

Drugi lęg mojej pary był już zupełnie inny od pierwszego i jakże udany. Samica zniosła w sumie 5 jaj, które tym razem wysiadywała na zmianę z samcem. Ten ostatni niczym nie ustępował partnerce w gorliwości i wytrwałości. Potem obydwa ptaki doskonale opiekowały się potomstwem. Z lęgu odchowały się cztery naprawdę dorodne młode.

 

 

 

Młode w wieku 14-15 dni

Powyższy opis to przykład na to, że należy dać szansę ptakom, które zmarnowały pierwszy lęg w życiu lub też kolejny, ale po przeniesieniu w nowe miejsce. Hodowca musi zawsze wykazywać daleko idącą cierpliwość. Nie można zniechęcać się po początkowych niepowodzeniach. Tej cechy nauczyli mnie (niestety z różnym skutkiem :)) starsi wiekiem hodowcy.

 

 

Cztery dorodne podloty wraz z rodzicami

Więcej o zeberkach pisałem na blogu tu:

 

„Zeberka.Ogólnie”

„Zeberka.Rozwój młodych.I”

„Zeberka.Rozwój młodych.II”

 

Łąkówka wspaniała (Neophema splendida) – chów i rozród

Opublikowany przez

Para łąkówek wspaniałych – samica z lewej

Ten piękny ptak pochodzi generalnie z centralnych obszarów południowej Australii. W jęz. angielskim jego nazwa brzmi: Scarlet-chested Parrot, Orange-throated parrot, Splendid parrot. Dorasta do około 20 cm. Łąkówki nie niszczą drewnianych elementów pomieszczenia i wolą latać, niż się wspinać. Są bardzo łagodne, ciche (wydają przyjemne dla ludzkiego ucha głosy), spokojne i towarzyskie, a często nader płochliwe. Lubią ciepło, słońce i nie znoszą przeciągów, wilgoci, zimna oraz hałasu. Wyraźnie źle się czują utrzymywane w ogrodowej wolierze w słotne dni.

 

 

Dorodna samica

W okresie zimowania temperatura powietrza w pomieszczeniu nie powinna spadać poniżej 10°C. Choć niektórzy hodowcy potrafią tak przyzwyczaić ptaki, że te znoszą nawet i niższe temperatury, to jednak nie polecam takich z nimi eksperymentów. Podobnie jak amadyna wspaniała (amadyniec) także łąkówka wspaniała to typowe dzieci słońca.

 

 

 

Para z młodym (z przodu)

Niektóre mutacje są dodatkowo bardzo wydelikacone, głównie przez chów wsobny (w bliskim pokrewieństwie). Łąkówki można utrzymywać w wolierach zewnętrznych od 15 maja do końca września. Klatka dla pary (najlepiej typu skrzynkowego z oświetleniem) powinna mieć wymiary min. 100 × 50 × 50 cm.

 

 

 

Samiec pilnujący wejścia do budki, w której jaja wysiaduje samica

Dymorfizm płciowy jest wyraźny, zwłaszcza u osobników nominatywnych. Samiec jest jaskrawiej ubarwiony – ma przede wszystkim najbardziej rzucającą się w oczy krwistoczerwoną (szkarłatną) pierś, która jednak uzyskuje ostateczne wybarwienie w wieku 1,5-1,8 lat (zaczyna się przebarwiać już w wieku około 2,5 mies.).

 

 

 

 

„Przysypiająca” samica – ptak w niezbyt dobrej kondycji

Z łąkówkami jest pewien problem. Otóż wielu hodowców uważa je za ptaki piękne, ale „śpiące”. Potrafią godzinami siedzieć w jednym miejscu, przysypiać i przejawiać apatię. Dość powiedzieć, że z powodu tak małej ruchliwości hodowcy będący jednocześnie akwarystami przyrównują je pod względem zachowania do … paletek (!). Bywa, że ptaki są zakażone np. grzybami z rodzaju Candida, stąd wskazana może być wizyta u lekarza weterynarii awiopatologa.

 

 

Podrośnięty młody oraz drugi – martwy

Pamiętajmy, aby nie żałować na wysokiej jakości karmę dla łąkówek. Dobre żywienie ptaków zapewnia im zdrowie i kondycję oraz lepsze wyniki hodowlane. W ich pobocznym menu nie może zabraknąć też sepii, wapna, węgla drzewnego, gritu. Czasem dobra jest darń z korzeniami traw, skiełkowane ziarno, kłosy dzikich traw itp. Nieodzowne są owoce i różnorodne zielonki, choć niektóre osobniki jedzą je nie zawsze chętnie.

 

Odmian barwnych łąkówek jest bardzo wiele. Niestety piękno niektórych z nich okupione zostało spadkiem żywotności i problemów ze zdrowiem i w rozmnażaniu

Osobniki rodzicielskie powinny mieć ukończone co najmniej 1,5, a najlepiej 1,8 roku życia. Najlepiej jest jeśli ptaki dobiorą się w parę samoistnie z grona młodych, niespokrewnionych ze sobą osobników. Papugi te dobrze znoszą również kontrole budki, która powinna mieć wymiary 20 × 20 × 25–30 cm (większe budki też wchodzą w grę), z otworem o średnicy około 6 cm. Jej dno wyściełamy warstwą trocin z drzew liściastych, wymieszanych z lekko wilgotnym torfem.

 

Samica – skromniejsze, nie tak jaskrawe, ale równie piękne ubarwienie

Samica składa zwykle 2–6 jaj (co drugi dzień), które następnie wysiaduje sama przez 19–21 dni. Pisklęta pokryte są białym puchem. Obrączkujemy je w 9.–10. dniu życia. Młode opuszczają budkę po mniej więcej 30 dniach (są bardzo płochliwe) i przez dalsze dwa tygodnie są dokarmiane, głównie przez samca. Ten ostatni może w pewnym momencie zacząć wykazywać wobec nich (zwłaszcza samczyków) agresję.

 

 

Samiec żerujący na podłodze klatki

Bywa, że samica źle wysiaduje jaja lub są one permanentnie niezapłodnione. Czasami potomstwo jest zbyt szybko wyganiane z budki, a pobudzona samica szykuje się do kolejnego lęgu (wtedy zestawiamy budkę na dno i zdejmujemy z niej dach) lub, co gorsza, zaczyna wyskubywać młode pozbawiając je piór w mniejszej lub większej ilości.

 

 

 

Łąkówki turkusowe

Łąkówki podlegają obowiązkowi rejestracji. Obrączka o średnicy 4,0 mm. Wyhodowano szereg mutacji barwnych, m.in. szekowatą, żółtą, lutino, morską, niebieską, ino, palid, opalową, cynamonową i wiele innych. O chowie i rozmnażaniu pokrewnego gatunku – łąkówki turkusowej (Neophema pulchella), pisałem tu: Łąkówka turkusowa. Chów i rozród

 

Paralabidochromis sp. „Rock Kribensis”. Chów i rozród

Opublikowany przez

Samiec dominujący – widoczne intensywne barwy ciała i płetw

Ta piękna pielęgnica – gębacz pochodzi z południowego końca jeziora Wiktorii, położonego na Wyżynie Wschodnioafryk. w Afryce. Spotykana jest na głębokości 5-25 m. Synonim nazwy gatunkowej to: Haplochromis sauvagei. Nazwy zaś w jęz. angielskim: The Rock Krib, Chessboard. W zależności od miejsca występowania spotyka się wiele odmian barwnych – tu przedstawiam odmianę żółtą.

Samica jest mniejsza i skromniej ubarwiona

Gatunek wytrzymały i odporny. W akwarium dorasta do około 11 cm (samiec), choć zwykle mierzy mniej. Dla samca i 3-4 samic wymagany jest zbiornika ponad 150 l. Jego wyposażenie powinny stanowić rozmaite konstrukcje z kamieni i skał, które zapewniają mnóstwo kryjówek. Można także użyć ceramicznych rurek.

„Rokrinensy” nie niszczą zwykle roślin, zwłaszcza pływających lub swobodnie unoszących się w toni

Ryba nie niszczy twardolistnych roślin (nurzaniec, anubias, mikrozorium). W akwarium wskazane są także pływające (pistia, hiacynt, limnobium itp.).

W grupie ryb szybko ustala się hierarchia

Parametry fizyko-chemiczne wody to: twardość 15-30°n, temperatura 23-27°C i odczyn obojętny do zasadowego (pH 7,0-8,5). Dobrze znosi jednak niższą ciepłotę wody na poziomie 21-22°C, o ile wcześniej ryby odpowiednio się przyzwyczai. Konieczna jest wydajna filtracja i podmiany raz w tygodniu w objętości do 30%. Wskazany jest lekki ruch wody.

Ryby są żarłoczne i zjadają każdy rodzaj pokarmu

W grupie ryb szybko ustala się hierarchia. Agresja wewnątrzgatunkowa jest słaba i ogólnie gatunek ten ma dość łagodne usposobienie. Jedynie podczas tarła może dochodzić do większych niesnasek, zwłaszcza między samcami. Można łączyć je ze spokojniejszymi  pielęgnicami z jez. Malawi lub Wiktorii (tu jednak uwaga na możliwe krzyżówki).

Samica inkubuje jaja w worku gardłowym przez 3-4 tygodnie

„Rockkribensy” są żarłoczne i zjadają każdy rodzaj pokarmu: rozmaite larwy owadów, rureczniki, mrożonki dla pyszczaków (plankton, mysis, kryl, mixy) oraz różnorodne karmy suche, zarówno płatkowe, jak i granulowane, w tym z dodatkiem spiruliny. W naturze chętnie zeskrobują tzw. aufwuchs, czyli peryfiton [zespoły drobnych organizmów roślinnych (glony, w tym jednokomórkowe okrzemki) i zwierzęcych (wrotki, pierwotniaki, małe skorupiaki) zamieszkujących różnorakie podłoża znajdujące się w wodzie, ale niebędące dnem].

Narybek w wieku 2 tygodni

Samica jest mniejsza (dorasta do około 8 cm), skromniej ubarwiona (brązowo-zielonkawo-żółta) Samiec, w zależności od odmiany barwnej, może być czerwony, zielono-żółty, żółty oraz niebieski. Na jego płetwie odbytowej mogą być widoczne atrapy jaj. U obydwu płci występują czarne, podłużne i poprzeczne pasy tworzące tzw. kratkę lub szachownicę.

Młode rosną szybko, o ile zapewni im się właściwe żywienie i optymalne warunki środowiskowe

Samica inkubuje jaja w worku gardłowym. Ich rozwój trwa, w zależności od temperatury wody, niespełna 3 do 4 tyg. Liczba młodych może wynosić od kilku do ponad 20 sztuk, ale notowane są liczniejsze mioty, zwłaszcza u wyrośniętych samic, rzędu nawet ponad 40 osobników. Młode rosną bardzo szybko. Nie ma żadnego problemu z ich wykarmieniem i odchowem.

Więcej o omawianym gatunku można przeczytać w moim artykule pt. Paralabidochromis sp. „Rock Kribensis” – gębacz z Jeziora Wiktorii, opublikowanym w Magazynie Akwarium: 2020, 4 (182), s. 60-70.

 

 

Ptychochromis oligacanthus – chów

Opublikowany przez

Samiec – widać buraczkowego koloru odcienie na płetwie grzbietowej i pokrywie skrzelowej

Ptychochromis oligacanthus to gatunek endemicznej pielęgnicy zamieszkujący wody północnej części Madagaskaru (zachodnia część prowincji Antsiranana – od rzeki Sambirano do rzeki Andranomaloto wraz z jeziorami kraterowymi na wyspie Nosy Be). Dorasta do nawet ponad 20 cm, lecz w warunkach akwariowych jest to rzadkie – ryby mierzą zwykle kilkanaście cm.

 

 

Młody, wybarwiający się samiec

Ciało ryb jest barwy szaro-srebrzysto-niebieskiej z czarnymi plamami (w czasie tarła stają się one szczególnie wyraźne i rozległe) i łuskami mieniącymi się w kolorze seledynowo-niebieskim. Tej samej barwy jest także górna warga, szczególnie dobrze widoczna u samca. Mleczak jest przede wszystkim dużo większy i masywniej zbudowany oraz jaskrawiej ubarwiony.

 

Para dobranych osobników – samica po prawej

Jego płetwy odbytowa i grzbietowa są dłuższe i bardziej ostro zakończone. Na tej ostatniej oraz na pokrywie skrzelowej w okresie godowym może być widoczny buraczkowej (lub wiśniowej) barwy rysunek (z reguły jest mało wyraźny i nikły, o charakterze poświaty).

 

 

 

„Oligakantusy” w towarzystwie Ptychochromis grandidieri – agresja ryb ulega zmniejszeniu

„Oligakantusy” to ryby dość agresywne. Szczególnie duże nasilenie przybiera u nich agresja wewnątrzgatunkowa. jest znacznie tłumiona, gdy chowane są one w towarzystwie innych, zbliżonych wzrostem i zachowaniem pielęgnic. Obecność współmieszkańców zbiornika nie przeszkadza im bynajmniej w rozmnażaniu się. Jak gdyby nigdy nic, ryby przystępują do tarła i nawet o wiele chętniej chronią ikry i lepiej opiekują się potomstwem.

 

U omawianego gatunku agresja wewnątrzgatunkowa jest dość mocno nasilona

Ze względu na pokaźne rozmiary ciała omawianych ryb pojemność akwarium dla kilku osobników powinna wynosić, co najmniej 400-500 l (w mniejszym litrażu jedynie okresowo można utrzymywać osobniki młodociane). Na dno dajemy 4-5 cm warstwę grubego piachu lub drobnego żwirku. Ze względu zaś na wspomnianą agresję w zbiorniku konieczne są różnorodne kryjówki w postaci kamieni, korzeni, grot, rurek, kokosów, przewróconych na bok glinianych lub ceramicznych doniczek, kawałków drewna, gałęzi itp.

 

Wszelkie kryjówki są w zbiorniku z „oligakantusami” po prostu niezbędne

Rezygnujemy całkowicie z sadzenia roślin w podłożu, jako że zostaną szybko zniszczone. Niemniej swobodnie unoszące się po powierzchni wody kępy rogatka sztywnego, Najas sp. oraz pojedyncze, wyrośnięte egzemplarze pistii rozetkowej nie były w moim zbiorniku przedmiotem jakiegokolwiek zainteresowania ze strony ryb. Zauważyłem także, że dobrana para przebywając sama w zbiorniku z roślinami (anubias na korzeniu, kępa kryptokoryn), nie niszczy ich. Mając do dyspozycji przewrócone na bok doniczki, do nich przenosi larwy i nie podkopuje dna.

 

Regularne, obfite podmiany wody to podstawa zachowania optymalnego dobrostanu ryb

Moim zdaniem parametry fizyko-chemiczne wody mogą przedstawiać się następująco: twardość (5-20°n), odczyn lekko kwaśny do umiarkowanie zasadowego (pH 6,5-8) i temperatura 24-29°C. Do tego ostatniego parametru mam jednak pewne uwagi. Otóż ryby odpowiednio i stopniowo przyzwyczajone (zwłaszcza od małego) można z powodzeniem utrzymywać w niższej ciepłocie wody rzędu 23-25°C.

 

Bezsprzecznie natomiast wymagane są regularne, obfite podmiany wody (do 30% raz lub dwa razy w tygodniu, w zależności od obsady ryb i wielkości zbiornika oraz systemu filtracji) oraz bardzo wydajna jej filtracja. Na podwyższony poziom związków azotu w wodzie „oligakantusy” reagują pociemnieniem barw ciała, zwiększoną płochliwością i nerwowym zachowaniem. Idealny dla ich dobrego samopoczucia i dobrostanu jest dojrzały zewnętrzny filtr kanistrowy i wewnętrzny gąbkowy do głównie filtracji mechanicznej, np. typu „Power head”.

 

Żywienie Ptychochromis oligacanthus nie przedstawia żadnego problemu. Są to ryby wszystkożerne z przewagą w diecie pokarmu pochodzenia zwierzęcego, zarówno żywego, mrożonego, jak i suchego.

 

 

Efekt dużej woliery

Opublikowany przez

W dużych wolierach ryżowce gniazdują bardzo intensywnie, tak samo jak zeberki, mewki i inne

Z moich obserwacji jednoznacznie wynika, że duża woliera ma kolosalny wpływ na rozród ptaków. Jeśli tylko jest ona należycie przestronna i odpowiednio urządzona, a ptaki mają zapewniony optymalny dobrostan (żywienie, osłonięcie od wiatru i opadów, dużo miejsc do gniazdowania, odpowiednio dobrani współmieszkańcy itp.), wówczas wyniki w lęgach są nieporównywalnie lepsze niż w klatkach.

 

 

Piękna, przestronna, dobrze oświetlona woliera zewnętrzna z niewidoczną tu częścią zabudowaną

Jest to, moim zdaniem, tzw. efekt dużej woliery. Tu wszystko przebiega inaczej niż w klatce. Zachowanie ptaków jest zgoła odmienne – chętniej i szybciej dobierają się w pary, intensywnie tokują i kopulują, z zapałem ścielą gniazda itp. Życie w dużej wolierze po prostu wrze i można to zauważyć już w niedługim czasie po jej zasiedleniu.

 

 

Jedna z budek ryżowców – 7-8 młodych to nie rzadkość

Bądźmy świadomi faktu, który potwierdza większość hodowców, że im większa woliera, tych lepsze wyniki hodowlane. W niniejszym wpisie przedstawię zdjęcie dużej, zbudowanej niedawno  woliery kolegi, przeznaczonej dla drobnych gatunków ptaków, głównie z rodziny astryldów. Na innych zdjęciach pokażę albo po prostu szczęśliwe ptaki, albo ich jakże liczny, dorodny przychówek.

 

 

Astryldy trzcinowe w wolierach czują się i lęgną bardzo dobrze

Dlaczego tak się dzieje? Może dlatego, że ptaki są wylatane, mają mnóstwo przestrzeni, czyli warunki bardziej zbliżone do naturalnych niż w klatkach, nawet tych największych. Nie raz obserwowałem jak ptaki, które zawodziły w lęgach, nie wyprowadzały młodych w klatce po przeniesieniu do woliery lęgły się na potęgę. Może to słońce, wiatr i woda tak na nie działają 🙂

 

 

Amadyny ostrosterne dopiero przybyły i jeszcze nie zagniazdowały

O amadynkach długosternych, czyli amadynach ostrosternych można na blogu przeczytać tu: „Amadynka długosterna”

Nie raz byłem świadkiem jak sparowane ptaki marnowały w klatce lęg za lęgiem (składanie jaj czystych, złe wysiadywanie, niekarmienie młodych, wyrzucanie ich z gniazda itp.), a po wpuszczeniu do woliery stawały się troskliwymi rodzicami.

 

 

O astryldach trzcinowych, czyli kransnogonkach oliwkowych można na blogu przeczytać tu:
„Astryld trzcinowy.1” i tu: „Astryld trzcinowy.2”

Ten gatunek potrafi być akurat kapryśny i w wolierze i w klatce i duży wpływ na jego samopoczucie ma pogoda, osłonięcie woliery przed wiatrem, opadami itp.

 

Papuziki czerwonogłowe uwiły gniazdo w wiszącym kokosie

Przy okazji niniejszego wpisu zachęcam wszystkich do przeczytania wpisu o tym, czym jest para lęgowa ptaków. Tu link:
„Para lęgowa. Co to takiego?”

Papuziki także dobrze gniazdują w wolierze, ale duży wpływ na to ma pogoda i wcześniejsza aklimatyzacja ptaków.

 

 

Para lęgowa białych ryżowców. W małej wolierze często rozmnaża się tylko para dominująca, ptaki nawzajem podkradają sobie materiał na gniazdo itp.

Oczywiście również w wolierze zewnętrznej lub wewnętrznej, choćby była największa i najlepiej urządzona dochodzi nierzadko do niepowodzeń w lęgach. Ptaki są bowiem różne, często wydelikacone przez lata hodowli w niewoli, selekcji na określone cechy itp. Niemniej statystycznie rzecz biorąc wszystkie niepowodzenia w lęgach zdarzają się tu znacznie rzadziej niż w klatkach.

 

 

Pisklęta zeberek. Gatunek ten to wręcz symbol ptasiego hobby, ale rozród niektórych odmian wystawowych jest często problemowy

Pamiętajmy, że ptaki do hodowli w wolierze muszą być odpowiednio przygotowane i zaaklimatyzowane. Do woliery przenosimy je zwykle po 15 maja przy ustabilizowanej, ciepłej pogodzie. Jedni zabierają swoich podopiecznych na zimowanie z końcem września, inni października, a nieliczni przeznaczają dla nich zewnętrzne ogrzewane i oświetlone pomieszczenia – najczęściej dobudówki do macierzystej woliery.

 

 

 

Skrzelopiór białopłetwy (Corynopoma riisei). Chów i rozród

Opublikowany przez

Para ryb – samiec po prawej – widać białą końcówkę wyrostka skrzelowego – proporczyka

Nazwa tej osobliwej ryby z rodziny kąsaczowatych (Characidae) w jęz. angielskim brzmi Swordtail characin. Dawniej gatunek ten zwano też stewardią. W akwarium dorasta do około 6 cm (samiec). W naturze zamieszkuje Trynidad, Wenezuelę i Kolumbię (dorzecze Rio Meta). Ryba odporna, towarzyska, spokojna i wszystkożerna.

 

 

Skrzelopióry to ryby towarzyskie, spokojne, łagodne i stadne

Chów jest prosty. Woda miękka do twardej (do 15°n), pH 6-7 i temperatura 23-25°C, dobrze napowietrzona i filtrowana, a raz w tygodniu podmieniana na świeżą (około 20%), w lekkim ruchu.  Wskazany dodatek liści, szyszek olszy itp. Wymagany jest większy zbiornik z dużą ilością roślin (w tym pływających), ale także (koniecznie!) z przestrzeniami do swobodnego pływania – ryba bardzo ruchliwa i stadna.

 

Ikrzyca (po lewej) może przez kilka tygodni magazynować spermę w swoich drogach rodnych. Zwykle jednak po kilku dniach od przekazania jej spermatoforu przystępuje do składania pierwszej partii jaj

Samiec jest większy, ma dłuższe płetwy nieparzyste (zwłaszcza ogonową), gruczoł zapachowy (wydziela feromony) u nasady płetwy ogonowej (a także pomniejsze – w przedniej części wieczka skrzelowego i przy otworze moczopłciowym), osobliwe, długie, parzyste wyrostki skrzelowe – wabiki z włosowatego postronka zakończonego zgrubieniem (tzw. proporczyk, flaga lub flara), imitującym jakieś żyjątko, niekoniecznie wodne, np. mrówkę (co ciekawe, kształt zgrubienia w naturze może być różny, w zależności od tego, jaka potencjalna zdobycz przeważa w danym środowisku).

 

Przymiarka do zbliżenia – przekazanie samicy pakietu nasienia – spermatoforu

W czasie zalotów samiec macha wyrostkami przed wybranką, a gdy ta zwabiona wyglądem i ruchami rzekomej zdobyczy próbuje ją pochwycić (czasem tylko szturcha, ociera się o nią itp.), następuje przywarcie do boku ikrzycy – tarlaki zrównują się ze sobą otworami moczopłciowymi. Dodatkowo samiec przytrzymuje samicę za pomocą rzędów haczyków partnerskich umiejscowionych na płetwie odbytowej.

 

Akwarium powinno być dość zarośnięte roślinnością, ale z wolnymi miejscami do swobodnego pływania

Uwolniony szybko pakiet nasienia (spermatofor) zostaje przechwycony przez brodawkę moczopłciową samicy i zmagazynowany w jej jajowodach. Następnie ikrzyca już bez udziału samca składa zapładniane automatycznie jaja (w czasie przechodzenia ich w drogach rodnych), które przykleja do liści roślin wodnych, szyby itp. Po godach najlepiej jest 2-3 samice przenieść do oddzielnego zbiornika, dobrze zarośniętego i  napełnionego miękką wodą – do góra 6ºn.

 

Skrzelopióry nie barwne (przeważa kolor srebrzysto-szary), ale mają unikalną strategię rozrodczą

Liczba jaj może sięgać nawet ponad 300 szt., ale z reguły jest ich znacznie mniej. Jednorazowo zaś pobrana porcja spermy wystarcza samicy zwykle na więcej niż jedno złożenie. Wylęg larw następuje po około 36 godzinach. Maleńki narybek karmimy dość obficie, najpierw „pyłem”, czyli pierwotniakami, wrotkami i larwami oczlików, a po kilku dniach najdrobniejszymi larwami solowca i nicieniami „mikro”.